Müziğe ruh katan Oset kadın

Dünyanın ilk kadın senfonik orkestra şefi Veronika Dudarova, 5 Aralık 1916 tarihinde Oset bir ailenin kızı olarak Bakü’de doğdu. Petrol sahalarında mühendis olarak çalışan babası daha sonra SSCB Yüksek Ekonomik Konseyi’nde görev aldı.

Küçük yaşlarından itibaren müzikle ilgilenen Veronika, Bakü Konservatuarı’nın yetenekli çocuklar için açtığı müzik okulunda ilk eğitimini aldı. 1933’ten 1997’ya dek Leningrad Konservatuarı’nın piyano bölümünde okudu. 1939-1947 yılları arasında Moskova Konservatuarı’nda senfonik orkestra şefliği ile ilgili eğitim aldı. Aynı yıllarda Moskova Konservatuarı Opera Stüdyosu’nda yardımcı şef olarak görev yaptı. Mezun olduktan sonra, 1960 yılına dek Moskova Devlet Senfoni Orkestrası’nın şefliğini yaptı. 1960 yılında orkestranın baş şefi ve müzik direktörü olarak görevlendirildi ve 1989’a kadar bu görevi yürüttü.

1989 yılında İstanbul’a gelen Veronika Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Rusya’ya döndü ve 1991’de, 75 yaşındayken daha sonra Rusya Senfoni Orkestrası adını alan Ulusal Senfoni Orkestrası’nı kurdu ve 12 yıl boyunca baş şef olarak çalıştı.

Veronika parlak ve yaratıcı bir kişiliğe sahipti. Çek Cumhuriyeti, Polonya, Macaristan, Bulgaristan, Romanya, Norveç, Slovenya, İran, Türkiye, İspanya, Meksika, Venezuela, Panama, Kolombiya, Panama, Peru ve Küba’da yönettiği konserler medyanın büyük ilgisini çekti. Müzik eleştirmenleri Veronika’nın şefliğine övgüler diziyordu. Hollandalı bir müzik eleştirmeni şöyle demişti: “Dudarova’nın şefliğini izlerken koreografi eğitimi de aldığını düşünüyor insan, hareketleri öylesine yumuşak ve anlatımsal ki.” İsveç’in Lestidningen gazetesi,16 Ekim 1986 tarihli sayısında Veronika’dan şöyle bahsetmişti: “Yüzün üzerinde üyesi olan bir orkestrayı bir kadın yönetti. Adı Veronika Dudarova’ydı, adının altın harflerle yazılmasını hak ediyor.”

1987 yılında İzmir’de düzenlenen festivalde Veronika Dudarova’yı izleyen gazeteci Feyzi Hepşenkal köşesinde şöyle yazmıştı: “Sovyetlerin ünlü orkestra şefi Dudarova’yı, Artemis ve Meryemana’ya benzetmiştim, çünkü Efes’in antik dekoru içinde bu inanılmaz performanslı kadın hayalimde, antik çağın Artemis’i ve daha sonra Efes’i yaşamının son yıllarında kendine mekan seçen Meryemana ile bütünleşivermişti.”

Veronika Dudarova efsanevi bir orkestra yönetmeniydi. Repertuarında sadece Sovyet ve Rus klasikleri yoktu, Barok müzik ve Avrupa klasiklerinde de tam bir ustaydı. Yönettiği konserlerdeki eserler elliden fazla filmde film müziği olarak kullanıldı. Senfonik müziğin yaygınlaşması için çeşitli festivallerin düzenlenmesine ve genç müzisyenlerin yetişmesine önayak oldu.

Elli yıldan uzun süre büyük orkestraları yöneten tek kadın olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na giren Veronika, 90. yaş gününde Ravel’in ünlü eseri Bolero’nun çalındığı bir konserin şefliğini yaptı.

Hayatının son günlerine kadar Rusya Senfoni Orkestrası’nın sanat yönetmenliği görevini yürüten ve birçok onur ödülü alan Veronika, 15 Ocak 2009’da hayata veda etti.