Savaştan barışa Çeçen kimliğinin izinde

Ödüllü İtalyan foto muhabiri Davide Monteleone, Çeçenlerle Ruslar arasında asırlarca süren şiddet ve çatışmanın ardından Çeçen kimliğinin değişimini belgeledi

Grozni bir hayaletler şehri. Savaşta ölenlerin ve kaybolanların hayaletleri… Evlerin her birinde evden çıkıp bir daha dönememiş kardeşler, oğullar ya da bir baba var.” Bu sözler İtalyan foto muhabiri Davide Monteleone’nin Çeçenya’ya ait fotoğraflarının yer aldığı “Spasibo*-Teşekkürler” fotoğraf kitabında yer alıyor ve Moskovalı gazeteci Masha Gessen’e ait

Monteleone, Rusya ve vatandaşları ile ilgili özel bir çalışma için 2001 ve 2007’de Kafkasya’ya gitmişti. Çeçen kimliğindeki değişimi izlemek için Ocak-Nisan 2013 arasında Çeçenya’yı tekrar ziyaret etti. Aradan zaman geçmişti, 2. Çeçen Savaşı biteli on yıldan fazla olmuştu. Savaşın ardından Vladimir Putin, savaşı kaybeden Çeçenya’nın başına Kremlin dostu Ahmet Kadirov’u getirmişti. Monteleone, Ahmet’in oğlu, şimdinin devlet başkanı Ramazan’ı eğitimsiz ve megaloman bir genç diye nitelendiriyor.

Monteleone, Çeçen kimliğinin izini sürüşünü şu cümlelerle anlatıyor: “Ramazan Kadirov, Grozni’yi yeniden inşa etti ve görece bir huzura erişildi. Ülkenin resmi tarihi bir kez daha altüst edildi. Bir zamanlar halkın gözünde kahraman olan direnişçiler yeni Çeçenya’da batılı ülkelerden para alan hainler olarak görülüyor. Putin ve Kadirov halkın yeni idolleri…

Kurallara uyarsanız her şey yolunda gidiyor. Kısaca ‘Hem Çeçenya hem Rusya kazandı’, kaybedenler ise onur sorunu yapıp ülkeyi terk edenler gibi görünüyor. Kalanlar, savaş döneminde yaşadıkları mahrumiyetlere oranla normal bir yaşama geçti. ‘Normal’ yaşam demek dilini tutmak demek.

Her şey yetkililerin kontrol ve keyfiyeti altında. Savaş dönemindeki fiziksel şiddet azalmış ama şimdiki şiddet psikolojik, en genç nesilden başlayarak bir nevi ‘beyin yıkama’ uygulanıyor. Her şey için teşekkürler Ramazan, teşekkürler Rusya. Spasibo.”

Foto altı açıklama yazılarıyla hazırlanan “Spasibo”, Monteleone’ye Carmignac Gestion Foto Muhabirlik Ödülü’nü kazandırdı. Fotoğraflar 8 Kasım’da, Paris Chapelle de l’Ecole des Beaux’ta sergilenmeye başladı. Sergi 4 Aralık’a kadar sürecek.

*Rusça: Teşekkürler.

(new-yorker.com, newdev.viiphoto.com)

Serap Canbek