Abhazya Cumhuriyeti’nin Gagra bölgesinde bulunan Krubera Mağarası, 2.197 metre derinliği ve 13.432 km. uzunluğuyla dünyanın bilinen en derin mağarası. Giriş yolunun deniz seviyesinden 2.250 metre yüksekte olduğu ve neredeyse tamamı kireçtaşından olan mağaranın adı, Rus jeolog Alexander Kruber’den geliyor. Gürcistanlı araştırmacılar 1960’ta mağarayı 90 metre derinliğe kadar incelemeyi başardı. 2001’de Ukraynalı Yuri Kasjan’ın liderliğindeki ekip, Krubera’da bin 710 metreye inerek dünya rekorunu elde etti.
2004 yılında Ukrayna Mağarabilim Birliği tarafından yürütülen “Derinliğin Çağrısı” projesinden bir ekip, rekoru bin 775 metreye yükseltti. Uluslararası mağaracılardan oluşan bu ekip, 2 bin metreyi aşacak bir yol bulmayı umuyordu.
Yolculuk Ağustos 2004’te başlamıştı. Yedi ülkeden gelen 56 mağaracıdan oluşan ekip 700, 1.215, 1.410 ve 1.640 metre derinliklerde, bir dizi kamp kurdu. Ekip üyeleri bu kamplarda yemek pişirdi, her bir çadırda beş ila altı kişi uyudu ve yeri geldiğinde de aralıksız 20 saat çalıştı.
Yolculuğun üçüncü haftasına gelindiğinde, 1.775 metrede mağaracıların karşısına çıkan bir sifon inişi engelledi. Gennadiy Samokhin, 10 metre derinliğindeki gölün dibinde dar bir geçit bulmak için yaptığı dalışın ardından yüzeye çıktı. Ve “Geçmemiz imkânsız” dedi.
Sifonun çevresinden bir yol bulmaya çalışan Sergio García-Dils de la Vega, neredeyse dondurucu soğukluktaki şelaleye girdi. Bu deneme de başarısızdı ve su geçirmez elbisesinde delikler olduğunu farketti.
Ekim 2004’te Denis Kurta ve Dmitry Fedotov, son bir çabayla, ‘Düşe Giden Yol’ adını verdikleri 100 metre uzunluktaki dar geçit boyunca güçlükle ilerlemeyi başardılar. Sonra anlaşıldı ki bu geçit, sifonun etrafından dolaşarak dik bir biçimde aşağıya uzanıyordu. Ertesi gün Bernard Tourte ve diğerleri de onları izledi. Mağaracıların 2 bin 80 metre’ye inmelerin sağlayan düş kapısı işte bu geçitti.
Bu derinlik, mağaracılık alanında bir dünya rekoru olarak kayıtlara geçti. Krubera Mağarası, ‘dünyanın en ölümcül çukuru’ olarak da adlandırılıyor.
