ЩIэблэм ящIэн хуей хабзэм щыщ зы Iыхьэ
Bak Madina, Adigelerde bebeklerin beşiğe yatırılması ve bebeklerin hangi mesleği seçeceğine dair ritüellerin Nalçik 10. Ortaöğretim okulunda yeniden canlandırıldığının haberini yazdı
Адыгэ хабзэм къиIэт сыт хуэдэ Iуэхугъуэри дахэщ, купщIэ иIэщ, ар ижь-ижьыж лъандэрэ лъэпкъым къыдогъуэгурыкIуэ. Псом хуэмыдэу адыгэм гулъытэ хэха хуищIт щIэблэ дунейм къытехьар къыщалъхуам щыщIэдзауэ лIыпIэ иувэху кIэлъызэрихьэ Iуэхугъуэхэр. Апхуэдэщ, нобэм зэхъуэкIыныгъэ игъуэтауэ къэсами, гущэхэпхэ, лъэтеувэ Iуэхугъуэхэр. 
Сабийм гущэ хуагъэхэзырыр пхъэм я нэхъ быдэм, нэхъым къыхухащIыкIт. Дзадзур абы ирагъэгъуалъхьэн ипэ къихуэу гущэм джэду цIыкIу хапхэу щытащ. Абы и жей быдэр гущэм къринэн щхьэкIэ жаIэт. Япэу сабийр гущэм хэзыпхэну зыхуагъэфащэр бын куэд зиIэ, Iэщабэ, Iущабэ цIыхубзт. Мы Iуэхугъуэр унагъуэм къыщекIуэкIми, нэхъ Iэтауэ лъэтеувэр хуащIт сабийм.
Хьэлыуэ Iэнэ сабийм и анэшхуэм хуиубт, абы сабийр трагъэIэбэм зыхэдэну нэхъ къащтэ хьэпшыпхэр тралъхьэрт. Хьэлыуэ Iэнэм трагъэIэбэн ипэ къихуэу, сабийм и лъакъуэхэм хъыдан иращIэрти, ар илъу и Iэр яIыгъыу нывэ трагъэувэрт. Абы иужь, лэныстэкIэ зэпаупщIт, «лъахъэкIэ» зэджэ, а хъыданыр. ХъуэхъукIэ зыхуагъазэт, итIанэ, хьэлыуэ Iэнэм и хъуреягъкIэ кърышэкIыурэ щэ трагъэIэбэрт. Сабийм а Iэнэм къытриха хьэпшыпымр IэщIагъэ хуэхъуну къалъытэрт.
Нобэрей щIэблэм а хабзэхэр лъэпъым къызэрыдэгъуэгурыкIуэр ящIэу, абы хащIыкIыу къэбгъэтэджын хуейуэ къыдолъытэ. А мурадхэр яIэу Налщыч дэт 10 курыт еджапIэм иджыблагъэ къыщызэрагъэпэщащ икIи еджакIуэ цIыкIухэри хэту щрагъэкIуэкIащ Къумыкъу Имран и лъэтеувэ. Ар къызэзыгъэпэщар мы еджапIэм адыгэбзэмрэ адыгэ литературэмрэ и егъэджакIуэ Бетыгъуэн Лянэщ. 
Адыгэ хабзэм епха зы Iуэхугъуэ щагъэлъагъуэ закъуэ мыхъуу, къэрал къигъэув ФГОС стандартым и жыпхъэм иту гъэпсат а пшыхьыр. Пшыхьыр ирагъэкIуэкIащ ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей драмэ театрым и актер Бейтыгъуэн Жамбулэтрэ, егъэджакIуэ Бетыгъуэн Лянэрэ. ЕтIуанэ классым къыщыщIэдзауэ еянэм нэсыху щеджэ еджакIуэхэм зыхуагъэзащ Имран цIыкIурэ абы и ныхъыжьхэмрэ хъуэхъукIэ. Утыкур ягъэбжьыфIащ къафэрэ, джэгукIэ.
Адыгэм и сыт хуэдэ гуфIэгъуэ Iуэхуми джэгур, зэпеуэрэ хэту зэрыщытар сабийхэм ягу къагъэкIыжащ. Абы хэтуи, 6 классым щеджэу Шэру Оксанэ, Локъуэ Элеонеллэ, Мэмыхъуэ Элинэ сымэ зэпрагъэуащ адыгэ пщащэр зыхуагъасэ Iуэхугъуэ зыбжанэкIэ. Апхуэдэу, абыхэм сабий дахэу зэрызэкIуэцIапхэфым щыгъуазэ дащIащ, кIэтIоф нэхъыбэ зыукъэбзыфыр къэтхутащ, щхьэц нэхъ дахэу зыухуэныфым деплъащ, адыгэ шхыныгъуэ зэрызи ди пащхьэ къралъхьащ.
Имран цIыкIу хъуэхъукIэ зэрызэхуагъэзам имызакъуэу, етхуанэ классым щеджэ Тэшу Iэдэмрэ Мухьэмэдрэ я еджэгъухэм, хьэщIэхэм я къэухьыр къахутэн я мураду, мы Iуэхугъуэм ехьэлIа къуажэхьхэр къаргъэщIащ. 
ХъуэхъукIэрэ джэгукIэрэ гъэнщIауэ екIуэкIа мы Iуэхугъуэм щIэблэм дерс къыхахыну, Адыгэ хабзэр хъумэн зэрыхуеймрэ, уи анэдэлъхубзэ – адыгэбзэр зэрыбгъэшэрыуэн хуеймрэ къагурыIуэу къэхъуну дыщогугъ. Апхуэдэу щытын щхьэкIи, абы дэлажьэ егъэджакIуэхэм я зэфIэкIым хэхъуэу, еджакIухэм ар бгэдалъхьэфу лажьэну дащогугъ. Лъэтеувэ зыхуащIа Имран цIыкIу а махуэм хужаIа хъуэхъуу хъуар лъысыну дыхуохъуахъуэ.
Бакъ Мадинэ
