Azerbaycan ve Ermenistan arasında Dağlık Karabağ üzerinden devam eden savaş sürecini bitiren Lavrov Planı ateşkesi sonrası, bölgede yeni düzen kuruluyor.
Ermenistan’da Başbakan Paşinyan’a gidici gözüyle bakılıyor. Öyle ki, Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan, istifa ve erken seçim çağrısı yaptı.
Rusya uzmanı Dr. Kerim Has, Dağlık Karabağ savaşında İngiltere-Erdoğan-Moore (MI6 Başkanı) ilişkilerinin Rusya’da hararetle konuşulmaya devam ettiğini belirterek, Rusya’nın popüler haber/analiz portallarından Stratejik Kültür Vakfı’nda çıkan bir analizin üzerinde duruyor.
Doç. Vladimir Kudryavtsev imzalı “Britanya, büyük oyunu yeniliyor” başlıklı analizde; Karabağ savaşı, İngiliz İstihbaratı MI6 Şefi Richard Moore’un Erdoğan ile yakın ilişkileri ekseninde değerlendiriliyor.
Has’ın aktardığına göre yazıda, “geniş planda Türkiye’nin dış politikadaki saldırgan tavrının arkasında Britanya’nın ve özellikle de Richard Moore’un büyük bir rol oynadığına inanmak için pek çok nedenin olduğu” belirtilerek, “Görünen o ki, Londra, kendi çıkarlarını ilerletmek için Türkiye’yi koçbaşı olarak kullanmaya karar vermiş, Erdoğan ise İngiltere’nin kendi çizgisini desteklemesinden dolayı memnun” deniyor.
Yazıda, Karabağ’daki son anlaşmadan az önce Ermenistan’da Rus helikopterini Türkiye’nin düşürmüş olabileceği, Aliyev’in ise Britanya ve Türkiye’ye bağımlılığını azaltmak için Rusya’nın anlaşmasını kabul etmiş olabileceği ve helikopterin sorumluluğunu üzerine aldığı söyleniyor.
İngiltere’nin Ankara’ya desteğinin ABD’nin Türkiye politikasını netleştirmesini engellediği, ABD’nin Erdoğansız bir Türkiye istemesine rağmen, Moore’un “Erdoğan’ın farklı alanlarda yönetilebilir koçbaşı olarak en iyisi” olduğu yönünde ABD’lileri ikna etmiş olabileceği yazıyor. Yine aynı yazıda, Washington ve Londra’nın Erdoğan konusunda muhtemel ki aynı düşünmedikleri, oyunu asıl İngilizlerin kurup yürüttüğü, ABD yönetimindeki kriz dolayısıyla Washington’un genelde “bekle-gör” tavrı takındığı ama her an inisiyatifi eline alabileceği de vurgulanıyor.
Türkiye-Ukrayna ilişkilerine de değinilen yazıda, Britanya’nın MI6 Başkanının çabalarıyla Türkiye’yi kullanarak XXI. yüzyılda Avrasya’da ‘Büyük Oyun’a geri dönmeye çalıştığı, kısmen başarılı da olduğu ama Rus askerinin sonuçta Türkler olmadan Karabağ’da konuşlandığı yazıyor.
Kerim Has, söz konusu analiz üzerinden Rusya’nın Karabağ’da Britanya-Türkiye planına bakışını ve Rusya-Türkiye ilişkileri kapsamında yaşanan diğer gelişmeleri başlıklar hâlinde şöyle yorumluyor:
-İngiliz istihbaratının Dağlık Karabağ’da Erdoğan üzerinden “iş kotardığı” yönünde Rus medyasında çıkan analizler, dönüp dolaşıp İngiltere’nin 15 Temmuz’daki olası rolü üzerine odaklanıyor.
-Erdoğan’ın İdlib’den Libya’ya, Ukrayna’dan Karabağ’a Rusya’yı yoran ve Rusya’nın enerjisini yiyen politikalar izlemesi ve bu durumun en çok İngiltere’nin işine geliyor olması, ‘Erdoğan’ın arkasında İngiltere mi var?’ yönünde Moskova’nın şüphesini derinleştiriyor.
-15 Temmuz’dan İdlib’e, Ukrayna’dan Libya ve Dağlık Karabağ’a İngiliz İstihbaratı MI6’in şefi Richard Moore’un Erdoğan’la kurduğu yakın ve ‘sıcak hat’, üzerinde Rusya’nın ‘yüzlerce gözlem noktası’ kurmasını gerektiren cinsten…
-Türkiye’nin içeride rejim değişikliği, dışarıda ise maceracı politikalarda süregelen hayati kırılmalar yaşadığı 2014-2017 arasında Ankara’da büyükelçilik yapmak ‘her babayiğidin harcı değil’, bu görevi sonrasında İngiliz istihbaratının başına geçen Richard Moore bu anlamda bir istisna…
-Türkiye ile Rusya’nın Dağlık Karabağ’da değil ama Azerbaycan topraklarında kuracakları ortak ateşkes gözlem merkezinin, sembolik görevi bir yana, sahada bir anlamı yok.
-Nahçıvan’ı Azerbaycan’ın geri kalan kısmına Ermenistan üzerinden bağlayacak koridor Rusya’nın kontrolünde olacak, bu koridorun kontrolünü sağlayacak Rus askerinin sayısı hakkında ise anlaşmada bir kota bulunmuyor.
(www.ahvalnews.com)
