Guma Sanat İstasyonu ve Opera Viva

Guma Sanat İstasyonu: Bir gençlik projesi

16 Temmuz 2021 tarihinde Abhazya’nın başkenti Sohum şehrinin merkezinde yer alan Guma Tren İstasyonu, sanat merkezi olarak hayata döndü. Abhazya Bağımsızlık Savaşı sonrasında atıl durumda kalan istasyonu, 2015 yılında Sohumlu gençler inisiyatif alarak içinde yığılı çöplerden temizlemiş ve mekânı bir sanat merkezi haline getirme planı sonunda Kahve Kanton’u düzenlemişlerdi. O günden bugüne hayallerini gerçekleştirememelerinin önünde en temelinde ekonomik sebepler yatıyordu. Şehrin ikonik tarihi mekânlarından biri olan, 1940 yılında inşa edilen istasyon (Pierre Norra’nın deyimiyle) bir hafıza mekânı olarak artık restore edilirken yeni bir anlam kazanmaya hazır.

Sohum Botanik Parkı’nın az ilerisinde, Maymun Parkı’na çıkan yoldaki istasyon tipik Sovyet yapısı olması ve manzarasıyla herkesi büyüleyen bir mekân. Sovyet zamanındaki adı önce Botanik Parkı, sonra da Barotaşvili ve Baratov olan istasyona Abhazlar 1990’larda “Guma” adını takıyorlar. Artık trenlerin durmadığı istasyonda Abhazya’nın tüm diğer istasyonları gibi savaşın izlerini görmek mümkün. 2019 yılında şahsa kiraya verilen binanın restorasyon planları onaylanmış durumda. Restorasyonun sonunda herkesin kendini ifade edebileceği “Guma Sanat İstasyonu” kurulması planlanıyor. Yani gençlerin hayallerini gerçekleştirecek bir yatırımcı kiralamış binayı.

Bahçesinde yer alan yemek köşesi ve yazlık sinema 16 Temmuz’dan itibaren çalışmaya başladı. İlerleyen zamanlarda kültür geceleri, eğitimler, sanat ve edebiyat sohbetleri, şiir akşamları düzenlenmesi planlanan mekânda açılış gecesi bir Sohum âşığı olan Fazıl İskender’in hikâyesinden filmleştirilmiş “Mutlu Buluşların Zamanı” adlı, Sohum şehrinin 1960’larından görüntüler taşıyan bir film gösterildi.

Abhazya’nın ilk uluslararası opera festivali: Opera Viva – Viva Opera

Abhaz Kültür Bakanlığı’nın katkılarıyla ve Abhazya Devlet Oda Orkestrası, Adigey Devlet Filarmoni Senfoni Orkestrası, Abhaz Devlet Capella Korosu, Vadim Sudakov Moskova Devlet Capella Korosu’nun katılımıyla 9 Temmuz 2021 akşamı Sohum’da düzenlenen ve ilerleyen yıllarda da tekrar edeceği söylenen Opera Viva Festivali’nin bu yılki teması Rossini’ye adanmıştı.

Festivalde Abhazya opera sanatçıları Nana Cherkezia (soprano) ve Alkhas Ferzba (bas), Nugzar Kakaliya (bariton); Rusya Federasyonu’ndan ise Soçi doğumlu Ekaterina Bogacheva (soprano), Yuri Rostotski (tenor) ve Vladimir Kazakov (bariton) sesleri ve mimikleriyle muhteşem bir gösteri sahnelediler.

Opera Viva Festivali aslen Abhaz Tiyatrosu’nda düzenlenecek iken Abhazya’daki COVID-19 vakalarında görülen yoğun artış ile kapalı mekân etkinlikleri iptal edilince festival sokağa, tiyatronun önündeki meydana taşınmış oldu. Sınırlı sayıda ve sosyal mesafeli yerleştirilen sandalyeler yetmeyince operaseverler saatlerce ayakta durdular, bir kısmı ise hemen yandaki parka ve çevredeki banklara yayılarak bu müzik ziyafetine ortak oldular. Benim için etkinliğin en çarpıcı yönlerinden biri, ortamda sessizce opera dinleyen onlarca çocuk olması ve 5 yaşlarında bir çocuğun, yorulduğunu düşünerek “Haydi gidip yatalım” diyen ablasına dönüp “Lütfen, ben bu konseri ve bu güzel sesli insanları dinlemek istiyorum, yorulduysan gel yanıma otur” diye cevap verişi oldu.

Opera Viva Festivali Rossini’nin “Cezayir’de Bir İtalyan Kızı” eseriyle başladı ve “Sevil Berberi” ile devam etti. Rossini’nin “Kedi Düeti” (Duetto buffo di due gatti) gibi özgün eserlerinden parçaları sanki bütün bir hikâyenin parçası gibi sahneye taşıdılar. Abhazya Devlet Sanatçısı orkestra şefi David Terziyan’ın Rossini’nin ‘Sevil Berberi’nden, benim çocukluğumda Pavarotti’nin kasetinde tekrar tekrar başa sararak dinlemeyi sevdiğim ve ortalıkta “Figaro, Figaro, Figaro” diye bağırarak dolaşmamı sağlayan “Largo al factotum” şarkısını orkestraya çaldırmak için tenor Yuri Rostotski’den rüşvet istemesi ise herkesi kahkahalarla güldüren bir an olarak akıllara kazındı.