Бэдзэогьум и 20-м, 2015-из ильэсым Къалэу Щанлыlурфа хахьэрэ псэупlэу Суруч мэхьэджэхэм къыщагъэогъэм нэбгырэ 33-рэ хэкlодагъагъ. Ахэм ащыщэу янэ Ферданэрэ ышнахьыжьэу Нартанрэ афэгъахьыгъэу къэтхагъ Жьынэпсым, Лlышэ Синэм.
Илъэсийир сыдэущтэу блэкlыгъ? Тынэгу чlэкlыгъэр сыдым фэдиз? Нэпс зыфедгъэхыгъэр, тызгъэгушlуагъэр сыда? Хьурэ шlэрэ псэтэуми саlугушlуагъ, аущтэу сыфщытыгъ щыlэныгъэм. Санэ-сятэхэмэ сагъэшlагъэр арары.
А мэфаем щыублагъэу судым иунэшхо зэтетым ичlэхьагъу хьор шэрыгъэу, чьэпхьэджагъэу тызэрихьылlэхэрэм тыlущхыпцlыкlызэ джэуап яттыгъ. Тыгъыгъ бэрэ. Гущаlэм фаоlкlэ, анахь тимэфэ гуапэхэми гуаор къябэкlы тэ. Аужырэ илъэсхэм тигупсэхэм яджэгухэм, ямэфэкlхэм сахэт хьумэ нэпсыр езгъэхы сыхъугъ. Сикlэлъэнукъо зэрэгозыгъэр арын фае. Гушlуагъохэр адэзгощыным сафщэкlэ. Илъэс зэблэкlыхэм телъэкlонызэ гоlэгъукlэ тыздакlорэ судым зи къызэримыкlырэм, цlыфым ипсэlахь (правовой-справедливость) зэрагъэпыутырэм, ахэм апкъ къикlэу тиуlагъэ зэрэмыкlыжьырэм тегъэцыхэ.
Мары а мазэр къихьагъ джыри. Е гъогогъо хъугъэу сыгу машlор щызэкlэна мы мазэм. Мэфэпчьым хэт зы мазэм ышъо зэфэшъхьафына? Сэрыкlэ шlуцlабзэмрэ плъыжьыбзэмрэ щызэблэкlых мы мазэм. Сынэхэр зэтеслъхьахэм шlункlы, къыззэтесхыжькlэ плъыжьыбз льыпсым къыриlагъэу къысшlошlы сибгъуплlы.
Щыlэныгъэр, чlыопсыр тишlулъэгъоу тапlугъ тэ. Нартан чlыопсым инэу фэшъыпкъагъ, апэу тыкъэзыуцуахьырэ дунаир, ащ къыпкъырыкlызэ чlыопсым псэ зыпыт пстэум ыпсэ ахэлъыгъ.
Обшэжьитиеу тызэрысым тиунэхэр зэкlэрытыгъэх. Зыгорэм щай зигъажъокlэ дэпкъым щэ къытеощтыгъ, ар тэ зэдатшlэу шытыгъ, итlанэ адырэхэми яджэщтыгъ. Ащ нэсыжьэу гухахьо хэдгъуатэщтыгъ. Тхьаумэфэ мафэхэм ижъырэ lэмэпсымэхэр зыщащэрэ щапlэхэр тикlопlагъ. Икlэсагъэх сурэт тех фото апаратыжьхэр. Гукъэкlыжь сурэтхэр ариугъоягъэу япчьагъэ бэкlае хъугъагъэ. Ахэр зыщащэрэм щигъокlорэ уахьтэм шъхьасыщтыгъэп. Ащ ыуж губгъохэм, къушъхьахэм защытплъахьынэу тыкlощтыгъ. Сэ загъорэ сыпшъыгъ сlоти сыкlощтыгъэп. Ар пшъыщтыгъэп. Дунаир фэхъущтыгъэп. Нэм фэплъырэр зэкlэ ылъэгъунэу, зытеуцорэм пэпчь ыгу щизэу зэхишlэнэу фаещтыгъ. Ыкlи къыдэхъущтыгъ.
Сянэ нэпэмыкl шъыпкъагъ. Къытфэдэгъаххэп. Фэшъхьаф Дунае умэхьыгъэ горэм къэкlыгъэм фэдагъ. Сянэ дэгъоу зышlэхэрэми мыхэр къагъэшыпкъэжьыщт.
А лъыпсы гъачьэу сызхэтыгъэм гулъыстагъэп мыщ фэдиз дэдэу псэхэр зыlэкlелъхьахэми. Е цlыфым ахэр арипэсырэп, ащ фэдэр щымыlэгъахэу ылъытэ шlоигъу. Сянэ салъапсэ итыгъэти тlэкlу сегуцафэщтыгъ ау, Нартан къытпэlудзыгъэу щытыгъ. Ар ти, ащ зи къемыхъулlэгъэнэу сыгугъагъ. Сэ ежь сызэрэлъыхъурэм фэдэу къыслъыхъоу къысшlошlыгъ. Ары сызкlэлъэlущтыгъэри. Къэбар дыджыпсыджыр къызысаlом къэсlошъугъэр; «Тlури ара? Адэ ар бащщэба».
Мазэу къихьарэм и 20-къэсми, уlагъэхэр, тилlыкlохэр ыкlи цlыфым и псэlахь фэшъыпкъэу фэбэнэрэ пстэури тигъусэу «Суруч пае Псэlахь (справедливость), пстэуми апае Псэlахь» тlоныр лъытэгъуатэ. Мазэ къэсми а гукъэкlыжь сурэтхэм сяплъы. Сянэрэ Нартанрэ я сурэтхэр хэта зыгъэгъунэхэрэр сlошъ. Ахэр, смышlэхэми, симынэlуасэхэми анэхэм гухэкlыр къакlэщы, «Псэlахь!» alозэ яджэмакъэ зэхэсэхы.
Теплъын, мыгъэрэ бэдзэогъу мазэм хэта ясурэтхэр зыlыгъэу къыдэкlыщтхэр…
Адыгабзэм езгъэкIугъэр: МэфшIукъо Щенгюл
