Черкес Льэпкгьэкӏодым и я 161-рэ ильэс хагьэунэфыкӏыгь

15 Haziran 2025

189

Nalcik — Къэбэртае Бэлкъар Республикэ - Налчык

Хэкум Цӏыфхэр Ащаубытыхэзэ Жьоныгъуакӏэм и 21-рэм шӏэжь мафэр Аушъхьакӏугъ

Хэкум Адыгеим, Къэбэртае Бэлкъар, Къэрэщай Щэрджэс Республикэхэм, Абхьаз Хэкум Жьоныгъуакӏэм и 21-рэ шӏэжь мафэр ащхагъэунэфыкӏыгъ ау ащ хэлэжьагъэхэм ащыщхэр зэраубытыгъэхэр шъхьакӏо. Жъоныгъуакӏэм и 21-рэм Налчык ыкӏи Мыекъуапэ урамым

къырыкӏуагъэхэм «хабзэм фитны гъэ ӏамыхэу ыкӏи гъогу зекӏоным ишапхьэхэр зэрауъкуъагъэм пае» ушъхьа гъоу шынэгъончьэным лъыплъэхэрэм аубытыгъэх. Мыекъуапэ щыщэу аубы ты

гъэ ныбжьыкӏэ нэбгыри 7-р къаутӏупщыжьыгъ ау, Къэбэртэе Бэлькъар Республикэм щыщ ныбжьыкэ нэбгыри 8-р мэфи 3-10-аӏыгъыгъ. Къалмыкъ Марина, Гуго Хьусеин, Еуаз Зубер, Нэфышъ Тимур, Мамыкӏ Казбек, Ерекъо Башир, Жьоныгъуакӏэм и 27-рэм къаутӏупщыжьыгъ, Цыпынэ Идарырэ Гедгъэф Бесланэрэ аыӏгъых.

Хэхэсхэр

Я 161-рэ илъэс шӏэжь мафэр Сирием, Иорданием, Исраил, США-м, Еврупэм икъэралхэу Австурием ыкӏи нэмыкӏ къэралхэм ащхагъэунэфыкӏыгъ. «Гум Имыкӏрэ Макъэр: Жьоныгъуакӏэм и 21-рэ» Декументалнэ филмыр Жьоныгъуакӏэм и 7-м Будапешт, и 17-м Вене къыщагъэлъэгъуагъ. Ащ дакӏоу семинархэр ащзэхащагъэх.

Тыркуем Жьоныгъуакӏэм и 21-рэм шӏэжь мафэхэр

Жьоныгъуакӏэм и 21-рэ 1864-рэ Черкес Лъэпкъгъэкӏод ыкӏи Хэкум Игъэкӏынхэм и я 161-рэр къалэу Самсун щыхагъэунэфыкӏыгъ, ащ Тыркуем чӏыпӏэ пчьагъэхэм ащылэжьэрэ Адыгэ Хасэхэр хэлажьагъэх. Кавказ Хасэ- хэм я Федерация (КАФФЕД)-мрэ Самсун и Черкес-Адыгэ Хасэрэ зэгъусэу зэха щагъэ шьыгъо шӏэжь мафэм, Жьоныгъуакӏэм и 24-рэм Самсун Чобанлы зы фиӏорэ Хы Шӏуцӏэ ӏушъом щызэӏукӏагъэх, Хынэпкъым рыкӏуагъэх, Хым къэгъагъэхэр хадзагъэх. КАФФЕД-м шъыгъо шӏэжь мафэм пае зэхигэуцогъэ програмэм къыдхэлъытагъэу «Этногрвфически Зэхашӏэхэр II» зыфиӏорэр сурэтышӏэ цӏэрыӏоу Бэщтоукъо Зеки Самсун къыщигъэлъэгъуагъ. Пчыхьам конфренциеу зэхащагъ. Префесер Доктерэу Думэн Ёндер ыкӏи Бэщтоукъо Зеки къыщыгущыӏагъэх.

Станбул Кавказ Културэ Хасэм, Жьоныгъуакӏэм и 21-рэ шьыгъо шӏэжь мафэр зэхищагъ. Ар хьаблэу Картал щагъэуцугъэ Лъэпкъгъэкӏод ыкӏи Хэкум Игъэкӏыгъэнхэр къэзыӏотэрэ Саугъэтым ыдэжь ар щыкӏуагъ.

Ащ фэдэу, Станбул щызахащагъэ обшествынэ организацие 20-м зэрагъэпэ шыгъэу, Станбул Темыр Кавказ Обшествынэ Организациехэм я Платформ шъыгъо шӏэжь мафэр Щищханэ зыфиӏорэ хьаблэм щызэхащагъ. А мафэм Платформым зэригъэпэшыгъэ конфренцием Доктер Серкан Кечеджирэ Мирач Хызлыокрэ Жьоныгъуакӏэм и 21-рэ къэзыӏотэрэ доклад къашӏыгъ. Станбул ихьаблэу Бейликдюзю дэт Черкес Унэм, Черкес Лъэпкъгъэкӏодыр ыкӏи Хэкум Игъэкӏынхэр къэзыӏотэрэ Саугъъэтым ыдэж Шӏэжь зэхахьэ щызэхищагъ. «Нартхэм я Машӏо» зыщагъэблагъэ зэхахьэм, Бейликдюзю и Администрацие и кӏэлэцӏыкӏу орэдыӏо купэу Корхан Доган зипэщэм хэкум рагъэкӏыгъэхэм апае гъыбзэхэр къаӏуагъэх.

Анкара щызэхащагъэ шъыгъо шӏэжь мафэм ихэгъэунэкӏын зэхахьэ хьаблэу Яшамкенти игупчэ унэшхо щыкӏуагъ. «1864: Черкес Гугъэуз Лъэпкъгъэкӏод ыкӏи Хэкум Игъэкӏыгъэнхэр» зыфиӏоэрэ декументалнэ филмыр къагъэлъэ гъуагъ. Гъыбзэхэр къаӏуагъ, усэхэм къяджагъэх. Ныбжьыкӏэхэмрэ кӏэлэцӏы кӏухэмрэ остыгъэхэр аӏыгъхэу «Къэнэтӏэхэсхэр Тильапӏэх Ташъхьащыт» зыӏиӏорэ сценкэ зэхащагъ.

Къалэхэу Кайсери, Дюзджэ, Эскищехир, Коджаэли, Кахраманмарэщ, Сивас, Мерсин, Денизли, Адана, Амася, Анталия ыкӏи Сакаря ащзэхащагъэ шъыгъо шӏэжь мафэ зэхахьэхэм (къэгъэлъэгъонхэр, семпозиумхэр ащзэхащагъэх ТВ-м тырихыгъэх).