Türkiye’den anavatana, Adigey Cumhuriyeti’ne dönen ailelerin çocuklarının Adığabze öğrenmeleri isteğiyle başlayan birliktelik, bir müzik ve tiyatro grubuna dönüştü: “Şığjiy”
KAFFED organizasyonuyla gerçekleştirdikleri Türkiye turnelerinin Güney Marmara ayağında Ağustos’un 19’unda Bursa, 21’inde Balıkesir, 22’sinde Gönen’de oyunlarını sergileyen Şığjiy, daha sonra bölgede bulundukları süre zarfında konaklayacakları Bayramiç Köyü’ne geçerek 23 Ağustos’ta Bandırma Kuzey Kafkasya Kültür Derneği’ne, Yenisığırcı ve Yeniziraatlı köylerine ziyarette bulundu. Ertesi gün Gönen’in Üçpınar Köyü’nde gerçekleşen düğüne katılan toplulukla Bandırma’nın Yeniziraatlı Köyü’nde buluşup grubun kurucusu ve çalıştırıcısı, tiyatrocu Vucıhu Mariyet ile sohbet ettik.
-Tiyatro ekibiyle ilgili bilgi verebilir misiniz?
-Adigey Cumhuriyeti Adığe Xhase’sine bağlı bir grubuz. 2008 yılında, çocukların anne-babalarının yoğun isteği üzerine çalışmalara başladık. Tiyatrocu olduğumu bildikleri için bana geldiler.
-Grupta ve organizasyonda kaç kişi mevcut?
-25 kişilik bir kadro.
-Türkiye’deki turne nereleri kapsıyor?
16-17 Ağustos’ta Kayseri’deki İnliören Festivali’ne katıldık. O festivade Adigey Cumhuriyeti’nden Wuıc grubu da vardı. Pşınava’lar ve wored söyleyenler de katıldı bize. Kalabalık bir grup halinde geldik. Arkeologlar da vardı grupta. Xase thamade yardımcısı Bogus Ali, Tow Aslan, dille ilgili çalışmalar yapan Bıdenuko Merziyet, Açmuj Adam bizimleydi. Şarkıcı Tsişe Zareta, gazeteci ve festivalin sunucusu Gucek Susanna da gruptaydı. Katılanlar döndü, biz Şığjiy olarak Güney Marmara turnemize başladık. 27 Ağustos’ta da dönüyoruz.
-İzleyicinin tepkisi nasıldı? Anadili bilmeyenler de var diasporada, ilginç olaylar yaşadınız mı?
Çok güzel ağırlandık, karşılandık. Herkes grubun çocuklardan oluştuğunu bilerek geldi. Dili bilmeseniz de tiyatronun ve çocukların dilini herkes anlıyor.
-Evet, tiyatronun dili ortak…
-Dil bilmeseler de herkes Adiğe Xabze’yi biliyor. Bunlara çocuk doğunca yapılan âdetler de dahil. Örneğin çocuğu beşiğe yatırmadan önce kedi yatırılır, böylece çocuğun daha sakin büyüyeceği düşünülür. Adiğe ceug (düğün) âdetlerini de Türkiye’de herkes bilir. Tüm bunları oyunlarla anlattık. Çocuk kimlerden olursa olsun çocuktur, o yüzden onların arasındaki ilişkiyi de anlatıyoruz. Çocukların birbirlerine küsseler bile hemen barışabileceklerini, aralarında geçen diyalogları komedi ile anlatıyoruz. Şairlerimizin Adiğe Xabze’yi anlatan şiirlerini okuyoruz.
-Şarkılara da yer veriyor musunuz?
-Evet, şarkılar da söylüyoruz.
-İzlenimleriniz neler?
-Çocukların çoğu Türkiye’ye ilk defa geldi, hatta ilk kez yurtdışına çıkanlar var. Buradaki çocuklarla aralarında çok güzel diyaloglar yaşandı. Türkiye’yi çok beğendik. Gruptaki çocukların Adiğece konuşmasını herkes çok sevdi. Gittiğimiz her şehirde belediye başkanları tarafından karşılandık, bu çocukların ilgisini çekti, mutlu etti. Ayrıca Balıkesir Belediye Başkanı gösterimize katıldı; dili bilmemesine rağmen gösterimizi baştan sona izledi, eşi de bizlerleydi. Gösteri sonrası sahneye çıkıp grupla fotoğraf çektirmesi, sohbet etmesi bizim için çok kıymetliydi. Bursa Belediye Başkan Yardımcısı da grubumuza zaman ayırdı. Hepsine çok teşekkür ediyoruz.
-Adigey Cumhuriyeti’ni temsil ediyorsunuz. Getirdiğiniz bir mesaj var mı?
-Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan bütün halklara Adigey’den selam getirdik.
-Emekleriniz ve bizlere taşıdığınız umut dolayısıyla minnettarız. Jıneps’e zaman ayırdığınız için çok teşekkür ederiz. Tüm gruba 26 Ağustos’taki Yalova gösterisinde başarılar dileriz.
*Söyleşimizin çevirisini ailesi anavatana dönüş yapan, kendisi Maykop’ta doğup yaşayan Neris Gogen üstlendi, kendisine teşekkür ediyoruz.
