İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın düzenlediği 15. İstanbul Tiyatro Festivali bu yıl 11 Mayıs-6 Haziran tarihleri arasında oldukça renkli bir programla izleyici ile buluşuyor. Bu yılki festival aynı zamanda 4. Uluslararası Tiyatro Olimpiyatları adı altında tüm dünyada tiyatro camiasının ilgisini üstüne toplayan bir etkinlik olacak. İlki Yunanistan’da yapılan, Japonya ve Rusya’dan sonra Türkiye’de yapılmasına karar verilen Uluslararası Tiyatro Olimpiyatları’na ev sahipliği yapmak İstanbul için oldukça önemli bir kültürel başarı olarak görülüyor.
Bu yıl ‘Sınırların Ötesi’ teması altında düzenlenen festivalde; Türkiye, Yunanistan, İngiltere, Fransa, İsveç, Litvanya, Japonya, Rusya, Belçika ve ABD olmak üzere 10 ülke ve 60’tan fazla gösteri yer alıyor. Festivalin açılışı, 11 Mayıs akşamı Aya İrini Müzesi’nde Attis Tiyatrosu yapımı Aiskhülos’un “Persler” isimli oyunu ile yapılacak. Tiyatro Olimpiyatları Komitesi başkanı olan Yunanlı yönetmen Theodoros Terzopoulos’un 8 Türk oyuncuyla gerçekleştirdiği “Persler” projesi İstanbul Tiyatro Festivali’nin ardından Yunanistan’daki 14 bin kişilik antik Epidaurus Tiyatrosu’nda seyirci karşısına çıkacak.
Ünlü İtalyan tiyatro adamı Giorgio Strehler’in topluluğu Piccolo Teatro di Milano, festivale 1965’ten beri dünyayı dolaşan ‘Arlecchino İki Efendinin Uşağı’ oyunu ile katılacak. Strehler’in baş oyuncusu Ferrucio Soleri 40 yıldan beri canlandırdığı Arlecchino rolünde yine göz kamaştıracak. İtalyan geleneksel tiyatrosu Commedia dell’Arte’ yi ustalarından izlemek isteyenler için kaçırılmayacak bir fırsat.
Tiyatro dünyasında ‘maestro’ olarak anılan Yuri Lyubimov ise Euripides’in ‘Medea’ tragedyası ile festivale katılıyor. 1964 yılında kurduğu Taganka Tiyatrosu, geleneksel ve çağdaş metinlere getirdiği özgün, bazen kışkırtıcı yorumlarıyla ilk yıllarından itibaren Rus Tiyatrosu’nun efsanevi topluluklarından oldu. 42 yıldan beri gerçekleştirdiği oyunlar ve operalar kapalı gişe sahnelenen Taganka Tiyatrosu, Medea oyunuyla aidiyet duygusunu ve “yabancılık” kavramını sorguluyor ve bin yıllar ötesinden gelerek günümüzde yaşanan sorunlara ışık tutuyor.
Studio Oyuncuları Şahika Tekand’ın rejisiyle sahneledikleri “Oidipus Nerede” (2002) ve “Oidipus Sürgünde” (2004) oyunlarının ardından Oidipus üçlemesinin sonuncu oyunu olan “Antigone / Euridice’nin Çığlığı” ile izleyici karşısına çıkacak. Son yıllarda dünyanın önemli festivallerinde sahne alan ve büyük beğeni kazanan Studio Oyuncuları’nın; ifade, inanç ve düşünce özgürlüğü, hukukun adil uygulanışı, savaş gibi kavramlar öne çıkarılarak tasarlanan oyununda ana aksiyon, birbirini izleyen, sınırlı sayıda hareketten oluşan bir hareket dizgesinin zorlayıcı bir düzen içinde gerçekleştirilmesi üzerine oturtuluyor.
Tiyatro Olimpiyatları kurucu üyesi olan ve dünyada çağdaş tiyatronun en önemli isimlerinden biri olarak anılan Japon yönetmen Tadashi Suzuki ise, farklı bir Çehov yorumu, ‘İvanov’ ile katılacak
Fransız Zingaro Tiyatrosu’nun 16 dansçı, 36 at ve 15 kişilik müzisyen grubuyla sahneleyeceği Batutta isimli gösteri de İstanbul’da dünya prömiyerini yapacak.
Bu yıl tüm dünyada çeşitli etkinliklerle anılan Avant-garde tiyatronun usta yazarı Samuel Beckett, doğumunun yüzüncü yılında “Oyun Sonu” (Genco Erkal), “Mutlu Günler” (Çiğdem Selışık Onat), “Godot’yu Beklerken” (İzmit Şehir Tiyatroları) ve “Gri Mavi”(Bilsak) isimli dört oyunuyla yeralıyor. Federico Garcia Lorca ise ölümünün 75. yılında Tiyatro Oyunevi’nin düzenleyeceği etkinliklerle anılıyor.
2006 Yılı Tiyatro Onur Ödülleri’nin Peter Brook, Haldun Dormen ve Münir Özkul’a verileceği festivalde, oyunların yanı sıra pek çok atölye çalışması, konferans ve sempozyum da yer alıyor.
Festivale Türkiye’den 15 oyun katılıyor: Bu yılın göz dolduran topluluğu Tiyatro Dot sahnede dev bir konstrüksiyonun kurulacağı bir projeyle festivale katılıyor. Semaver Kumpanya ise 180 kişiyi sahneye çıkaracağı ‘Fırtına’ ile festivalin konuğu. Bir önceki festivalde başlayan Genç Tiyatro projesinin de devam ettiği festivalin dans bölümünde ise Türkiye’ye ilk kez gelecek Belçikalı Rosas Dans Topluluğu, İsveç Cullberg Balesi, Zeynep Tanbay Dans Projesi, Taldans (Mustafa Kaplan-Filiz Sızanlı) yer alıyor. Başta AKM, Aya İrini, Enka Oditoryumu olmak üzere 12 mekânda gerçekleşecek etkinliklerin fiyatı 10 ile 90 YTL arasında değişiyor ve 15 Nisan’da satışa çıktı.
Derleyen : Ridade Tunçel Sarıcan
Sayı : 2006 05
