Amerika Birleşik Devletleri’ ndeki Harvard Üniversitesi’ nin Davis Rusya ve Avrasya Çalışmaları Merkezi’ nde 14 Şubat günü düzenlenen atölye çalışmasında Çeçenya’ daki temizlik operasyonları konu edinildi.
(..) Harvard Üniversitesi bünyesindeki Davis Rusya ve Avrasya Çalışmaları Merkezi’ nde düzenlenen karşılaştırmalı politik seminerlerde bir süredir “Komünizm Sonrası Politikalar ve Ekonomiler” konulu atölye çalışmaları yapılıyor. Bu atölye çalışmaları kapsamında 14 Şubat günü, Princeton Üniversitesi Politika ve Uluslararası İlişkiler Dalı Yardımcı Profesörü Jason Lyalt tarafından hazırlanan “Baş Kaldıran Etnik Bir Grup Nasıl Yola Getirilir? Çeçenya’ daki Temizlik Operasyonlarının Karşılaştırmalı Analizi” isimli otuz sayfalık çalışmadan hareketle bir atölye kuruldu.
(..) Jason Lyalt’ ın makalesinde Rus askeri güçleri tarafından düzenlenen temizlik (zachistki) operasyonlarının 2002’ den bu yana iki başlı bir hal aldığı, artık bu temizlik operasyonlarının ya Rus askeri güçleri tarafından ya da Moskova yanlısı Çeçen haydutlarca yapıldığı vurgulanmış, sivillere yönelik bu tip operasyonların benzer örneklerinin Kenya’ da, Cezayir’ de ya da II.Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi’ nde yaşandığı ifade edilmişti. Çalışma makalesinde dünya üzerindeki 340’ tan fazla sivil toplum örgütü, organizasyon ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemeleri’ nin verilerine göre 1999 yılından bu yana 5.000’ den fazla insanın temizlik operasyonlarında öldürüldüğünün ya da ortadan yok olduğunun kayıtlı olduğu belirtilmişti. (..)
Lyalt makalesinde Ocak 2000’ den Aralık 2005’ e kadar 680 temizlik operasyonunun yapıldığının kaydedilebildiğini belirterek temizlik operasyonlarını şöyle tanımlamış, “Temizlik (zachistki), önceden belirlenmiş bir evin ya da alanın izolasyonu ile başlar. Askerlerin izole edilen alanın giriş çıkışlarını kontrol altına almasından sonra iki farklı yöntem izlenir. Birinci yöntemde; doğrudan eve girilerek ev sakinleri dövülür, öldürülür ya da genç erkekler tutuklanarak götürülür. İkinci yöntemde ise; kimliklerin kontrol edilmesi ve evin aranması usulü uygulanır. En az 10 kişiden oluşan bu ekibin psikolojik baskıyı amaç edindiği görülür”. Ayrıca çalışma makalesinde, Çeçen sivillere yönelik sürdürülen temizlik operasyonlarında, tankların, zırhlı personel taşıyıcılarının ve helikopterlerin de kullanıldığı, Rus askerlerinin temizlik operasyonları sırasında cinsel saldırı, işkence, şiddet kullanarak gözaltına alma, eve ve eşyalara zarar verme ya da bunları çalmak gibi suçları işlediğine de vurgu yapılıyor. (..)
Kaynak: Kafdağı İnternet Portalı
Çalışma atölyesinde kullanılan, Çeçenya’ da temizlik operasyonlarının yapıldığı yerleri sayılarına göre kırmızı noktalarla gösteren bir harita:
Sayı : 2008 03
