Günlerden bir gün bir Çerkes köyünde bir eve misafir gelir. Misafir xabzeye (1) göre bir güzel ağırlandıktan sonra yemek vakti gelir. Misafir olunan evde bekar bir genç kız ve yeni gelin vardır. Kaynana geline, “kızım sen ‘Çerkes Tavuğu’nu”, kızına “sen de ‘Haluj’u (2) yap, ben de p’aste (3) ve diğerlerini hallederim” demiş.
Yemek vakti gelmiş, sofraya oturmuşlar. Harika Çerkes mutfağından tatmaya başlamışlar. Misafirler yemekleri yerken bir de ne görsünler! Çerkes Tavuğu’nun içindeki taşlık (4) olduğu gibi temizlenmemiş duruyor. Fark edince ondan uzak durarak lokmaları almaya devam ederler. Mideler bulanır, kulaklarda fısıldaşmalar olur, gelin de fark eder kıpkırmızı olur, kaynana fark eder mahcup olur… Neyse yemekler yenilir, sofradan kalkılır.
Kaynana ‘ne yapsam ne etsem de yeni gelinin mahcubiyetini kurtarsam’ diye kara kara düşünmeye başlar, eski toprak thamadedir ne de olsa. Misafirler aslında o gün yola koyulacaklardır. Kaynana emrivaki yapar; “akşam da bizdesiniz, yarın sabah yola çıkarsınız” der.
Akşam olur, yemek vakti gelir. Kaynana yine mutfaktaki iş bölümünü dağıtır. “Tavuğu ben yapacağım” der bu kez. Geline “kızım sen haluju yap” der. Kızına da geriye kalanları. Misafirler otururlar akşam yemeğine, her şey çok güzel, enfes bir sofra.
Başlarlar yemeğe. Haydaaaa… Bir de ne görsünler? Öğle yemeğindeki gibi tavuğun taşlığı olduğu gibi duruyor ortada. Kaynana “gelinim öğlen yaptığı gibi size yine Çerkes Tavuğu yaptı, buyurun afiyetle yiyin” der. Misafirler artık “ya bunlar nasıl insan?” diye düşünmeye başlarlar. Fiskos, fiskos, fiskos… Yine kenarından kenarından, bandıra bandıra p’asteyi yerler. Kaynana bu sefer olaya müdahale eder.
“Ya” der “siz neden gelinimin size yaptığı sürprize hiç dokunmuyorsunuz? Öğle yemeğinde de dokunmamıştınız.” Geline, “kızım getir oradan bana bir çatal bıçak” der. Bıçak ile ortada duran taşlığı ikiye ayırır ve taşlığın içinden harika bir Çerkes Peyniri çıkar…
Derleyen: Dilek TOK, 27.11.2008, Marje
1-Xabze: Adığe dilinde gelenek, görenekler toplamı; Kafkas halklarının tüm yaşamını düzenleyen yazısız anayasaları.
2-Haluj: Sade ya da İçine Çerkes peyniri konarak yağda kızartılan bir çeşit börek.
3-P’aste: Genelde mısır ya da darıdan, bazı yerlerde buğdaydan yapılan bir tür ekmek.
4-Taşlık: Kuşların “katı” da denilen midesi.
Sayı : 2009 02
