Abhazya Dışişleri Bakanı Sergey Şamba: Abhazya Amerika Tanımasa da Başaracaktır

Mikhail Vignansky  

Sergey Şamba: ABD, Gürcistan halkına Güney Osetya ve Abhazya’sız yaşamasını öğrenmesine yardımcı olmak için bir şeyler yapmalıydı. Ne Barrack Obama’nın demeçlerinden bir şey bekliyorum ne de Amerikalılar’ın Gürcistan’ın toprak bütünlüğünün restorasyonu konusuna odaklanmak için kendi işleri ve sorunları dahil her şeyi bırakacaklarına inanıyorum. Şüphesiz Amerikalılar Gürcistan’ın toprak bütünlüğünü desteklemektedir ancak biz onlardan ne şimdi ne de yakın bir gelecekte Abhazya’yı tanımalarını beklemedik.

Sırası gelmişken, Amerikalılar halkların kendi kaderlerini tayin hakkını kendilerinin başlattıklarını unutuyorlar. Abhazya ABD tanımasa da başaracaktır.

–M.V: Obama’nın demecinin, Rusya’nın sorun üzerindeki duruşuna herhangi bir etkisi olabileceğini düşünüyor musunuz?

–S.Ş: Rusya sözünden dönüp egemenliğimizi tanıdığını geçersiz mi kılacak? Kesinlikle olmaz. Öyle yapsa bile ki imkansız olduğunu tekrarlıyorum, bizler asla egemenlikten vazgeçmeyeceğiz.

—ABD Başkan Yardımcısı Joseph Biden Temmuz sonlarına doğru Gürcistan’da olacak. Ziyaretinin bölge ve buradaki durum üzerindeki etkisi ne olur?

—Gürcistan Dışişleri Bakanı Grigori Vashadze’nin ABD ziyaretinin üzerinden çok geçmedi. Vashadze oradayken Başkan Obama’nın Moskova’dan hemen sonra Tiflis’i ziyaret etmesini sağlamak için, Amerikalılar’ı ikna etmek için gereğinden çok daha fazla çaba harcadı. Ama başaramadı. Onun yerine gelecek kişi Biden oldu.

—Gürcistan Dışişleri Bakanı’nın Washington’da ne görüştüğünü nasıl biliyorsunuz?

—Biliyorum diyelim ve öylece bırakalım. Obama’nın tüm yaptığı Gürcistan’ın toprak bütünlüğünü tanıdığını söylemek oldu. Harika. Biz de onların toprak bütünlüğünü tanıyoruz, ama önceki Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin sınırları içinde değil.. (Abhazya Özerk Cumhuriyeti onun bir parçasıydı. Vremya Novostei açıklaması)

—Cenova’daki müzakerelerin unsurlarından biri olan engelleme olayı 14 Temmuz’da Abhazya’nın Gali şehrinde görüşülecek. Bu görüşmelerden sonuç anlamında neler beklemeliyiz?

—Abhazya sadece tek bir yönetim toplantısını kabul etmiştir. Gürcistan, Abhazya, Rusya, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler’ in katıldığı. Bu arada BM Gözlem Heyeti buradaki çalışmalarını tamamlamıştır. BM olmaksızın bu mekanizmaların nasıl işleyeceğiyle ilgili bir çok kuşkumuz var. Ayrıca bazı fikirlerimiz de var ve bunların da görüşülmesini istiyoruz ama bu ancak dinlenildiğimiz ve yok sayılmadığımız zaman mümkündür. Rusya’nın BM Güvenlik Konseyi’ni veto etmesi nedeniyle BM Gözlemci Heyeti buradaki çalışmalarını kısa kesti, BM’ in vekilliği tadil etmesi gerekirdi ve öyle olmalıydı. Bu BM’ in önceki yıllarda olduğu gibi gerçekten tarafsız ve açıkça önyargılı olmayan bir organizasyon olduğunun ispatı olurdu.

—Sonuçta muhalif olan önceki Gürcistan Dışişleri Bakanı Irakli Alasania geçen günlerde, savaştan birkaç ay önce 2008 yılında Sohum’u ziyaret ettiğini ve bu ziyaretin neredeyse çatışmaların tekrarlanmaması ve mültecilerin Abhazya’ya dönmesi konusunda bir anlaşma noktasına geldiğini belirtti. Alasania, Başkan Saakashvili’nin son anda fikrini değiştirip belgeyi imzalamayı reddettiğini söyledi. Muhalefet lideri bunun hata olduğunu ilan etti ve Güney Osetya ile imzalanmış benzer bir belgenin silahlı savaşın yönünü değiştirebileceğini belirtti.

—Evet, biliyorum. İlk olarak 2005 yılında, sonradan Gürcistan’ın Sınır Sorunları Bakanı Georgy Khaindrava ile bu konuda görüşmüştük. Daha sonra Alasania ve ben olgunlaştırdık. Bu belgenin imzalanması her şeyi değiştirebilirdi. Hatta Tiflis ve Moskova arasındaki ilişkiyi bile onarmış olurdu çünkü Başkan Medvedev’in anlaşmayı garantör olarak imzalayacağı farz ediliyordu.

İşin doğrusu Gürcistan liderliğinin bu istikrarsız davranışına alışkınız. 1992-93 savaşından önce bir kez Gürcistan Devlet Konseyi’nden bir delegasyon bizi ziyaret etmişti. Bir federasyon üzerinde anlaşma sağlandı. Ancak daha sonrasında Gürcistan Sovyet ticaretindeki payına el uzattı ve tüm ön anlaşmaları en yakın pencereden fırlatıp attı. Onun yerine Abhazya’yı fethetmeye karar verdi. Bu maceranın sonuçlarının ayrıntılarına girmeye gerek yok.

1997’ de, Gürcistan Devlet Başkanı Şevardnadze ile ortak bir devletin kurulması konusunu müzakere ettik. Bir kez daha Tiflis son anda fikrini değiştirdi.

Geçen yıl Gürcüler nizami ordularının hazır olduğuna karar vermiş olmalılar ki sözde askeri çözümü tercih ettiler. Bu onlara pahalıya mal oldu.

—Gürcistan Birleşik Muhalefet lideri Levan Gachechiladze Moskova, Sohum ve Şinvali’yi ziyaret etmek konusunda hazır ve istekli olduğunu beyan etti. Kabul edecek misiniz?

—Ne için? Oy toplamaya çalışıyor, hepsi bu. Onunla görüşmemizde bizim için ne yarar olabilir ki? Gürcistan’ın toprak bütünlüğü üzerine hiç bir diyalog olmayacaktır. Şu anda mümkün olan sadece komşuluk ilişkileridir.

—Aralık ayında Abhazya başkanlığı için adaylığınızı koymayı planlıyor musunuz?

—Hayır.

Vremya Novostei, 09.07.2009 (circassian world’den alınmıştır.)

Çeviri: Serap Canbek / Jıneps