Abhazya’da herkes yerel nüfus krizine ve ülkenin geleceğinin garanti altına alınması sorununa tek çare olarak diasporadaki Abhazların dönüşünü görürken bu konuda neden tökezlendiği, düzenlenen geniş katılımlı bir toplantıda tartışıldı. Sivil hareket Ahatsa’nın düzenlediği yuvarlak masa toplantısında Geri Dönüş Devlet Komitesi’nin yetersizliği ve plansızlığı vurgulandı.
30 Haziran’daki toplantıya Ahatsa Başkanı Ahra Bjaniya, eski Devlet Başkan Yardımcısı Raul Hacimba, Abhazya Sosyal Araştırmalar Enstitüsü’nden Svetlana Cergeniya, Abhazya Sosyal Araştırmalar Enstitüsü’nden Martina Bartsis, Tali Copua, Yuri Argun, eski devlet başkan yardımcısı danışmanı Aleksandr Studenikin, Sosyal Demokrat Parti Başkanı Gennadi Alamiya, Geri Dönüş Devlet Komitesi eski Başkanı Appolon Şinkuba, Abhazya Din İdaresi Başkanı Temur Dzıba gibi isimlerin yanı sıra Abhaz diasporası temsilcileri katıldı.
Ahatsa Başkanı Bjaniya toplantıyı “Doğrudan siyasi bir amacımız yok. Fikir alışverişi yaparak Abhazların anavatanlarına dönüş sürecinin hızlanmasına etki edecek aktüel konuları tespit etmek istiyoruz” diyerek açtı. Toplantıya katılanlar, devlet kurumlarının geri dönüş konusunda yapıcı devlet programlarının olmadığını belirtirken yıllık 64 milyon rublelik bütçenin de şeffaflığı konusunda endişelerini dile getirdi. Siyasi parti ve hareketlerin geri dönüşü moda bir söyleme dönüştürmesine karşın gerçekte bir şey yapılmadığı vurgulandı.
Katılımcılar, bakanlık statüsündeki Geri Dönüş Devlet Komitesi ve Geri Dönüş Vakfı’nın yeniden organize edilmesini de istedi.
‘Diasporayı suçlayıcı bakış değişmeli’
‘Diasporayı suçlayıcı bakış değişmeli’
Abhazya Sosyal Araştırmalar Enstitüsü çalışanı Marina Bartsis, Geri Dönüş Vakfı’nın gerçekleştirdiği şeylerin az olmadığını ancak hem vakıf hem komitenin anavatanına dönenlerin karşılaştığı problemlerin çözümü konusunda gereken her şeyi yapmadığını söyledi. Bartsis .. şunları söyledi:
“Tarihi efsaneleri açığa çıkarmak ve Kafkasya savaşı hakkında gerçeği söylemek gerekiyor. Abhazların Türkiye’ye trajik gidişlerinin sebepleri dile getirilmeli. Abhazların daha iyi bir yaşam için deniz ötesine giderek anavatanlarını terk ettiklerini söylemekten kaçınmalıyız. ‘Muhacir’ kelimesi de kullanılmamalı. Bu vatanını terk etmek zorunda kalan Abhazlar için uygun bir kelime değil. Tüm bakanlık ve müdürlükler insanların geri dönüş programı konusunda ortak hareket etmeli. Geri dönen Abhazlar için vergi indirimleri olmalı, gerekli hukuki danışmanlık yardımı sağlanmalı.” ‘BDT değil diasporadan iş gücü getirilmeli’… Tarihçi Yuri Argun, devletin zorla topraklarından sürülen Abhaz nesillerinin geri dönüşünden daha büyük bir fikrinin olmaması gerektiğini belirtirken çözülmesi gereken problemler arasında diasporanın Rusya vizesi alma konusunda karşılaştığı zorlukları dile getirdi. Argun, ülkenin inşaat sektöründe çalışmaları için Bağımsız Devletler Topluluğu’ndan (BDT) insanların getirilmesini de eleştirerek diasporadaki kalifiye iş gücüne el atılmasını önerdi: “Yurttaşlarımız aynı inşaat alanlarında çalışabilecekken BDT’den neden insan getirilsin. Abhazya’ya dönmek isteyen uzmanlar arasında bir gözlem çalışması yürütülmeli. Bugün Türkiye’deki Abhaz diasporasında sayıları az olmayan inşaatçı, yönetici, askeri uzmanlara ihtiyaç olduğu açık.”
Argun, anavatandan sürülmüş Abhazların nesillerinin Abhazya üniversitelerinde eğitim görmelerinin önemine değinirken 90’lı yılların başında Oktay Çkotua liderliğinde Abhazya’ya gelip okuyan gençleri örnek gösterdi…
“Tarihi efsaneleri açığa çıkarmak ve Kafkasya savaşı hakkında gerçeği söylemek gerekiyor. Abhazların Türkiye’ye trajik gidişlerinin sebepleri dile getirilmeli. Abhazların daha iyi bir yaşam için deniz ötesine giderek anavatanlarını terk ettiklerini söylemekten kaçınmalıyız. ‘Muhacir’ kelimesi de kullanılmamalı. Bu vatanını terk etmek zorunda kalan Abhazlar için uygun bir kelime değil. Tüm bakanlık ve müdürlükler insanların geri dönüş programı konusunda ortak hareket etmeli. Geri dönen Abhazlar için vergi indirimleri olmalı, gerekli hukuki danışmanlık yardımı sağlanmalı.” ‘BDT değil diasporadan iş gücü getirilmeli’… Tarihçi Yuri Argun, devletin zorla topraklarından sürülen Abhaz nesillerinin geri dönüşünden daha büyük bir fikrinin olmaması gerektiğini belirtirken çözülmesi gereken problemler arasında diasporanın Rusya vizesi alma konusunda karşılaştığı zorlukları dile getirdi. Argun, ülkenin inşaat sektöründe çalışmaları için Bağımsız Devletler Topluluğu’ndan (BDT) insanların getirilmesini de eleştirerek diasporadaki kalifiye iş gücüne el atılmasını önerdi: “Yurttaşlarımız aynı inşaat alanlarında çalışabilecekken BDT’den neden insan getirilsin. Abhazya’ya dönmek isteyen uzmanlar arasında bir gözlem çalışması yürütülmeli. Bugün Türkiye’deki Abhaz diasporasında sayıları az olmayan inşaatçı, yönetici, askeri uzmanlara ihtiyaç olduğu açık.”
Argun, anavatandan sürülmüş Abhazların nesillerinin Abhazya üniversitelerinde eğitim görmelerinin önemine değinirken 90’lı yılların başında Oktay Çkotua liderliğinde Abhazya’ya gelip okuyan gençleri örnek gösterdi…
‘Program ve uygulama yok’
Sosyal Demokrat Parti Başkanı Gennadi Alamiya, .. Parlamentoda somut bir program hazırlandığını ama hayata geçirilmediğini söyledi… Alamiya, Geri Dönüş Devlet Komitesi’nin problemlerin çözümünde önemli bir araç olduğunu ama sorunun kurumun kimin elinde olduğunda düğümlendiğini belirtti. …
‘Dönüşçüye güvence şart’Geri Dönüş Devlet Komitesi eski Başkanı Appolon Şinkuba, geri dönüş konusunda uzun vadeli programların yanı sıra kısa vadeli programların da olması gerektiğini vurguladı ve … Tarihi vatanlarına dönüş yapanların güvenliğinin sağlanmasının öneminin altını çizdi…
Diaspora için nostalji turu Abhazya Sosyal Araştırmalar Enstitüsü’nden Svetlana Cergeniya, … nostalji turları önerdi: “Dedelerinin daha önceden yaşadığı köyleri ziyaret etsinler. Bu onlarda anavatanın yitirilmesi hissini kamçılayacaktır.” ‘Dönüş dini kurumlarla desteklenmeli, cami yapılmalı’Abhazya Din İdaresi Başkanı Temur Dzıba, “Abhazların bugün vatanlarına geri dönüşü için gerçek imkanlar var, ama bazı çözülmemiş siyasi problemler geri dönüşçülerin sayısının artmasına engel oluyor. Dönüş probleminin Rusya Federasyonu ve Türkiye temsilcilerinin katılımı olmadan çözülmesi mümkün değil. … Madem ki Ortadoğu’da yaşayan Abhaz diasporasının büyük çoğunluğu Müslüman ve onların geri dönüşünü savunuyoruz, o zaman onların dini duygularına saygı duymalı ve burada cami inşa etmeliyiz.” …
Dönüş yapmış Abhazlar, kriminal durum ve ticari girişimlerinin geleceğine dair endişelerini dile getirip Geri Dönüş Komitesi’nin somut eylem planı olmamasından yakındı. (APSNPRS –Ajans Kafkas)
Dönüş yapmış Abhazlar, kriminal durum ve ticari girişimlerinin geleceğine dair endişelerini dile getirip Geri Dönüş Komitesi’nin somut eylem planı olmamasından yakındı. (APSNPRS –Ajans Kafkas)
Sayı : 2009 08
Yayınlanma Tarihi: 2009-08-01 00:00:00
