21 Mayıs, tüm dünyada ve anavatanlarda çeşitli etkinliklerle anıldı. Anma törenleri, Amerika, Almanya, İsrail, Ürdün’de Rusya Federasyonu temsilcilikleri önünde yapılırken, anavatanlarda ise 21 Mayıs bir haftaya yayılan etkinlik çeşitleriyle anıldı.
Abhazya’da okullar, üniversiteler gibi resmi kurumlar ve halkın katıldığı etkinlikler ‘Nart ateşi’ yakılmasıyla sona ererken, Adigey’de de anma etkinliklerine katılan Başbakan Kumpıl Murat, yaptığı konuşmada “Geçmişe takılıp kalarak bugünü kaçırmayalım, bugün Cumhuriyetimiz gelişip güçlenirse daha faydalı olur” dedi. Kabardey-Balkar ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyetlerindeki anmalar da halkın yoğun katılımıyla yapıldı.
Abhazya’da ‘sürgün çiçekleri’
Üniversite, okullar, kurumlar ve halk “sürgün”ü çeşitli etkinliklerle andı. Gördüm, şahidim; Abazalar sürgünü unutmadı, unutturmadı. Öyle görünüyor ki, vatan dışında yaşayan son fert de vatana dönene kadar unutmayacak, unutturmayacak.
Abhazya’da “sürgün” tarihsel nedenleri ve sonuçlarıyla önce Abhazya Devlet Üniversitesi’nde Öğrenci Konfederasyonu tarafından tartışıldı.
Ardından hemen tüm okullarda “sürgünü anma” günü düzenlendi. Üniversitemizdeki konferansta bizzat yer aldım.
Ardından Bagrat Şinkuba’nın adını taşıyan 1 numaralı Abaza okulunda okul çocuklarının organize ettiği etkinliğe katıldım ve bu etkinlikte gözyaşlarımı tutamayıp ağladım.
Çocuklarımız, diasporada yaşayan (yaşamak zorunda kalan) kardeşlerinin adına beni çiçeklere boğdular. Ben de bu çiçekleri “diasporada yaşayan kardeşleri adına” kabul edip yine “diasporada yaşayan kardeşleri adına” bu güzel çocukları birer vatansever olarak yetiştiren o güzel öğretmenlerine takdim ettim.
Çocuklarımız, diasporada yaşayan (yaşamak zorunda kalan) kardeşlerinin adına beni çiçeklere boğdular. Ben de bu çiçekleri “diasporada yaşayan kardeşleri adına” kabul edip yine “diasporada yaşayan kardeşleri adına” bu güzel çocukları birer vatansever olarak yetiştiren o güzel öğretmenlerine takdim ettim.
Ertesi gün, yani 21 Mayıs Cumartesi günü sabah saat 11’de, başta Abhazya Cumhuriyeti Parlamentosu olmak üzere binlerce vatandaş, sahildeki “Sürgün Anıtı”na gidip sürgünde hayatını kaybedenler adına çiçek bıraktık.
Akşam 7.30’da sağanak yağmur altında tekrar bir araya gelip anma konuşmaları, ağıtlar eşliğinde “Nart Ateşi” yaktık.
Aslında ne Türkçe ne de bu gezegende kullanılan her hangi bir başka dil o anki duygularımı anlatmaya yetmez. Yaşamak gerek…
Hayri Ersoy
Adigey’de ağıtlar yükseldi
Adıgey Cumhuriyeti’nde anma günü etkinlikleri bu hafta içinde yoğun bir şekilde devam etti. Kafkas savaşı anlatıldı, özgürlük mücadelesinde kaybedilenler anıldı. Akşam da Filarmoniya’da Yas-Anma toplantısı yoğun bir katılımla gerçekleştirildi. Toplantıda Başbakan Kumpıl Murat: “Geçmişe takılıp kalarak bugünü kaçırmayalım, bugün Cumhuriyetimiz gelişip güçlenirse, ekonomi gelişirse, nüfusumuz artarsa, eğitimli insanımız da çok olursa insanlarımız ve cumhuriyetimiz için daha faydalı olur” dedi.
Anma toplantısı Adığe Tiyatrosu gösterisi ve ağıtlarla devam etti. Neğaple Askerbiy’in Çerkesya-Çüjbina filmi gösterildi. Adığe Xase de etkinlikler düzenledi. Mezdaxe de toplanıldı, ocak ateşinin başında geçmiş ile ilgili anılar anlatıldı. Adığe yemekleri ikram edildi.
Kabardey-Balkar’da 101 mum
Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nde 21 Mayıs 1864 Büyük Çerkes Sürgünü’nün yıldönümünde ‘Adıgelerin Yas Günü’ adıyla törenler düzenlendi.
Dün başkent Nalçik’te şehir parkındaki ‘Hayat Ağacı’ anıtının önünde eski Adıge şarkıları dillendirildi. Konser öncesinde Adıge gençleri Nalçik’i ikiye bölen Lenin caddesinde yeşil Adıge bayraklarıyla yürüyüş yaptı. Konsere Baksan ve Çegem bölgelerinden erkek koro gruplarının yanı sıra Kafkas-Rus savaşlarını anlatan halk şarkılarını seslendirmekte mahir kişiler de katıldı. Konserin ardından gençler ‘yüzyıl savaşı’na atfen 101 mum yaktı.
21 Mayıs’ın resmi tatil olduğu Kabardey-Balkar’da 18 Mayıs’ta da Adıge sivil toplum, bilim, kültür ve medya temsilcilerinin katıldığı ‘21 Mayıs Trajik Tarihinin Çerkes Dünyası İçin Anlamı’ konulu bir konferans düzenlenmişti. (ajanskafkas)
Sayı : 2011 06
