Gürcistan’daki insan hakları kuruluşlarından “Demokrasi ve Özgürlük İzleme” örgütü, ombudsman (Kamu denetçisi) Ucha Nanuashvili’nin yıllık raporundaki ayrıntıları değerlendirdi.
Nanuashvili’nin raporuna göre, Gürcistan-Rusya sınırında Ağustos 2012’de silahla vurularak öldürülen 11 Çeçen savaşçı, o dönemki hükümetin savaşçı yetiştirip Çeçenya’ya yollama faaliyetlerinin bir parçasıydı. O dönemdeki plan, bir ay içinde Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden Gürcistan’a Kuzey Kafkasyalı 50 savaşçı getirmek, Tiflis’te evlere yerleştirip sürücü ehliyeti ve silahlar vermekti. Gelenler Tiflis’in dışındaki Vaziani ve Shavnabada’daki askeri üslerde Gürcü askeri eğitimciler ve deneyimli Çeçen savaşçılar tarafından eğitileceklerdi.
Ağustos 2012’deki operasyonda hayatını kaybedenlerin yakınları ve gizli servisle yapılan röportajlara dayandırılan rapora göre, geçtiğimiz yaz çeşitli Avrupa ülkelerinden 120 civarında savaşçı getirilmişti.
O dönemde hükümette olan Ulusal Hareket Partisi (Saakaşvili’nin partisi), Kamu Denetçisi Nanuashvili’yi Rusya’nın çıkarlarını desteklemekle suçluyor. Nanuashvili ise buna karşı çıkarak “Biz ülkemizin terörist olduğunu ya da terörizmle bağlantısı olduğunu iddia etmiyoruz. Ama bazı devlet adamlarının bu süreçle doğrudan bağlantı ve işbirliği içinde olduklarını gösteren kesin bilgiler var.”
Nanuashvili, Aralık 2012’de Kamu Denetçisi görevine getirilmişti. Önceki denetçi Sozar Subari, Ekim 2012’de yeni başbakan Bidzina Ivanishvili hükümeti tarafından Ceza İnfaz ve İslah Bakanı olarak atandı. Nanuashvili Kamu Denetçisi olmadan önce İnsan Hakları Merkezi’nin başkanlığını yapıyordu.
Ağustos 2012’de Gürcistan ve Dağıstan sınırında bulunan Lopota Vadisi’nde 11 savaşçının yanı sıra gerçekleşen sınır operasyonunda 3 Gürcü özel birlik üyesi de ölmüştü. İçişleri Bakanlığı 29 Ağustos’ta bir açıklama ölenlerin Lapankuri köyü yakınlarındaki silahlı gruplara karşı yürütülen operasyonu yönettiklerini belirtti. Aynı gün bir başka açıklama daha geldi. 11 özel birlik üyesi ile 3 özel servis temsilcisi ve bir doktorun ölümünün bir rehin alma operasyonundan sonra olduğu belirtildi. Ama 2 Eylül’de bakan, ölen 11 kişiden ikisinin Pankisi Vadisi’den Gürcistan vatandaşı, beşinin de Rusya vatandaşı olduğunu doğruladı.
Hükümet bu insanların Kuzey Kafkasya’dan geldiğini hiçbir zaman açıkça söylemedi. Nisan başlarında Nanuashvili; Saakaşvili hükümetinin Çeçenya’daki savaşçıları Gürcistan’da eğittiğine dair şüpheler olduğunu iddia etti. Eski başbakan Vano Merabishvili, Nanuashvili’nin suçlamalarını aptalca bir Rus propogandası olarak yorumladı.
Nanuashvili ise bu operasyonun mutlaka incelenmesi gerektiğini çünkü kendi araştırmalarındaki bulguların eski hükümetin resmi açıklamalarıyla çeliştiğini belirterek eski İçişleri Bakanlığı tarafından eğitilen ve silahlandırılan özel bir birim kurulmuş olabileceğine dair göstergeler bulduklarını söyledi.
“Aile üyeleriyle konuştuk. Bu olayda birçok çelişki var. İçişleri Bakanlığı Çeçen savaşçılar için silah taşıma ruhsatı ve ehliyet hazırlamış.” diyen Nanuashvili, Çeçenlerin değişik ülkelerdeki Gürcistan elçiliklerinden Gürcistan pasaportu aldıklarını belirtti. Lapankuri operasyonunun araştırılmasının birçok soruyu cevaplayacağını vurgulayan Nanuashvili, “Bu olayları savuşturup geçemeyiz çünkü yaşama hakkından mahrum etmekle ilgili tüm bu olanlar” dedi. Bu olayın araştırılması için Parlamentoda; sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin, tüm siyasi partilerin ve Pankisi Vadisi’nde yaşayan Çeçenlerden temsilcilerin de yer alacağı bir komisyon kurulması gerektiğini belirtti.
Çeviri: Serap Canbek
Sayı : 2013 06
