Rusya Devlet Haber Ajansı İtar-Tass’ın bildirdiğine göre, Rusya’nın güney şehirlerinden Volgograd’da 21 Ekim günü yerel saatle 14.05’te içinde yaklaşık 40 yolcunun bulunduğu otobüste patlama meydana geldi. 29 numaralı yolcu otobüsünde 6 kişi öldü, 10’u ağır 32 kişi yaralandı.
Patlamanın hemen ardından güvenlik güçleri, eylemi karadul olduğu sanılan bir kadının yaptığını açıkladılar. Parçalanmış cesedin üzerinden çıkan belgelerle kimlik tespiti yapıldı. Volgograd Bölgesi Soruşturma Komitesi Başkan Yardımcısı Valeriy Safonov, patlamanın intihar saldırısı olduğunu ve direnişçi Dmitriy Sokolov’un karısı Dağıstan kökenli Naida Asiyalova tarafından düzenlediğini belirtti.
Patlamanın, 30 yaşındaki intihar eylemcisi Asilayova’nın otobüse binmesinin hemen ardından gerçekleştiği ifade edildi. Dağıstanlı olduğu anlaşılan kadının, üzerine yerleştirdiği yaklaşık 500 gramlık patlayıcı ile intihar saldırısı gerçekleştirmesinin ardındanyetkililer alarma geçti. Aynı gün Dağıstan’ın Hasavyurt kentindeki bir alışveriş merkezi yakınında bulunan bomba, çevredekiler tarafından fark edilip polise haber verildi. Polis, ev yapımı olduğu belirtilen bombayı iki buçuk saatlik çalışmanın ardından tazyikli suyla etkisiz hale getirdi.
Olay sonrası yetkililer ardı ardına dünya basınına intihar eylemcisi ve eylemcinin yakınları ile ilgili haberleri servis etti. Soruşturma komitesinden bir kaynağın yaptığı açıklamada (http://rt.com/), intihar saldırısının aslında Moskova’da gerçekleşmesinin planlandığını ancak anlaşılamayan bir sebeple patlamanın Volgograd’da yaşandığını belirtti. Soruşturmada, Asiyalova’nın Moskova’da haberleştiği kişilerin arananlar listesinde olduğu anlaşıldı. Volgograd’da 15 gün süreyle terör alarmı verildi.
Emniyet görevlileri, Asiyalova’yı terör saldırısına eşi Sokolov’un hazırladığını düşünüyor. Ayrıca edinilen bilgilere göre, 25 Mayıs 2013 tarihinde Mahaçkale’de gerçekleştirilen terör saldırısında intihar eylemcisi Madina Aliyeva’yı da Sokolov’un hazırladığı ifade ediliyor.
Moskova Bölgesi’nin Dolgoprudnıy şehrinde yaşayan Dmitriy Sokolov, aslen Buynaks şehrinden olan Naida Asiyalova ile internet üzerinden tanıştı. O zamanlar Sokolov dine ve silaha ilgi duyuyor ve internette patlayıcı madde yapımı ile ilgili yazılar okuyordu. Sokolov, kendisinden 10 yaş büyük olan Asiyalova ile tanıştıktan sonra Moskova’ya onun yanında yaşamaya gitti.
Güvenlik birimlerine göre, Sokolov 2012 yılı temmuz ayında Asiyalova’nın etkisiyle Dağıstan’a gitti, orada Mahaçkale grubuna girdi ve Abdul Cabbar ismini aldı. Sokolov’un yanı sıra Ruslan Kazanbiyev ve Kurban Omarov isimli iki şahıs daha vardı. Bu grup Moskova’da genç kadını bekliyordu. Ancak Asiyalova, Moskova’ya gitmeden saldırıyı Volgograd’da gerçekleştirdi.
Kazanbiyev ve Omarov’un Dağıstan’da Mayıs 2012’de gerçekleştirilen, 14 kişinin öldüğü 100 kişinin de yaralandığı çifte saldırıların faili olarak arandığı da belirtildi.
Tesettürlü kimlik ve şüpheler
Olayla ilgili asıl tartışma ise,Novaya Gazeta’da yazan İrina Gordiyenko’nun haberinden sonra başladı. Ona göre terör eyleminde görülen iki kilit tuhaflık var. Bunlardan ilki intihar eylemcisinin kimliğiyle ilgili. Olaydan iki saat sonra Twitter’da Ulusal Terörle Mücadele Komitesi, kimliğin ilk sayfasını yayınladı.Burada NaidaAsiyalova’nın tesettürlü bir resmi var. İşte bu durum, otomatik olarak kimliğin gerçek olmadığını gösteriyor. Rusya yasalarına göre, resmi belgelerde tesettürlü fotoğraf kullanmak yasak. Üstelik ilk başta bunu kimse fark etmedi. Fotoğraf Birinci Kanal’da gösterildi ve tüm resmi sitelerde “intihar eylemcisinin kimliği patlama yerinde bulundu” ifadesi ile basıldı. Ve sadece bazı blog sahipleri bu açık ‘sahteciliğe’ tepki gösterdi. Tesettür ‘detayı’ dışında, kimlikte otobüsteki patlamanın izleri de görülmüyordu.
Bir oyun mu oynanıyor?
Eylemden sonraki gün Soruşturma Komitesi resmi temsilcisi Vladimir Markin, soruşturma ilerleme raporunu sunarken pot kırdı: “Asiyalova’nın Volgograd’a Mahaçkale’den Moskova’ya giden otobüsle geldiği tespit edildi”. Böyle bir kimlikle bir yolcu otobüse nasıl binebildi? 2010’da Moskova metrosundaki patlamanın (her iki intihar eylemcisi de o zaman Moskova’ya sefer yapan otobüslerle gelmişti) ardından Dağıstan otobüslerinde kimlik kontrol işleminin sıkılaştırıldığını hatırlamalı. Otobüs yola çıkmadan şoför veya yardımcısı, polis eşliğinde tüm yolcuların kimliklerini kontrol için topluyor. Mahaçkale’de Asiyalova’nın binebileceği üç terminalde yapılan araştırmada, ‘seferler öncesinde kesinlikle kimliklerin toplandığı ve detaylı olarak incelendiği’ doğrulandı. Ama tesettürlü kızın kimliği, sadece terminalde değil, Dağıstan’ın Kalmık sınırı ve Volgograd bölgesi sınırında da kimsenin ilgisini çekmedi.
Bu olay, intihar eylemcisinin kendi kimliğiyle eyleme gittiği ilk olay. Dağıstan İçişleri’nden “Bilgilerimize göre, Asiyalova aslında Volgograd’a değil, Ruslan Kazanbiyev başkanlığındaki Mahaçkale ‘cemaat’ üyelerinin kendisini bekledikleri Moskova’ya gidiyordu. Tahmini bilgilere göre, kendisini kötü hissetti ve Volgograd’da araçtan indi. Şimdi Moskova’ya gidecek özel bir grup oluşturuluyor” açıklaması yapıldı.
Haber: Elif Ergün
