Karşılaştırmalı Maykop ve Anadolu Hazineleri
Arkeoloji ve Sanat Yayınları
“Kafdav (Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı)” ile “Arkeoloji ve Sanat Yayınları” iş birliğiyle hazırlanan bu eserin tercüme giderlerini karşılayan Atay CEYİŞAKAR’a ve basım giderlerine katkı sağlayan H. Yaşar NOGAY’a içtenlikle teşekkür ediyoruz.
*
Kafkaslar ile Anadolu Arkeolojisi Arasındaki İlişkiler ve Bu Alandaki Çalışmalarıyla Nurbiy Lovpaçe
Nezih Başgelen
Kuzeybatı Kafkasya'da, 1897'de Oshad kurganı kazısıyla başlayan Maykop kültürü araştırmaları günümüze kadar incelenen 150 mezar ve 30 yerleşimde bulunan göz kamaştıran 7400 civarındaki altın objeyle Kafkas arkeolojisinin en önemli konularından birisidir. Genellikle IÖ 3500-3250'e tarihlenen Maykop kültürü ile Anadolu arasındaki ilişkiler her zaman ilgi çekici bir konu olmuştur.
Genellikle Erken Bronz Çağ lll'e tarihlenen Alaca Höyük kraliyet mezarlarında bulunan eserler ve Horoztepe'de bulunanlar ile Kafkas kültürleri arasındaki benzerlikler de çeşitli araştırmacılara değişik açılardan değerlendirilmiştir. Alaca Höyük mezarlarında bulunan 700'den fazla metal mezar hediyesinin içinde özellikle de altının Kafkas kurganlarındaki gibi olağanüstü derecede bolluğu hayret vericidir.
…
Bu açıdan NurbiyLovpaçe'nin hazırladığı "Çerkes Arkeolojisi ve Sanatı – Karşılaştırmalı Maykop ve Anadolu Hazineleri" bu konuda Kafkas bölgesinde çalışan bir uzmanın Türkçe'de yayınlanmış ilk eserlerinden birisi olması açısından önemlidir. NurbiyLovpaçe 1937 yılında, Kuzey Kafkasya, Çeçenistan’da doğmuş, yaşam koşullarının insan hayatına pek şans tanımadığı zor bir dönemde çocukluk yıllarını Çeçenistan ve Osetya’da geçirmiştir. Küçük yaştayken, "markete gidiyorum" diyerek evden ayrılan ve savaşa giden babasını bir daha hiç görmedi. Daha sonraları, tesadüfen kavuştuğu Adigey'deki dedesi ve amcasının himayesinde eğitimini sürdürdü. Sent Petersburg (Leningrad)’daki ünlü, Repin Güzel Sanatlar Akademisinde okuma şansını yakaladı. Mezun olduktan sonra, baba ocağının bulunduğu Adigey’dekiMaykop şehrine döndü ve el sanatları merkezinde çalışmaya başladı.
Daha sonra, ana ve ilköğretim öğretmenlerine, pedagoji, grafik ve resim dersleri verdi. Bu görevlerinin yanı sıra, çok zengin arkeolojik yerleşimleri olan, bölgesindeki kazıları ve arkeoloji araştırmalarını izlemeye başladı. Bu konuda, Adige ve Kuban bölgesinde, basmadığı toprak, incelemediği eser kalmadı. Özellikle, dolmenler ve kaya mezarları (yispevun) konusunda ihtisasını geliştirdi.
…
Bilim çevrelerince kabullenilmesi ciddi bir süreç meselesi olan, Anadolu medeniyetleri, özellikle Hatti&Hitit dönemi arkeolojisi ile,Çerkesya (Kuban-Maykop) arkeolojileri arasında ciddi ilişkilerin bulunduğu, gerek Lovpaçe'nin çalışmaları, gerekse diğer Rusyalı ve Türkiyeli Arkeologların çalışmaları ile gün ışığına çıkmaktadır.
Lovpaçe, Adigey Üniversitesinin kurulması ve gelişmesine de önemli katkılarda bulundu. Aynı Üniversitenin Tarih Fakültesi ve Resim&Heykel bölümleri başkanlıklarında bulundu. Aynı zamanda, Antik Ortaçağ seramik sanatları ihtisasını tamamlamıştır ve halen bu bölümde Prof. Dr. olarak görev yapmaktadır.
Lovpaçe, bitmez tükenmez enerjisi ve sevgisi ile, gönül zenginliği ile birlikte, tabiatın zenginliklerini ve güzelliklerini, eserlerinde ustaca yansıtmaktadır. Tabloları ile Rusya Federasyonunda birçok sergilere katılmış, ayrıca birçok sergi ve kataloglar için eleştiri ve değerlendirme yazıları yazmıştır. Kendisi 1998 yılından beri Rusya Ressamlar Birliği'nin de üyesidir. Kafdav (Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı)" ile "Arkeoloji ve Sanat Yayınları" iş birliğiyle basıma hazırlanan elinizdeki çalışmasının bu alandaki çalışmalara yararlı olmasını dileriz.
***
Kitabı İstanbul Kafkas Kültür Derneği’nden temin edebilirsiniz. (0216 651 00 88)
Sayı : 2014 02
Yayınlanma Tarihi: 2014-02-25 00:00:00
