13 Mayıs günü Soma Holding’in sahibi olduğu Manisa, Soma ilçesi Eynez Karanlıkderede linyit kömürü ocağında "trafo patlaması sonucu" denen iş cinayeti sonucunda 301 işçi hayatını kaybetti.
13 Mayıs günü Soma Holding'in sahibi olduğu Manisa, Soma ilçesi Eynez Karanlıkderede linyit kömürü ocağında "trafo patlaması sonucu" denen iş cinayeti sonucunda 301 işçi hayatını kaybetti. Soma madenindeki iş cinayeti sebebiyle ülke genelinde konser, müsabaka, etkinlik ve festivaller iptal edildi.
Başbakanlık’tan yapılan yazılı açıklamayla, 13 Mayıs’tan itibaren üç günlük milli yas ilan edildi. Patlamanın olduğu saatten akşam 21.00’e kadar madendeki durumla ilgili hükümet ve de şirket sahibi Soma Holding yetkililerinden tam olarak ne olduğuna dair açıklama yapılmadı. Facianın yaşandığı ilk saatlerde madende tam olarak kaç işçinin mahsur kaldığı, trafonun nasıl patladığı, kaç trafonun bulunduğu, neden diğer trafolarının devreye girmediği, oksijen verilip verilmediği gibi sorular yanıtsız kaldı. Patlama tam işçilerin vardiya değişiminde olduğu için kaç işçinin ocakta olduğu ilk saatlerde tam olarak belirlenemedi.
Patlamadan dokuz saat sonra ilk resmi açıklama Soma'ya gelen Enerji Bakanı Taner Yıldız'dan geldi. Bakan Yıldız sayı vermeyeceğini belirterek; ''Patlama 15.00'te oldu. Zaman aleyhimize işliyor, çok hızlıca o kardeşlerimizi oradan çıkarmamız lazım. Doğru müdahale etmek, doğruları paylaşmak gerekiyor. Amaç işçi kardeşlerimizi canlı çıkartmak. Cenaze tespitinde bir sorun var. Karbon monoksit ve karbon dioksit zehirlenmesiyle karşı karşıyayız'' diye konuştu. Kurtarma çalışmaları devam ederken ocakta ikinci bir yangının çıkması nedeniyle çalışmalara ara verildi. Yangının söndürülmesinden ve karbonmonoksit gazının tahliye edilmesinin ardından çalışmalar yeniden başladı. Yapılan kurtarma çalışmaları sonucunda 17 Mayıs günü Enerji Bakanı Taner Yıldız yaptığı basın açıklamasında 301 madencinin öldüğünü, kurtarma faaliyetleri bittikten sonra Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Soma’da çalışma yapacağını söyledi. Yıldız, “301 kardeşimizi, işçimizi kaybettik. İçeride kurtarılmayı bekleyen herhangi bir işçimiz yoktur. Hükümetimiz olarak daha ilk başında, hadise olduğu anda buraya intikal ederek bir koordinasyon merkezi kurduk, bütün bakanlıklarımızın ilgili kurumlarıyla beraber bir hale geldik kesintisiz 24 saat çalışıldı” diye konuştu.
Erdoğan 24 saat sonra Soma’ya gitti
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, iş cinayeti sonucu 301 işçinin öldüğü Soma’da halkın tepkisiyle karşılaştı. Soma Belediyesi’nde basın toplantısı düzenledikten sonra hastanedeki yaralıları ziyaret eden Erdoğan, daha sonra korumaları ile dışarı çıktığında halkın yoğun tepkisiyle karşılaştı. Halk, Erdoğan'ı yuh sesleri ve "Başbakan istifa" sloganlarıyla protesto etti. Bülent Arınç’la birlikte korumalar tarafından bir markete sokulan Erdoğan, daha sonra aracına bindirilerek uzaklaştırıldı.
Başbakan Erdoğan, protesto öncesi yaptığı basın toplantısında bu durumun madenciliğin fıtratında olduğunu ifade ederek 1800 sonları ve 1900 başlarında diğer ülkelerde yaşanan ölümlü maden olaylarını örnek göstererek; “Bunlar olağan şeylerdir. Literatürde iş kazası denilen bir olay vardır. Bunun yapısında fıtratında bunlar var. Hiç kaza olmayacak diye bir şey yok.” diye konuştu. Başbakan Erdoğan’ın ziyareti sırasında bölgeye çok sayıda polis getirildi, çevre ablukaya alındı. Madende incelemelerde bulunan Başbakan Erdoğan, madendeki yakınlarını bekleyen ailelerle görüşmedi. Bununla birlikte, Erdoğan’ın yoğun protestoyla karşılandığı Soma’da, Başbakanlık müşaviri Yusuf Yerkel, özel harekat timlerince darp edilerek gözaltına alınmaya çalışılan bir madenciyi tekmeledi. Yerkel’in darp görüntüleri ulusal basınla birlikte uluslar arası basında da günlerce yer aldı. Sonra ki günlerde Yerkel’in görevinden alındığı belirtilse de Yusuf Yerkel’in Başbakanlık’ta görevine devam ettiği öğrenildi.
Bu arada Yusuf Yerkel’in madenciyi tekmelemesinin yankıları sürerken, protestolarla karşılaşan Başbakan Erdoğan’ın bir vatandaşa “Sen bu ülkenin Başbakanı'na yuh çekersen tokadı yersin” dediği görüntüler ortaya çıktı. Başbakan karşılaştığı protestoların ardından bir markete girmiş, marketin içinde bir vatandaş darp edilmişti.
Her yer Soma, Her Yer Direniş Oldu
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), TÜRK İŞ İstanbul Şubeler Platformu ve İstanbul Tabip Odası çağrısıyla katliamın ilk gününde Taksim Tünel’de eylem düzenlendi. Soma'daki iş cinayeti Kadıköy'de de protesto edildi. Polis Altıyol'da toplanan halka gazla saldırdı. Taksim Meydan’a yürümek isteyen gruba polis biber gazı, tazyikli su ve plastik mermiyle saldırdı. Galatasaray’da insanlar nefes almakta zorlanırken, gaz Tophane ve Tünel’e kadar yayıldı. Soma cinayeti sebebiyle Zonguldak, Karabük, Ankara, Mardin, Çanakkale, Adana, Diyarbakır, Antalya, Bursa, Hakkari, Van, Konya, Hatay, Urfa, Balıkesir, Samsun, Eskişehir, Batman ve Dersim, Muğla ve birçok ilde de iş bırakma ve protesto gösterileri yapıldı. Protestolar polisin saldırılarıyla karşılandı. Birçok ilde çok sayıda insan gözaltına alındı.
Polis Soma’da bile saldırdı
Katliamın yaşandığı Manisa Soma’da ise yüzlerce madencinin hayatını kaybettiği iş cinayetini protesto etmek için toplananlara polis biber gazı ve tazyikli su sıkarak saldırdı. Toma ve akreplerle yapılan saldırının ardından ara sokaklara dağılan protestocuları çevik kuvvet ekipleri kovaladı. Ara sokaklara da biber gazı atıldı. Soma Holding: “Hiç İhmalimiz Yok” Manisa Soma’daki iş cinayetiyle ilgili, Soma Holding Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gürkan basın açıklaması yaptı. Toplantıya Gürkan'ın yanı sıra Soma Kömür İşletmeleri Genel Müdürü Ramazan Doğru, İşletme Müdürü Akın Çelik ve şirketin İnsan Kaynakları Direktörü Celalettin Gökaşan katıldı. Alp Gürkan, madeni işletmeye devam edeceklerini söyleyerek şöyle konuştu:
“Bu işletme belirli bir zaman sonra işgüvenliği müfettişleri tarafından incelenecektir. Yine resmi makamların önereceği bunu tekrardan inceletecektir. Bu rapor şirketin ne kadar kusurlu olduğunu söyleyecek. Salı günü saat 15 civarında gelen bir habere inanamadım. Olması imkânsız bir şey söylüyorlardı. Trafo patlaması diyorlardı. Ben sorularınıza cevap vermeye çalışacağım ama olayın nasıl geliştiğini niçin bu kadar büyük olduğunu arkadaşlarıma bırakmak istiyorum.” Alp Gürkan’ın ardından söz alan İşletme Müdürü Akın Çelik, gazetecilerin “madenciler için bir kaçış odası var mı?” şeklindeki ısrarları üzerine “evet bir” dedi. Soma Kömür İşletmeleri Genel Müdürü Ramazan Doğru ise aşağıdaki üretim alanı için bir yaşam odası hazırlığının devam ettiğini belirtti. Doğru, "Biz yaşam odasını en yoğun çalıştıkları yerde kurduk yaşam odasını. Daha sonra biz yukarılara ve aşağılara geçtik. Bizim buradakini söktük burada yeni bir oda hazırlıyoruz. 18-24 saat arasında cevap veriyor. Yaşam odasını sökmüştük, yoktu. Madende o an yaşam odası yoktu" diye konuştu. Basın toplantısında kurumun hiç ihmali olmadığını çelişkili sözlerle açıklamaya çalışan Gürkan ve beraberindekiler gazetecilerin ısrarlı soruları üzerine toplantıyı terk etti. Bununla birlikte TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Soma Holding‘in Yönetim Kurulu Başkanı olan Oda üyesi Alp Gürkan hakkında “olayla ilgili doğrudan sorumlu bir düzeyde bulunması” gerekçesiyle soruşturma açtı.
6 kişi tutuklandı
Manisa’nın Soma ilçesindeki iş cinayetiyle ilgili Akhisar Cumhuriyet Başsavcılığı'nca yürütülen soruşturmada beş kişi tutuklandı, 15 kişi denetimli serbestlikle bırakıldı. İşletme Müdürü Akın Çelik, maden mühendisleri Yalçın Erdoğan ve Ertan Ersoy, vardiya amirleri Yasin Kurnaz ve Amiri Hilmi Kazık tutuklananlar arasında. Soma Holding Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gürkan'ın oğlu Can Gürkan’ın da bulunduğu 25 kişi daha önce gözaltına alınmıştı. Gözaltına alınan Can Gürkan da tutuklandı.
Sayı : 2014 06
Yayınlanma Tarihi: 2014-06-10 00:00:00