Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti’nde anadilde yayınlanan ders kitaplarının durumu artık çok daha iyi.
Cumhuriyetin okullarında cumhuriyette yaşayan ve bölgeyi oluşturan halkların aşağıdaki dilleri öğrenilmektedir: Abaza dili, Karaçay dili, Kabardey-Çerkes dili ve Nogay dili. İnceleme sonuçlarına göre, SSCB’nin dağılmasından sonra reformlar sonrası döneminde anadil ders kitaplarının yayınlanması ile ilgili çalışmalar bölgenin yönetiminin gözünden kaçmıştı. Sonuç olarak eğitim kurumları, ders kitaplarının eksikliğini yaşamaya başladı. Abaza dili ve edebiyatı ders kitaplarının eksikliği de söz konusu olmuştu.
2006-2007 yıllarında ders kitapları ile ilgili durum değişti. İki sene içinde “Abaza dili. 4. sınıf” ders kitabı dahil olmak üzere toplam 4 ders kitabı yayınlandı. 2010 yılında bu süreç daha da hızlandı ve yayınlanan ders kitaplarının sayısı 11’e çıktı. Yayınlanan kitapların arasında “Abaza dili. 5. sınıf”, “Abaza dili alfabesi” kitabı ile set halinde 2 bölümden oluşan “Yazı Defteri. 1. sınıf” vardı. Daha sonra, 2011-2014 yılları arasında onaylanmış plana göre toplam 9 ders kitabı yayınlandı: 2. sınıf, 6-7. sınıflar ve 8. sınıf için Abaza Dili ders kitabı, 2. sınıf, 5. sınıf, 6. sınıf, 7. sınıf ve 8. sınıf için Abaza Edebiyatı ders kitabı. 2015 yılında 3. sınıf ve 9. sınıf için Abaza Edebiyatı ders kitaplarının yayınlanması planlanmaktadır.
Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti Halk Meclisi’nin ilgili departmanı, Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti Eğitim-Bilim Bakanlığı ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti’nin Eğitim Yeterlilik Enstitüsü, anadil ders kitaplarının yayınlanması ile ilgili çalışmaların iyileştirilmesi konusunda birlik oldular.
Her sene yeni yayınlanacak kitaplar için şartlar zorlaştırılıyor. 29 Aralık 2012 tarihli 272-FZ numaralı “Rusya Federasyonu’nda Eğitim” Federal Yasası’na göre ilköğretim, ortaöğretim ve yüksek öğretim için kullanılan anadil ders kitaplarının ve ilgili materyallerin tekrar gözden geçirilmesi ya da yeni standartlara uygun olmak kaydıyla baştan yazılması gerekiyor. 2015 yılından itibaren tüm ders kitaplarının elektronik versiyonunun olması zorunlu. Dolayısıyla, en yakın zamanda Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti’nde anadil ve edebiyat ders kitaplarının ve elektronik versiyonlarının hazırlanması ve yayınlanması için oldukça büyük maddi desteğin sağlanması gerekecektir.
Bilal Hasarokov
(alashara.org)
