Емрэ Шlумрэ

0
805

Адыгэжъым я гущэlэжъымэ зы гущэlэжъ дахэ горэ ахэт: Дунаежъым лъэпкъ дэи тетэп, цlыф дэи нахь. Гущэlэ шъыпкъэм сыд хэпlухьэжьын?
Цlыф пстэури зэфэдэрэп, лъэпкъ пстэури зэрэ зэфэмыдэрэм фэдэу. Зэгорэхэм Тхьагъэпцlыныр къябэкlы, хьарамыгъэ агу елъы зэпыты. Пцlыусыными тхьарыlор телъэу цlыф зещэнэр хабзэу зыфхехыжьы. Зыдэгущаlэрэ зыгорэхэри, шlош1ы хъун хэкlыпэ нэмыкl гъогу и мыlэу къегъанэ. Нэужъым зыдэгущыlагъэ цlыфым бэлахьэри къыздикlыгъэри имышlэу мыхъо – мышlэу хафэ.
Щэйтаным фэд. Щэйтаным дыкlыгъурэм инатlэ бжъэкъуитlу къытекlэ. Зы бжъакъомкlэ зыфэмышlум епыджы, модрэмкlэ и шlуагъэ зыхэлъэу шlуэшlырэ зыгорэ щыlэмэ пегъанэшъ ежь зыфехьы. И кlаукlэ фырикъунэу ишlэмэ кlоцlрыуцозэ зыблэмыкlын зыри щыlэп.
Мафэми чэщэр нахь екlасэ; шlункlым бжъакъор зэригъэбылъырэм пае. Тыгъэ нэфыр къытепсэмэ ежь и шlуагъэ фехьыжьы. Ое дахэ хъумэ Тхьашхор къыфэусагъэу елъытэ.
И lоф, е зэшlуанэу е и шхьэ бэлахьым зыхафэкlэрэ и ягъэ зэримыгъэкlын зыри щыlэтэп. Арышъы афэдэ цlыфышъо иlэу цlыфыгъэ зыхэмылъырэм уфэзын нахьи къу шъхьэ чlыбэр къэбуахьынэр нахь игъу, джыри нахь гугъуапl.
Ер зибэ лъэпкъым фэшъхьафэу шlур зибэ лъэпкъыхэри макlэп, джыри цlыфэу щыlэри бэдэд Тхьашхом и щыкуркlэ.
Шlум шъыпкъэныгъэр игу икlытэп, егъашlэкlи ипэ иригъэтыт. Ар псэукlэ мафэу анэдэлъфэу къыздехьы. Шlур зафэ, зандэ, занкlэ, шъабэ ыкlи бланэ. Игъокlэ мэгущыlэ, игъокlэ мэдаlо.
Шlу зыфэусэжьыныр нэмыкlэмэ апэ иригъэшъыр пэгагъэу елъытэ. Ным, тъым, нахьыжъым, унэгъум, хьакlэм, гъогурыкlом лъытэ фешlы. Нахьыкlэм, бзылъфыгъэм, сабыим гуфабэ фырегъаlэ. Шlулъэгъуныр фегъэшъуашъэ.
Зимыlэм lэмал фегъоты. Итырэм к1элъыплъэжьырэп, кlэлъыlожьырэп, кlэлъэlужьырэп, кlэлъыкlожьырэп. Шlум, шъуlагъэу ишъlагъэр зыщегъэгъупшъэ, зы пхэнджы горэ имышlэзэ къыхафэмэ ар зыщигъупщэжьырэп.
Шlур, шlум мэлым фэдэу фэшъаб, ем аслъаным фэдэу фэблан. Ным, бзылъфыгъэм, тхьамыкlэм, нэжъ – lужъым мэкъэ ихыгъэкlэ дэгущыlэрэп.
Шlулъэгъуныр и пащ, губжьыныр и джагъу. Къабзэр и дунай, дунаем фэ нэlуас. Шlоир и пъый, пъыер и джагъу. Шхьахынэм удэшхьахымэ чъанэр мэуцэку. Арышъы шlур чъаны мэхъу.
Шlум мафэмрэ нафэмрэ и маф; шъуlынчlымрэ шъэфымрэ и джагъу.
Шlум напэ еlэ. Тъыгъорэп, хъункlэрэп, ишlэу псэ игъэгъурэп. Имыем и lэ нигъэсырэп, иlэм инэ… нэипсэныягъэ зэрихьан нахьи нэкlэу зигъэлlэн.
Емрэ шlумрэ зэпгъапшъэ шlум лажьэ теплъхьагъэ хъут. Шlур шапхъэ, ер къотъэжъ. Емрэ шlумрэ ягъэгухэ зэпхэнджыгъу, я тхыхэ зэфэгъэзагъ.
Арышъы, ем ичъатэ шlум фэчъан, ем фэцаку; шlум и чъатэ ем фэчъан, шlум фэцаку.
***

ЗЫ АНЕКТОД

Адыгэ Республикэм и 25 рэ и мэфэкlхэкумкlи Турциемкlи щагъэлъэпlагъ. Програмым епхыгъэу Адыгэим къикlыгъэ журналистхэ Дузджэ Юниверситэтым щызэlуахыгъэ Адыгабзэмрэ и литэратуррэ факултэтым кlуагъэх. Студэнтхэ зэрагъэлъэгъунэу кыласхэм акlэхьагъэх. Бэ дэмыкlэу егъэджакlом дэрсэу къатырэм щыщ макlэу зы пычъ видео трахыгъ. Нэужъым студентэу кlэс пэпч упкlэ яритыгъ. Я цlэхэ, я лъэкъуацlэхэ, къыздикlыгъэ къалэхэ, я Адыгабзэ зыфэдизэр, нэмыкlхэри зыкъаlотагъ.
И тlонэрэ класым кlоу зыкlэлэ къуапцlэ горэм зэрэ Тыркэри къыхигъахъуи къиlуагъ. Студентхэм къаlотэр заухы нэужъы, журналистым тыригъэзэжьи кlалэм еупчlыжьыгъ.
– О умыАдыгэу къэпlуагъ. Сыда адэ мы факултетым ущеджэным укlфэягъэ?
Кlалэм и Адыгабзэ макlэми къызэпигъафэзэ къиlуагъ.
– Адыгабэм ирыгущаlэхэрэ кlо къэсы макlэ мэхъу. Сэ Фдыгабзэр мыкlодынэу, Адыгабзэр псэуным сыфай. Ащ паэкlэ Адыгабзэр зэзгъэшlэнэу мыщ сыкъэкlуагъ.
Кlалэм гущаlэр зыднигъэсытэр сышlагъ. И гущаlэ еухы фэ ерагъэу зызщэlагъ. Нэужъым гущаlэм сыкъдахи.
– мы кlалэм lэгу фытеонэр хьакъ ишlыгъ, сlуагъэ. Класым кlэс зэпсэукlи lэгу тыфтеуагъ.
Сигу къыдихьыягъ, морал сыгъотыгъ, непэ тыгъусэни зэрэ нахьышlуэр цlаф сlыгъэ. Неущий непэни нахь шlу хъунэу сэгугъо.
Итlуанэмэ ихэ нэмаз шlыпlэм сехый нэмаз щысышlи зыкъщызгъгъыкlи сигоу къыдихьыягъэр Тхьам щыкур фэсшlызэ езгъэхыжьыгъ.
Сибзэ зы хьарыфкlэ нэмыlэми хэт къыхэлажьэтми и дунаи и ахърэти Тхьам фигъэнэфынкlэ сыфэлъаlо..

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz