Kitap: Türkçe-Abazaca Abazaca Türkçe Sözlük

0
1222

İrfan Okuyucu (Ahocba)

Tarihte ve günümüzde muhtelif isimlerle anılmakla birlikte Türkiye’de ve Ortadoğu coğrafyasında bilinen isimleriyle Abazalar, Güney Kafkasya’nın en eski otokton halklarından biridir. Bu halkın, kendi küçük ülkesi Abhazya dışındaki en kalabalık nüfus varlığı Türkiye’dedir.
Abaza adıyla bilinen halk esas olarak üç gruptan ve buna bağlı olarak Abazaca da üç ana lehçeden oluşur. Bunlar: 1. Tarihi anavatanları Abhazya’da yaşayan Apsuvalar; 2. 13-14. yüzyıllarda Abhazya’dan Kafkas Sıradağları’nı geçerek kuzeye, Adigeler’in arasına yerleşen Aşuvalar; 3. Eskiden dağlık bölgelerde yaşayan, daha sonra (17-18. yüzyıl) Kuzey Kafkasya’nın düzlüklerine inerek yerleşen Aşharuvalar. Sovyetler döneminde Abhazya’da Apsuva ve Kuzey Kafkasya’da Aşuva lehçeleri ayrı ayrı yazı ve edebiyat dili haline getirilmişlerdir. Aşharuva ise yazı ve edebiyat dili olarak Aşuva lehçesine dahil edilmiştir; Aşuva ve Aşharuva lehçeleri birlikte Abazaca olarak anılmaktadır. Bugünkü Rusya dilbiliminde Abhazca ve Abazaca iki ayrı dil kabul edilirler ve alfabeleri farklıdır. Oysa bunlar aynı dilin iki lehçesinden ibarettir.
Sözlük, Türkçe-Abazaca ve Abazaca-Türkçe olmak üzere iki bölümden oluşmakla birlikte bu iki bölüm arasındaki hacim farkı muhtemelen kullanıcının dikkatini çekecektir. Türkçe-Abazaca kısmının daha geniş tutulma sebebi kullanıcıların ortak dilinin Türkçe oluşudur. Sözlüğün Abazaca-Türkçe kısmı da Türkçe öğrenmek isteyen Abhazya’da yaşayanlar için nisbi bir kılavuz sayılabilir. Bu çalışma Ahçıpsı, Asadz, Abzıp, Aşuva kelimelerini de içermekle birlikte yazarın Apsuvaların Ahcıpsı boyundan olması hasebiyle Ahcıpsı diyalektiğinden alınmış örnekler ağırlığı teşkil eder. Sayısı 20 bin civarında olan bu söz varlığı yanında Sözlükte 500’den fazla deyim ve atasözüne de yer verilmiştir.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz