Едыдж Гушъау — лъэпкъыр зэрыгушхорэ Къэралыгъо академическэ къэшъокIо ансамблэу «Налмэсым» исолист, икъэшъокIо пэрытхэм ащыщ. Илъэс 11 хъугъэ ащ ищыIэныгъэ лъэпкъ къашъом епхыгъэу «Налмэсым» зыхэтыр. КъыгъэшIэгъэ илъэс 32-м щыщэу 21-м Адыгеим щэпсэу, щэлажьэ, лъапсэ щыпхырещы. Шъуашэу, дахэу лъэпкъ къашъом исэнэхьат къыздэхъурэ, рылэжьэрэ къэшъокIо хьалэмэт.
Гушъау Тыркуем ит къалэу Анталие къыщыхъугъ. Ятэу Едыдж Мэмэт апэ Хэкум къэ-кIожьыгъэмэ ащыщ. Бзэ зэгъэшIэн гупчэу «Активым» ипащ. Гушъау илъэс нахь ымыныбжьэу янэу Севиль апэрэу ар Хэкум къыщэгъагъ. А уахътэм бэрэ Адыгеим щыпсэунхэу хъущтыгъэп, яунэгъо Iоф зэтеуцофэ Тыркуем кIохэмэ къэкIожьхэу бэрэ гъогу тетыгъэх. Унагъор зэгъусэу Мыекъуапэ щыпсэунэу зырегъажьэм Гушъау илъэс 11 ыныбжьыгъэр, ар 2001-рэ илъэсыр арыгъэ.
Хэкум къызагъэзэжьым бзэр зэрагъэшIэн фэягъ. Янэрэ ышыпхъоу Гушъэфрэ игъусэхэу Адыгэ къэралыгъо университетым урысыбзэм изэгъэшIэнкIэ курсхэр мэзитIум къакIоцI къы-щаухых, нэужым Гушъау Адыгэ республикэ гимназием икIэлэеджакIо мэхъу. Гурыт еджапIэр къызиухыкIэ, Адыгэ къэралыгъо университетым экономикэмкIэ ифакультет чIахьэ ыкIи илъэситфырэ щеджэ, апшъэрэ гъэсэныгъэм идиплом къыдехы. Ышыпхъоу Гушъэф Англием еджакIо макIо, ар къызиухыкIэ Тыркуем Iоф ышIэнэу рагъэблагъэ, ащ щыдакIо, Гъыщмэ янысэ мэхъу. Унагъо исэу пшъэшъитIу епIу.
Гушъау еджапIэм щеджэзэ къэшъоным фэщагъэ мэхъу, лъэпкъ къашъор ыгу рехьы. А уахътэм «Мыекъуапэ инэфылъэхэр» ыкIи «Гуфит» зыфиIорэ къэшъокIо купхэм чэзыу-чэзыоу ахэтынэу мэхъу, лъэпкъ къашъом ишъэфхэр зэрегъашIэх. Къулэ Мыхьамэтрэ Нэныжъ Айдэмыррэ лъэпкъ къашъомкIэ икIэлэегъаджэхэу, ищысэтехыпIэхэу мэхъух. Ащ фэдизым «Налмэсым» иконцерт блимыгъэкIэу Гушъау ансамблэм лъэплъэ, къэралыгъо къэшъокIо купым хэтхэм ясатырэ хэуцоным кIэхъопсы.
Къулэ Мыхьамэт 2012-рэ илъэсым Едыдж Гушъау «Налмэсым» хегъахьэ. ГугъэпIэ дахэу зыдиIыгъыгъэр нэфапIэ мэхъужьы. Гушъау къэралыгъо ансамблэм икъэшъуакIо мэхъу.
Хъоджэе Аслъан «Налмэсым» ихудожественнэ пащэу къызтехьэкIэ, Едыдж Гушъау солистхэм къахегъэуцо. Хьакъуй Анжелэрэ Къулэ Алыйрэ, Бэрзэдж Дианэрэ Едыдж Гушъаурэ къэшъокIо пэрытхэу къызэдэшъох.
«Сыд фэдэ къашъо къэсэшIыми, сипшъэрылъ сэркIэ гъэнэфагъэ. «Налмэсыр къэшъо», «Къафэ», «Ислъамый» зыфэпIощт къашъохэу солистэу тыкъызщыхэкIыхэрэм анэмыкIэу ансамблэм ипрограммэ хахьэрэ къэшIыгъохэм зэкIэми сахэлажьэ ыкIи къарыоу ахаслъхьэрэр зэфэдэ», — хегъэунэфыкIы кIалэм.
Лъэпкъ шъуашэр тешIыкIыгъэу, дахэу къекIоу, теIэтыкIыгъэу, хэхыгъэу, искусствэ лъагэм ишапхъэмэ адиштэу, ыгуи ыпси етыгъэу ащ лъэпкъ къашъор къешIы. Джащ фэдэу къып-шIуегъэшIы Едыдж Гушъау икъэшъуакIэ сценэм зыщыплъэгъукIэ. А чIыпIэм щыIэп зыпари нэмыкI: ежь зыхэтыр къашъом идунай, зигъусэу къыздашъорэм, лъэпкъ мэкъамэу къэIурэм ыпкъ диштэу, лъэпкъ къашъом къыгуигъакIэрэ тамэм зырегъэIэты.
«Уянэрэ уятэрэ укъызэрэшъорэм фэгъэхьыгъэу зыгорэ къыуаIоу мэхъуа, хэт нахь зынаIэ къыптетыр, нахь къыбдезгъаштэрэр? — сеупчIы Гушъау. «Сабыим хэт нахь шIу плъэгъурэ аIошъ, зэреупчIыхэрэм фэд… Ащ шъхьаихыгъэу тырыгущыIэрэп», — Гушъау иджэуап лъэпкъ хабзэм инэпэеплъ, ны-тыхэр щытхъу гущыIэм пэчыжьэх. ЯIуагъэ блэкIыгъэп – апшъэрэ гъэсэныгъэ зэригъэгъотыгъ, ау ежь ыгукIэ нахь зыфэщэгъэ сэнэхьатыр къыхихыгъ.
Гушъау ятэ Мыекъуапэ щызэхищэгъэ бзэ зэгъэшIэн гупчэу «Активым» иIофшIэн ылъэкI къызэрихьырэмкIэ хэлажьэ. Репетициехэм ауж ащ макIо. Бзэ ягъэшIэгъэным нэмыкIырэ IофшIэнэу иIэ пстэумкIи еджапIэм IэпыIэгъу фэхъу. 2017-рэ илъэсым щегъэжьагъэу пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр щыриIэу Гушъау ащ IофшIэныр мафэ къэс щыдехьы.
Ау ыгу зэлъызыубытыгъэ лъэпкъ къашъом кIалэр фэшъыпкъ. «Налмэсым» хэтэу Москва, Санкт-Петербург, Урысыем ишъолъыр пчъагъэхэм, къэралыгъо зэфэшъхьафхэм ащыкIогъэ фестивальхэм, гастрольхэм ахэлэжьагъ. Ансамблэм икъэшъуакIохэм ахэтэу къызщыхъугъэ Тыркуем, Германием, Израиль, Канадэм, Америкэм, Китай кIуагъэ.
«Налмэсым» хэтэу гъэхъагъэу ышIыгъэхэм ыкIи IэпэIэсэныгъэ лъагэу зынэсыгъэм апае «Адыгэ Республикэм изаслуженнэ артист» зыфиIорэ щытхъуцIэр 2020-рэ илъэсым Едыдж Гушъау къыфагъэшъошагъ.
«Къэшъоным шапхъэу пылъхэмкIэ, илъэс 20-рэ зэпымыоу узхэтыкIэ гъэпсэфыгъо уIукIы-жьын уфит. Япсауныгъэ къыхьэу, агукIэ фаехэу, ансамблэм иIэшъхьэтетхэми къафадэмэ, ащ къезыгъэхъухэрэри щыIэх. «Налмэсым» сызэрэхэтыр сэри илъэс 20-м нэзгъэсы сшIоигъу, ар Iоф ухыгъэ сэркIэ хъущт», — еIо кIэлэ ныбжьыкIэм.
«Сыд лъэпкъыр къызкъонэщтыр, Гушъау?» — кIалэм иеплъыкIэ сшIогъэшIэгъонэу сеупчIы. «ЦIыфым дэхагъэу, шIушIэу къызкъуихырэр ары. Унапэ дэхэ къодыекIэ икъурэп, цIыфым изекIуакIи, идунэететыкIи, илъэпкъи, икъэрали, чIыопсэу зыхэтми зэрафыщытым мэхьанэ яI. Культурэм хэтэу Iоф зышIэхэрэм, шъыпкъэ дэдэмкIэ, яIофшIагъэ мэхьанэшхо иI. Мары, Хэкум нахьи IэкIыбым щыпсэурэ адыгэхэм япчъагъэ бэкIэ нахьыб. Ау бзэр зышIэу ахэтыр процент 15 — 20 ныIэп. Лъэпкъым икультурэ, ар зезыхьэхэрэр лъэпкъ лъэмыдж афэхъух. «Налмэсыр», «Ислъамыер», «Кабардинкэр» лъэшэу шIу алъэгъух, къяжэх, яконцертхэр благъэкIыхэрэп. Хэкум нахь пэблагъэ фашIыхэу къащэхъу, лъэпкъ культурэм къыкъонэщтхэу алъытэ.
Сэ сшъхьэкIэ Хэкум тиунагъокIэ тыкъэзыщэжьыгъэ сянэрэ сятэрэ лъэшэу сафэраз. Мые-къуапэ зыпэсшIын щымыIэу шIу сэлъэгъу. Адыгэ чIыгум идэхагъэ, тикъушъхьэхэр, тичIыопс сэркIэ апэрэ чIыпIэм итых. СыкъэкIожьыгъэкIэ слъытэрэп, Хэкум сыщыщ шъыпкъэу сэлъытэ!»
Адыгэ Республикэм икъэралыгъо гъэпсыкIэ илъэси 100 зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэу Адыгеим икультурэ и Мафэхэр Урысыем ФедерациемкIэ и Совет бэмышIэу щыкIуагъэх. Къэралыгъо академическэ ансамблэу «Налмэсыр» мэфэкI Iофтхьабзэхэм ахэлэжьагъ.
«Валентина Матвиенкэр ти Адыгэ Хэку дахэу къыфэгушIуагъ, дахэу къытпэгъокIыгъ. Адыгеим икультурэ и Мафэхэм яхэгъэунэфыкIын апэрэп тызэрэхэлажьэрэр, ау мызэгъэгум типшъэдэкIыжь нахь лъэшэу зэхэтшIагъэ, — хигъэунэфыкIыгъ Гушъау. — «Налмэсыр» — лъэпкъым ынап, тызэрыгушхорэ бренд, лъэпкъым тырилIыкIоу зэрэщытыр къэдгъэшъыпкъэжьыныр пшъэрылъ шъхьаIэу щытыгъ ыкIи ар дгъэцэкIагъэ. Сиадыгэ лъэпкъ сызэрэрыпагэрэр сыгукIэ зэхэсшIагъ!»
