Чэтау Ахьмэт минырэ шибгъурэ шэныкъорэ тфырэ (1955) йылъэсым Синоп къалэм епхыгъэ Дурагъан къалэцlыкlум икъуаджэмэ яшишэу Гокъдогъан чылэм къышыхъугъ. Минырэ шибгъурэ бгъукl зы (1991) илъэсым. Пэрэстроикъа уакътым, хэкум ипчэхэр хэхэсым зыфlохыгъэ лъэхъаным Адыгэ Рэспубликъем икъалэшхьа Миекъуапэ кигъэзэжыгъ.
-Хэкум къэбгъэзэжынэу сидыгъо теубутагъэ хъугъэ икlий мы lофыр зэрызекlокlыгъэ шыыкlэр къытфэпlотэшъуна?
-Пэрэстроикъам иуж, минырэ шибгъурэ бгъукlрэ зырэ илъэсым а уакътым Урысым Яшхьатет Елтсин, Адыгэхэм яхэку къагъэзэжышъунэу зегъэlум, сэри зыми семыгупшысэу гъогум сыкътехьагъ. Адыгэ Рэспубликъем тхылъ фэстхыгъ. Миекъуапэмкlэ къырагъэхьыгъэ егъэблэгъэн тхылъыр Истанбул Урыс КЪонсолосум ести кlон фитыныгъэ тхылъыр къаисхыгъ.
Майкъоп сыкъызэкlом мазэрэ ныкъорэ фэдиз хьотелим сытелъыгъ. Аш иуж Самсун шиш Аладдин дэж сыкъэнагъ. А лъэхъаным Тырку акъчэм Урыс акъчэм нэхьи нэхь лъытагъэ иати lоф тыгъоты нэсэ тишхьа хэтхыжыгъ.
-Хэкум укъзэкlожым хэта апыагъу къыпфэхъугъэхэр?
-А лъэхъаным Тыркум кикlыжыгъэ цlыф башэ дэсыгъэп Майкъоп Сигуlкъэкlжыхэрэр, Шэнгuл Ийигuн, Бuлэнт Жанэ, Джавит Багэ, Тыш Ахьмэт фэдэ цlыфхэр къыздэапэкъугъэх.
-Миекъуапэ укъызэкошыжы иуж, уиофхэр сыдэу штэу бгъэфедагъ?
-Япэрэ йылъэсым Тыркум къыздисхыгъэ акъчэмкlэ сишхьа сыыгъыжыгъ. Зы бгъумкlэ lоф сылъэплъэтий, офэй сапэ кифэрэ сыдмий аш сышылэжагъ. Ау lоф анатlэ бгъотыныр бэу киныгъ. Урамхэм, паркъхэм къашыскlохьыгорэ шэн-шэф lофхэм шегъажэри, натыф гъэлыпlагъэ сышагъэуий хъугъэ. Ау мэкlэ макlэу зэlузгъэкlагъэ акъчэмкlэ Мэфэ хьаблэм унэ дэсшыэхьыгъ.
Минырэ шибгъурэ бгъукlрэ тlурэ илъэсым мий шишэу зы бзылъфыгъэ къэсшагъ Зы кlалэрэ зы пшашэрэ къытфэхъугъ.
Сибынхэм Адыгабзэрэ Урысыбзэрэ яшlэ. Сикlалэ цэ азэ (дэнтист), сипшашэ унэ зэгъэфакlуl. Нэхьыбэрэ КЪраснодар дэт тиунэ шэпсэух. Сишхьагъусэ пенсиеу хэкlыжыгъ.
-Орыкlэ хэкум ишыакlэ-хэпсыкlэрэ, Тыркум ишыакlэ гъэпсыкlэр зэбгъапшэмэ сыда язфагур?
-Мыш ушыпсэуным киныгъо башэ хэлъэп. Сишхьа сыыгъыжын папкlэ Тыркум сыд шысlэштыгъэмы, мыдэжыми ахэр шэсэшlэ Мэкъу-мэш lофым упылъынэу пllомы мышдэжым иамалхэр нэхьыб. Икlыгухэр нэхьыб икlий бэрэчэтыл. Шэн-шэф lофхэмий уапылъын плъэкlышт.
-Хэкум и сымэджэеплъ системим сыдэу ухаплъэрэ?
-Егъэзыгъэ узхафэкlэ (эмэргэнджй) амбуланс укъеджэсы, зы азэрэ, зыазэ гуадзэрэ исэу къакlо. Сымэджэшым уешэ. Унагъо пэпч еплъэкlонхэу кълиникъхэм епхыгъэу шытых. Аш акъчэ хэлъэп. Ау уцы уасэхэр джыдэдэдэм тэкlуl ехъугъэу шыт.
-Майкъоп къигъэзэжынэу тезыубутагъэ зы нэбгырэм, мыш lоф шигъотышта, йикlий сыд фэдиз акъчэ къигъэхъэнэу ухаплъэрэ?
-Зий сэнэгъат зимыэм иоф тlэкlуl кин. Зы мафэм лажэу, зы афэм зигъэпсэфэу lоф горэм ухьамы, мазэм мин тlокl (20.000) рублэ кигъэхъэн, ау мафэкъэсий сылэжэшт иомы мин шэкl (30.000) рублэ кигъэхъэнкlи хъун. Ау мыш гупсэфэу ушыпсэун папкlэ мин тlокlитуlрэ тыфырэ (45.000) рублэ ишыкlагъ.
-О япэрэ къэкlожыгъэхэм уашиш. ШЪО шъууж къэкlожыгъэ цlыф бэ шыа?
-ХЬау къэкlожыгъэ башэ хъугъэп. Зэкlэ зэхэплъытэмы нэбгырэ шитlуl (200) фэдиз къэкlожыгъэр. Ау Сурийем шиш Адыгэхэм яшишэу нэбгырэ мин (1.000) фэдиз къэкlожыгъэу дэс. КЪэзгъэзэжыгъэхэм нэхьыбэр шхын lофым пылъых.
-Тыркум икlэрыкlэ бгъэзэжыныр уигуl хэлъа?
-ХЬау аш фэдэ гухэлъ ныбжий сиап. Мый ушыпсэун папкlэ уигукlэ пытэу теубутэн фай. Сэ сигукlий, сишхьакlий Адыгэйым сышиш. Сикlали, сипшаши мий шишых. Тызшыфаем Тыркум тэкlо, къэтэкlохьы тыкъэкlожы. Мыр тэ тихэкуl.
