Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK), ABD ve Rusya’nın İsrail-Filistin çatışmasına ilişkin sundukları iki ayrı karar tasarısı karşılıklı olarak veto edildi.
ABD tasarısı
15 üyeli BMGK 25 Ekim’de İsrail ve Filistin gündemiyle toplandı, önce ABD’nin sunduğu karar tasarısı oylandı.
Karar için 10 ülke “evet” oyu kullanırken 2 ülke “çekimser”, 3 ülke ise “hayır” oyu verdi.
Arnavutluk, Fransa, Ekvador, Gabon, Gana, Japonya, Malta, İsviçre, İngiltere ve ABD karar tasarısı için lehte, Rusya, Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) aleyhte oy kullandı. Brezilya ve Mozambik ise çekimser kaldı.
Rusya ve Çin, ABD’nin karar tasarısını veto etti.
Çin’in BM Daimi Temsilcisi Zhang Jung, karar tasarısını veto etme nedenlerinin tasarının “fark gözetmeyen ve asimetrik güç kullanımını” sonlandırma çağrısı yapmaması olduğunu söyledi.
Jung, aynı zamanda tasarının Gazze Şeridi’nde el-Ehli Baptist Hastanesi’ne yönelik saldırının soruşturulmasını talep etmediğine dikkati çekti.
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vasiliy Nebenzya, yaptığı açıklamada, ABD’yi karar tasarısında ateşkes çağrısı yapmaması ve Gazze Şeridi’nde sivillere yönelik saldırıları kınamaması nedeniyle eleştirdi. “Amerikan delegasyonu diğer güvenlik konseyi üyelerine başkentlerle istişarede bulunma fırsatı tanımadı ve gerçekçi olmayan acil süreler belirledi” diyen Nebenzya, şunları söyledi:
“Bu son derece siyasallaştırılmış belgenin açıkça tek bir amacı var. Sivilleri kurtarmak değil, ABD’nin bölgedeki siyasi durumuna destek olmak.”
ABD’nin veto edilen karar tasarısında “Hamas’ın 7 Ekim’de gerçekleştirdiği terör saldırıları şiddetle kınanırken” ülkelerin meşru müdafaa hakkı bulunduğuna işaret ediliyor.
Ateşkesten bahsedilmeyen tasarıda “insani duraklama”nın gerekliliğine işaret edilirken Gazze’ye sürdürülebilir yardım sağlanması gerektiği kaydediliyor.
Reddedilen tasarıda, tüm taraflara uluslararası hukuk uyarınca yükümlülüklerini yerine getirme çağrısı ile “Gazze’de Hamas dahil tüm terör örgütlerine silah tedarikinin” engellenmesi için adım atılması talebi bulunuyor.
Rusya’nın karar tasarısı
ABD oylamasının ardından Rusya’nın Gazze’de insani ateşkes çağrısı ihtiva eden karar tasarısı oylamaya sunuldu.
Rusya’nın karar tasarısı, onaylanması için yeterli oy toplayamadığı için kabul edilmedi.
Tasarıya 4 “evet”, 9 “çekimser” ve 2 “hayır” oyu verildi. Daimi üyeler ABD ve İngiltere’den “hayır” oyu alan Rusya tasarısı da böylelikle reddedildi.
Rusya’nın reddedilen karar tasarısında Gazze’de kötüleşen insani duruma işaret edilerek durumun tüm bölgede güvenlik ve barışı tehdit ettiğinin altı çiziliyor.
“Acilen kalıcı ve tüm tarafların saygı duyacağı bir insani ateşkes” sağlanması çağrısı yapılan tasarıda, bunun insani yardımların ulaşımına katkı sunacağı ve sivilleri koruyacağı kaydediliyor.
Karar tasarısında, “Hamas’ın korkunç saldırıları da” kınanırken rehinelerin serbest bırakılması çağrısı yapılıyor.
Gazze’ye yönelik tam ablukanın reddedildiği karar tasarısında, İsrail ordusunun bölgeleri boşaltma emrini geri çekmesi gerektiği ifade ediliyor.
Reddedilen tasarıda, tüm taraflara uluslararası hukuk uyarınca yükümlülüklerini yerine getirme çağrısı da yer alıyor.
10 gün içinde 4 tasarı reddedildi
BMGK, 10 gün içinde İsrail-Filistin’deki duruma ilişkin 4 karar tasarısı veto etmiş oldu. Daha önce Brezilya ve Rusya’nın iki farklı karar tasarısı reddedilmişti.
