Yüz binlerce kişi sokaklara çıktı
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından lisans diplomasının sahte olduğu iddiasıyla başlatılan soruşturma sonunda İstanbul Üniversitesi, İmamoğlu’nun diplomasını 18 Mart’ta iptal etti.
Sonrasında İmamoğlu’nun 19 Mart’ta gözaltına alınıp, 25 Mart’ta “suç örgütü kurmak ve yönetmek, rüşvet almak, irtikap, ihaleye fesat karıştırmak” suçlamalarıyla tutuklu yargılanmak üzere Silivri Cezaevi’ne götürülmesinin ardından başta İstanbul ve Ankara olmak üzere Türkiye genelinde geniş çaplı protesto gösterileri düzenlendi. Yüz binlerce kişi, farklı illerde sokaklara çıkarak bu durumu protesto etti.
Öğrenci eylemlerine yönelik şafak baskınlarında çok sayıda öğrenci ve çoğunluğu polis şiddetini görüntüleyen fotomuhabirleri olmak üzere 11 gazetecinin yanı sıra eylemlere katılım çağrısı yapan bazı sosyal medya hesaplarının yöneticileri de gözaltına alındı, tutuklananlar oldu. Gözaltına alınan gazeteciler önce tutuklanıp sonra tahliye edildiler.
Gözaltına alınıp tutuklananlar arasında, İmamoğlu’nun danışmanı Murat Ongun ve bazı ilçe belediye başkanları da bulunuyor. İBB, Esenyurt, Beşiktaş, Beykoz, Şişli ve Beylikdüzü ile birlikte tutuklanan CHP’li belediye başkanı sayısı 6’ya yükseldi.
İçişleri Bakanlığı, İBB Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Beylikdüzü Belediye Başkanı Murat Çalık ve Şişli Belediye Başkanı Resul Emrah Şahan’ı görevden uzaklaştırdı, Şahan’ın “terör”den tutuklanması nedeniyle Şişli Kaymakamı Cevdet Ertürkmen, Şişli Belediyesi’ne kayyım olarak atandı.
Bu durum, İmamoğlu’nun Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimi için olası adaylığı tartışmalarının sürdüğü bir dönemde gerçekleşti.
Ekrem İmamoğlu’na söylediği “Her şey çok güzel olacak” ifadesi slogana dönüşen 22 yaşındaki Berkay Gezgin de tutuklandı. Gezgin, “Herkes sesini çıkarsın, kimse susmasın. Mücadele edersek her şey çok güzel olacak, etmezsek olmaz” dedi.
Ekrem İmamoğlu’nun tek aday olduğu ön seçim için Türkiye genelinde 81 il ve 973 ilçede sandıklar kuruldu. CHP üyesi olmayan vatandaşlar, oylarını “dayanışma sandıkları” aracılığıyla kullandı. CHP Genel Başkanı Özgür Özel, CHP üyelerinin yüzde 92,5’inin İmamoğlu lehine oy verdiğini, toplamda ise 14,8 milyon kişinin oy kullandığını açıkladı.
Protestolarda 27 Mart itibariyle 1.879 kişi gözaltına alındı. CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, insanların gözaltına alınırken ve gözaltı sırasında işkenceye maruz bırakıldığını belirtti.
Protestolar çığ gibi büyüdü
İstanbul (Saraçhane): İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından 19 Mart’tan itibaren yüz binlerce kişi tüm engellere rağmen 6 kez Saraçhane Meydanı’nda bir araya geldi. İlk mitingde konuşan CHP lideri Özgür Özel, “Bu miting değil, bu faşizme karşı meydan okuma eylemidir” dedi. Ayrıca Özel, Saraçhane’deki konuşmaları yayımlamayan bazı kanalların ait olduğu holdinglere ve kimi şirketlere yönelik boykot listesi açıkladı, listeye boykotyap.com sitesinden ulaşılabileceğini söyledi.
Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı Mansur Yavaş, 22 Mart’ta yapılan Saraçhane mitinginde konuşurken Şırnak’taki Newroz kutlamasına gönderme yaparak, “Dün doğuda bir yerde, bana göre paçavra olan bayraklar sallanırken ve o mitinge gidenlere polisler pamuk şekeri verirken, buradaki gençlere de pamuk şekeri vermelerini bekliyoruz” demesi tepki çekti. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Van Milletvekili Pervin Buldan, Yavaş’ın sözlerine X’te tek kelimelik “Faşo” paylaşımıyla tepki gösterdi.
Ankara: Etimesgut Belediye Başkanı ve oyuncu Erdal Beşikçioğlu, 19 Mart’ta Ankara Kızılay’da düzenlenen protesto gösterisine katıldı ve gençlerin kazanacağını vurguladı.
Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce de Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasına karşı düzenlenen protestolara katıldı. Ankara Kızılay Meydanı’ndaki eyleme CHP otobüsüyle gelen İnce, kalabalığa seslenerek “Karış karış ülkeyi gezeceğim” dedi. Güvenpark’ta toplanan kalabalık, sloganlar eşliğinde Adalet Bakanlığı’na doğru yürüyüş gerçekleştirdi. Ankara, bu protestoların en önemli merkezlerinden biri haline gelirken, ODTÜ’de gerçekleşen eylemler büyük ses getirdi. Türkiye’nin farklı illerinden de ODTÜ’ye destek sloganları yükseldi. Protestolara çeşitli siyasi parti ve sendika temsilcileri de katıldı. CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, CHP milletvekilleri, Emek Partisi Milletvekili Sevda Aydın, Emek Partisi ve SOL Parti üyeleri ile çok sayıda öğrenci eylemlerde yer aldı. Emek Partisi Genel Başkanı Seyit Aslan, İmamoğlu’nun gözaltına alınmasını kınayarak, “Bugün yan yana durma günüdür. Hep birlikte direneceğiz, hep birlikte kazanacağız” açıklamasında bulundu.
ODTÜ’deki öğrenciler, üniversitenin direniş geleneğini hatırlatarak, sürecin sadece bir belediye başkanının gözaltına alınmasıyla sınırlı olmadığını, demokrasinin savunulması gerektiğini vurguladı.
İzmir: İzmir’de çeşitli bölgelerde gösteriler düzenlendi. Başlıca protesto alanları şunlardı:
- Konak Meydanı: Protestocular, Konak Meydanı’na yürümek istediler; ancak polis müdahalesiyle karşılaştılar.
- Bayraklı İlçesi: Burada toplanan gruplar, AK Parti İl Binası’na doğru yürüyüş düzenlemek istediler; ancak güvenlik güçlerinin müdahalesiyle karşılaştılar.
- Alsancak semti: Üniversite öğrencileri ve vatandaşlar, Alsancak’ta toplanarak İmamoğlu’na destek gösterileri düzenlediler.
İmamoğlu’nun gözaltına alınmasına bir tepki de Dokuz Eylül Üniversitesi öğrencilerinden geldi. Öğrenciler, üniversitenin Buca’da bulunan Tınaztepe Kampüsü’nde başlattıkları eylemi, Buca sokaklarına taşıdı.
Bu protestolar sırasında polis, TOMA ve biber gazı kullanarak müdahalede bulundu. Gösterilerde çok sayıda kişi gözaltına alındı.
Rize: 19 Mart’ta Rize’nin Pazar ilçesinde düzenlenen, CHP Pazar İlçe Başkanı Ömer Hocaoğlu’nun da katıldığı eyleme, CHP’li Pazar ve Ardeşen belediye başkanları ile İYİ Parti, EMEP, Halkevleri, Atatürkçü Düşünce Derneği, Zafer Partisi, Saadet Partisi, DEVA ve Gelecek Partisi ilçe başkanları destek verdi. Katılımcılar, “Demokrasi, özgürlük ve adalet” sloganları attılar.
Fındıklı, Güneysu ve Ardeşen gibi diğer Rize ilçelerinde de gösteriler düzenlendi.
Trabzon: 21 Mart akşam saatlerinde Kahramanmaraş Caddesi’nden başlayıp Atatürk Alanı’nda sona eren yürüyüşe, Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Kaya, Yomra Belediye Başkanı Mustafa Bıyık ve Beşikdüzü Belediye Başkanı Cahit Erdem de katıldı. Basın açıklamasında, “Zerrece korkmuyoruz, Ekrem İmamoğlu ve arkadaşları bu haksızlıktan kurtuluncaya kadar mücadelemizi sürdüreceğiz” dendi.
Adana: 23 Mart’ta Çukurova İlçesi Turgut Özal Bulvarı Aksagaz Kavşağı’nda toplanan on bini aşkın Adanalı, Uğur Mumcu Bulvarı’na kadar yürüyüp miting düzenledi. Yürüyüş ve mitinge Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar, Adana milletvekilleri, ilçe belediye başkanları, siyasiler ve çok sayıda vatandaş katıldı. Başkan Zeydan Karalar, konuşmasına demokrasi mücadelesine katkı sağlayanlara teşekkür ederek, “Adana’da da bir Saraçhane var” dedi.
Eskişehir: 19 Mart’ta Eskişehir Ulus Anıtı önünde toplanan yurttaşlara polis müdahale etti. Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasına yönelik protestoların ikinci gününde yaşanan müdahalede, polis biber gazı kullandı ve bazı protestocular gözaltına alındı. Protesto buluşmaları 7 gün boyunca devam etti.
Bursa: Bursa’da protestolar, 23 Mart’ta Bursa Millet Bahçesi’nde başladı. Protestocular, ardından eski stadyumdan Heykel’e kadar yürümek istedi. Ancak bu yürüyüş, polis müdahalesiyle karşılaştı. Müdahale sırasında, çok sayıda kişi gözaltına alındı.
Protestolarda, CHP Bursa İl Başkanı Nihat Yeşiltaş’ın gözünden yaralandığı bildirildi. Ayrıca, bazı ev baskınları sonucu da gözaltına alınan kişiler oldu.
Konya: 23 Mart akşamı binlerce Konyalı, Zafer Meydanı’nda bir araya gelerek “Her yer İstanbul, her yer direniş!” ve “Hak, hukuk, adalet” sloganları attı. Eylemler, Konya’nın merkez ilçelerinin yanı sıra Seydişehir ilçesinde de devam etti.
Elazığ: 21 Mart’ta, CHP Elazığ İl Başkanlığı önünde toplanan çok sayıda vatandaş, Öğretmenevi önündeki Atatürk Heykeli’ne kadar yürüyüş gerçekleştirdi. Yürüyüş sırasında “Hükümet istifa” ve “Cumhurbaşkanı Ekrem İmamoğlu” sloganları atıldı. Ayrıca, 23 Mart’ta PTT Meydanı’nda bir araya gelen üniversite öğrencileri ve vatandaşlar, “Hocam alma yoklama, nasılsa işe yaramıyor diploma” ve “Kayyıma hayır” yazılı dövizler taşıyarak oturma eylemi yaptı. Göstericiler, “Diplomasız Erdoğan” sloganlarıyla tepkilerini dile getirdi.
Samsun: Samsun’da da çeşitli protestolar düzenlendi. Özellikle 20 Mart’ta Atakum ilçesinde ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde öğrenciler ve vatandaşlar, oturma eylemleri ve yürüyüşlerle tepkilerini dile getirdi.
Ayrıca, aynı gün Onur Anıtı’nda toplanan binlerce kişi, “Hak, hukuk, adalet” ve “İmamoğlu’na özgürlük” sloganları atarak yürüyüş gerçekleştirdi.
Artvin: Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması ve tutuklanması, Artvin’de geniş çaplı protestolara yol açtı. Artvin’in Hopa ve Borçka ilçelerinde binlerce kişi sokaklara çıkarak tepkilerini dile getirdi. Protestocular, “Hükümet istifa!” ve “İnadına hak, inadına hukuk!” sloganları attı.
Borçka Belediye Başkanı Ercan Orhan, yaptığı konuşmada, halkın iradesini ve demokrasiyi savunmaya devam edeceklerini vurguladı.
Arhavi ilçesinde de destek amaçlı protestolar düzenlendi.
Kocaeli: 19 Mart’ta Kocaeli Üniversitesi Umuttepe Kampüsü’nde öğrenciler, İmamoğlu’na destek vermek amacıyla yürüyüş yapmak istedi. Ancak güvenlik güçleri bu yürüyüşe izin vermedi ve çıkan arbedede iki kişi yaralanırken, 6 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan öğrenciler, Kocaeli Emniyet Müdürlüğü’ndeki işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
Ayrıca, Belediye İş Hanı önünde toplanan bir grup, İmamoğlu’nun tutuklanmasını protesto etmek için yürüyüş yapmak istedi. Polis, bu yürüyüşe de izin vermedi ve müdahale sırasında İzmit Belediye Başkanı Fatma Kaplan Hürriyet ve bazı CHP milletvekilleri arbedenin içinde kaldı. Yaşanan gerginlikler sonucunda bazı protestocular gözaltına alındı.
Şanlıurfa: CHP Şanlıurfa İl Teşkilatı, 21 Mart’ta il başkanlığı önünde toplanarak basın açıklaması yaptı ve yürüyüş gerçekleştirdi. Protestoya, CHP Şanlıurfa İl Başkanı Ferhat Karadağ, CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun, Haliliye İlçe Başkanı Mehtap Rastgeldi Sakacı, Karaköprü İlçe Başkanı Rıdvan Çoban, Eyyübiye İlçe Başkanı Adnan Öncel, eski milletvekili Aziz Aydınlık, partililer ve vatandaşlar katıldı.
Düzce: Düzce’de, genellikle Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) güçlü olduğu ve her seçimde yüksek oy oranlarıyla öne çıktığı bilinir. Buna rağmen, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması ve tutuklanmasına karşı 21 Mart’ta CHP Düzce İl Örgütü tarafından protesto yürüyüşü düzenlendi. Bu etkinliğe partililer ve çok sayıda vatandaş katıldı. Katılımcılar, “Hak, hukuk, adalet” ve “Hükümet istifa” sloganları atarak demokrasi ve adalet taleplerini dile getirdiler. Protesto, barışçıl bir şekilde gerçekleştirildi ve herhangi bir olumsuzluk yaşanmadı.
Ayrıca, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Düzce Temsilciliği de basın açıklamasında hukukun üstünlüğü ve demokrasi vurgusu yaptı.
Diğer iller
19 Mart’ta ayrıca şu illerde protesto gösterileri yapıldı: Kırıkkale, Manisa, Aydın, Ordu, Konya, Malatya, Amasya, Mersin, Karabük, Giresun, Antalya, Van, Sivas, Sakarya, Aksaray, Çorum, Zonguldak, Afyonkarahisar, Hatay.
29 Mart: Maltepe’de insan seli
CHP, Ekrem İmamoğlu’nun özgürlüğü için İstanbul Maltepe’de 29 Mart’ta büyük bir miting düzenledi.
Mitinge KESK, Emek Partisi, SODAP, EHP, Kadın Meclisi, Halkevleri, TİP, İstanbul Tabip Odası, Öğretmen Sendikası, DEM Parti ve TMMOB gibi pek çok demokratik kitle örgütü ve siyasi parti katıldı.
Miting alanında taşınan pankartlarda şu talepler öne çıktı:
KESK: “Darbeye hayır, halk iradesi engellenemez”
Öğretmen Sendikası: “Öğretmen için güvence, akademi için özgürlük, atama için adalet”
TMMOB & İstanbul Tabip Odası: “Demokrasiye ve halk iradesine sahip çıkıyoruz”
DEM Parti: “Barış ve demokrasi için İstanbul’u birlikte savunacağız”
Emek Partisi: “Baskılar son bulsun, tüm tutuklular serbest bırakılsın”
Öğrenci İnisiyatifi: “Öğrenciye kelepçe, halkın iradesine darbe vurulamaz”
Miting boyunca sık sık “Genel grev, genel direniş”, “Cumhurbaşkanı İmamoğlu” sloganları yükseldi.
Ekrem İmamoğlu, Silivri’de tutuklu bulunduğu cezaevinden, yapay zekâyla hazırlanan videoyla Maltepe’deki yüz binlere seslendi. İmamoğlu, “Millet vicdanda birleşmiştir. Millet adalette birleşmiştir. Millet ortak kader, ortak gelecek arayışında birleşmiştir. Korku duvarları yıkılmıştır, gençler ayaktadır, kadınlar ayaktadır. Bu millet teslim alınmayacağını göstermiştir. İstedikleri kadar beni, bizi hapse atsınlar, yargılasınlar. Millet, tüm tuzakları, kumpasları ezip geçeceğini göstermiştir. Millet, devletin sahibi olduğunu göstermiştir. Ben bu yola çıkarken bir söz verdim, ‘hak yemem, hakkımı da yedirmem’ dedim. ‘Ne olursa olsun bu milletin hak ettiği güzel günler için mücadeleden bir adım geri atmam’ dedim. Sözümde duracağım, asla geri adım atmayacağım” ifadelerine yer verdi.
