Abhazya Devlet Üniversitesi bünyesindeki Moskova Devlet Üniversitesi Bilim ve Eğitim Merkezi Sosyolojik Araştırma Laboratuvarı’nın “Abhazya: Sorunların ve Kalkınma Stratejilerinin Sosyolojik Portresi“ başlığıyla yaptığı anket araştırmasının sonuçları paylaşıldı.
Abhazya, devlet egemenliğinin ilan edilmesinden bu yana zorlu bir kalkınma sürecinden geçti. Gürcistan ile yaşanan askeri çatışmanın sonuçlarının ve kısmi uluslararası tanınmanın getirdiği kısıtlamaların üstesinden gelen cumhuriyet, halkının çabaları sayesinde gelişmeye devam ediyor. Bu süreçte, Abhazya’nın güvenliğinin ve ekonomik kalkınmasının sağlanmasına önemli katkılarda bulunan önemli bir dış ortak olan Rusya Federasyonu ile yakın ilişkiler kilit rol oynuyor. Bu aşamada Abhazya’nın temel görevi, biriken sosyoekonomik ve altyapısal zorlukların üstesinden gelmektir. Bu zorluklar, vatandaşların yaşamlarını doğrudan etkilemekte ve kalkınma önceliklerinin belirlenmesinde yol gösterici rol oynamaktadır. Restorasyon ve modernizasyon gerektiren altyapının önemli bir kısmı, büyümenin önünde ciddi bir engel teşkil etmeye devam etmektedir.
Kırılgan istikrar ve köklü sorunlar
Araştırma kapsamında ülkenin tüm ilçelerinde 600 katılımcıyla görüşüldü, 3 odak grup toplantısı gerçekleştirildi. Araştırmanın sonuçları, göreceli ancak kırılgan bir istikrar tablosunu ortaya koyuyor. Katılımcıların %51,8’i ülkedeki mevcut durumdan bir dereceye kadar memnun. Odak gruplarında da belirtildiği gibi bu “sınırlı olumlu” değerlendirme, genellikle daha zorlu geçen savaş sonrası dönemle karşılaştırmaya dayanıyor.
Halk, yetkililerin çabalarını görüyor: Bölgelerin iyileştirilmesi (%53,2), sosyal desteğin iyileştirilmesi (%40,7), okullara verilen önem (%40). Ancak hoşnutsuzluk düzeyi önemli: Katılımcıların %35,6’sı durumdan memnun değil, %6,4’ü ise tamamen hoşnutsuz. Bu grup özel ilgi gerektiriyor: Varlıklı vatandaşlar ve yükseköğrenim görmüş kişiler arasında yoğunlaşıyor.
Bu gruplarda tespit edilen sorunlar, özellikle de genel anlamda belirgin bir hoşnutsuzluk ortamında, ülkenin toplumsal refahı için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Mevcut zorlu dış ve iç koşullarla birleştiğinde, böyle bir durum toplumsal gerilimin artmasına zemin hazırlayabilir.
Hoşnutsuzluğun özü: Ekonomi ve yaşam kalitesi
Abhaz toplumunu ilgilendiren sorunların temelinde açık bir maddi temel yatmaktadır. En önemli 5 sosyoekonomik sorun şunlardır:
-Uyuşturucu bağımlılığı (%59,8) endişe verici bir sinyal olup, odak gruplarında genellikle gençler için organize boş zaman eksikliğiyle ilişkilendirilmektedir;
-18-29 yaş aralığındaki gençler ve 40-49 yaş aralığındaki kişiler için en büyük sorun düşük ücretlerdir (%53,7);
-Yolsuzluk, rüşvet (%40,3): Kamu ve siyaset kurumlarına olan güveni zedeleyen bir etken;
-Düşük sosyal destek düzeyi (%39): 30-39 yaş ve 50 üzeri yaş grupları için kritik öneme sahip bir nokta;
-Fiyatlardaki artış (%31,7) özellikle ortaöğretim mezunu vatandaşları üzüyor.
Maddi güvence düzeyinin (maaşlar, sosyal destek, mal/hizmetlerin bulunabilirliği) kamu memnuniyetinin temel belirleyicilerinden biri olduğu açıktır. Vatandaşların gelirlerini artırmak yalnızca ekonomik bir görev değil, aynı zamanda toplumsal istikrarın da temelidir.
Çok katmanlı sorunlar
Çalışma, toplumun temel sorunlarının (konut, gelir, güvenlik, ekoloji) herkesi bir dereceye kadar etkilemesine rağmen, önceliklerinin ve algı keskinliğinin sosyal gruba bağlı olarak önemli ölçüde farklılık gösterdiğini doğrulamaktadır.
Gençler (18-29 yaş) konut eksikliğini en yoğun şekilde (%34,9) hissederken, sosyal açıdan en aktif grup olan 30-39 yaş arası kişiler geniş bir yelpazede endişe (ekoloji, tarım, sanayi, sosyal güvenlik) göstermektedir. Daha yaşlı nesil (50+), konut, toplumsal hizmetler ve tarımdaki sorunlara daha çok dikkat çekmektedir.
Mali durum da öncelikleri şekillendiriyor: Az varlıklı olanlar sosyal destek ve fiyatlar konusunda endişeliyken, daha varlıklı olanlar güvenlik (uyuşturucu bağımlılığı, alkolizm, suç) konusunda endişeli, konut ve kamu hizmetleri sorunu orta gelir grubunu daha fazla ilgilendiriyor.
Eğitim düzeyi de kendi içinde farklılıklar yaratıyor: Yükseköğrenim görmüş olanlar (%68,5) düşük ücretlerden daha fazla endişe duyarken, temel genel eğitim almış olanlar (%44,3) tarımsal konulara odaklanıyor.
İstihdam durumu da odak noktasını belirliyor: İşsizler (%45) sosyal koruma sorununu vurgularken, çalışanlar (%36,9) fiyat artışını önemsiyor. Sorunların bu ayrıntılı “sosyal portresi”, hükümet programları geliştirirken hedef odaklı bir yaklaşımın kritik önemini gösteriyor. Yardım ve çözümler, her grubun özel ihtiyaçlarını dikkate almalıdır.
Altyapı krizi
Altyapı sorunları günlük yaşama nüfuz ediyor ve güçlü bir hoşnutsuzluk kaynağı olduğu kadar ekonomi için de ciddi bir engel teşkil ediyor. Özellikle kış aylarında yaşanan ve ardı ardına gelen elektrik kesintileri, nüfusa göre “sürekli bir rahatsızlık kaynağı” olarak günlük yaşamı ve işi aksatıyor.
Su temini de güvenilir değil: Su kesintileri birçok yerleşim yeri için yıl boyu süren bir sorun haline geldi. Ulaşım sorunu, ülkenin doğu bölgelerindeki öğrencileri özellikle sert bir şekilde etkiliyor. Konut ve kamu hizmetleri sektörü, ağların acil durumu (özellikle tatil bölgelerindeki kanalizasyonlarda bu durum daha da belirgin) ve etkisiz hizmetlerle karakterize ediliyor.
Mobil iletişim ve internetin yüksek maliyeti, aileler üzerinde ağır bir yük oluşturuyor (örneğin, 4 kişilik bir aile bu bütçeyle ayda yaklaşık 5.000 ruble harcıyor). Nüfus, normal yaşam ve ekonomik büyüme için temel hizmetlerin (elektrik, su) güvenilir bir şekilde sağlanmasına ve modern ulaşım ve dijital altyapının geliştirilmesine ihtiyaç duyuyor.
Turizm: Potansiyel ve çıkar çatışmaları
Turizm kilit bir sektördür, ancak gelişimi keskin bir çelişki yaratmaktadır. Rus tur operatörleriyle çalışan ve ölçekleri nedeniyle düşük fiyatlar sunan “her şey dahil” otellerin ortaya çıkışı, birçok ailenin gelirinin temelini oluşturan özel sektörle doğrudan rekabet etmektedir.
Odak grup katılımcıları endişelerini dile getiriyor: “Küçük işletmelerin bu pazara herhangi bir şekilde girmesi çok zor.” Çalışma, turizmde büyük ve küçük işletmeler arasında çıkar dengesi kurmanın temel kalkınma unsurlarından biri olduğunu vurguluyor. Bu ikilemi çözmeden, turizm patlaması yeni toplumsal hoşnutsuzluk kaynaklarına yol açabilir. Odak grup katılımcılarının, firmaların kendilerini daha aktif bir şekilde tanıtamadığı her türlü (küçük ve büyük) turistik yeri konumlandırmak için tek bir adil internet platformu oluşturma önerisi, ilgili tüm tarafların katılımıyla geliştirilmeyi gerektiriyor.
Güven ve iletişim
Çalışma, Abhazya’da yetkililer ve toplum arasındaki iletişimde bazı sorunlar olduğunu ortaya koyuyor. Katılımcıların %53,8’i açıklık, özellikle de bölgesel kalkınma planları hakkında bilgi talep ediyor. Başlıca bilgi kanalları sosyal ağlar ve kişisel iletişim (katılımcıların %84,3’ü yetkililerin eylemlerini çevreleriyle tartışıyor), bu da söylentilere alan açıyor ve katılımcıların %17,7’si yetkililerin çalışmaları hakkında hiçbir bilgi almıyor.
Odak gruplarından bir alıntı, hayal kırıklığını şu şekilde dile getiriyor: “Halkın taleplerini tartışmıyorlar, onlara bir oldubitti sunuyorlar.” Cumhurbaşkanına (%76,3) ve hükümete (%70,9) duyulan güven yüksek, ancak anket sonuçlarının analizi farklı bir tablo ortaya koyuyor: Eğitim arttıkça, gelir düştükçe ve yaş küçüldükçe güven azalıyor.
Gençler ve eğitimli vatandaşlar, yetkililerin gerçek eylemler, şeffaflık ve kalkınma süreçlerine katılım yoluyla güvenini kazanması gereken kilit gruplardır. Güven, durağan bir gösterge değil, açık diyalog ve verilen sözlerin yerine getirilmesi yoluyla sürekli ve özenli bir çalışmanın sonucudur.
Hükümet ve toplum arasında tespit edilen uçurum, temel zorluklardan biridir. Bu durum, yalnızca bugün etkili bir yönetimi engellemekle kalmaz, aynı zamanda gelecekte toplumu güvenilir bir şekilde inceleme olanağını da doğrudan tehdit eder. Vatandaşların anketlere dürüstçe katılma ve geri bildirim sağlama isteği, görüşlerinin dinleneceğine ve dikkate alınacağına olan inançlarına bağlıdır. Sosyolojik araştırmanın bir formalite veya “işaret” olarak algılanması, katılım motivasyonunu zayıflatır ve verileri çarpıtır. Dolayısıyla sosyoloji, ancak yeniden tesis edilen güven ve hükümet ile toplum arasında yerleşik bir diyalog bağlamında Abhazya’nın kalkınması için gerçekten etkili bir araç haline gelebilir.
Rusya-Abhazya ortaklığı: Kalkınmanın ve karşılıklı çıkarların temeli
Rusya-Abhazya işbirliği, cumhuriyetin kalkınmasında kilit bir faktördür. Halk, Rusya’nın desteğiyle hayata geçirilen projeleri (iyileştirme, altyapı) olumlu değerlendirmektedir. Odak gruplarının da gösterdiği gibi, bu ortaklığı güçlendirmek ve genişletmek için karşılıklı fayda, şeffaflık ve yerel toplulukların görüşlerinin dikkate alınması temel önem taşımaktadır. Bu, endişe verici konuların çözümü için (belirli sektörlerin tekelleştirilmesi, yerel işgücünün yerinden edilmesi ve büyük projelerin çevresel yönleri, Abhazya’nın doğal özgünlüğünü dikkate almadan aşırı kentleşme) açık bir diyalog ve ortak çalışma gerekmektedir. Bu yaklaşım, her iki tarafın da uzun vadeli çıkarlarını karşılayarak, Abhazya’nın sürdürülebilir kalkınmasını sağlar, güvenilir ve müreffeh bir ortaklık yoluyla Rusya’nın konumunu güçlendirir.
Sonuç
Çalışmanın ortaya koyduğu sosyolojik portre, yalnızca bir sorunlar listesi değil. Sistemsel bir yaklaşım gerektiren zorlukların bir haritası. Abhazya’nın bugün sahip olduğu göreceli istikrar, geleceğin bir garantisi değil, halkın direnci ve dış desteğin bir sonucudur. Refaha giden yol karmaşıktır ve hükümet, toplum ve ortakların çabalarının birleştirilmesini gerektirir. Veriler, zorlukları açıkça ortaya koymakta ve stratejileri özetlemektedir. Bu stratejilerin hedefi önlemler, açık diyalog ve eşit ortaklık yoluyla uygulanması, kırılgan istikrardan güvenli bir kalkınmaya giden tek yoldur.
(Apsnypress)
