Maykop’ta, Adige Devlet Üniversitesi (ADÜ) ‘Adige Filolojisi ve Kültürü Fakültesi’ tarafından, Adigece ve Adige yazı dili konulu bir “Yuvarlak Masa” toplantısı düzenlendi.
Fakülte Dekanı Prof.Dr. Ç’ırğ Asha, 14 Mart’ın her yıl Adigece ve Adige yazı dili günü olarak Adigelerce kutlanmakta olduğunu belirterek, “Ulusumuzun bir ulus olarak varlığını sürdürmesi için dilimizin korunması başta gelen ulusal görev ve zorunluluktur, bu bağlamda 14 Mart günü de tarihsel önemde bir gündür” dedi.
AC Eğitim ve Bilim Bakan Yardımcısı Alıy Maryet, birkaç yıldan beri Adigece’nin de bir devlet dili olduğunu söyledi.. Alıy Maryet sözlerini şöyle sürdürdü: “Bazı insanların ‘Adigece’yi yitirmek üzereyiz’ gibisinden kaygılar içinde olduklarını duyuyoruz. Ancak durum o denli kötü değil. İstatistiki bir bilgi olarak, son iki yılda okullarımızda Adigece eğitim alan öğrenci sayısında 1.100 kişilik bir artış olduğunu belirtmeliyim. Bu yıl okullarımızda Adigece okuyan öğrenci sayısı 30 binin üzerine çıktı, bu sayının 14 bini Adige.. Adigece’nin okulda öğretilmesi yetmez.. Her Adige ailesinde hak ettiği değeri, saygıyı görmeli, büyükler çocuklarıyla sürekli Adigece konuşmalı ve her bir Adige ailesi Adigece sevgisini küçüklerine de aşılamalıdır.”
Adige Kürsüsü’nden Doç.Dr. Haç’emız Mir, “Dil, her dönem için bir duyuru, tarihi anlatma aracı ve ulusun bir aynası olmuştur. Dil, ulusun eşsiz bir zenginlik kaynağıdır, ulusun özlem ve düşünceleri, dünyaya bakış biçimi, ulusun geçmiş yaşamı ve şimdiki durumu dil aracılığıyla öğrenilir, ortaya konur. Bugün her ulus ve her bir ulusal topluluk kendi dil ve kültürünü koruma kaygı ve uğraşısı içindedir” dedi.
AC Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Bırsır Batırbıy: “.. Ulusal dilimizle okumamız bize dilimizi koruma olanağını sağlıyor, dilimize canlılık kazandırıyor, yaşamımızı artan bir düşünce çeşitliliği ve derinliği içinde yeniden düzenlememizde bize yardımcı oluyor. Bizi yarınlara karşı daha eğitimli ve daha güçlü bir hale getiriyor.” dedi.
Davte Angel
14 Mart “Adigece ve Adige yazı dili günü” kutlamaları nedeniyle Adigey’in her bir köşesinde etkinlikler düzenlendi.. “Maykop N 22” adlı okulda “Sıbze-sidunay” (Dilim-dünyam) adlı bir akşam kutlaması yapıldı.
Öğrenciler Adigece şarkılar söylediler. Ayrıca ‘Bebeğe ad koyma’, ‘Beşiğe bağlama’ ve ‘Bebeğe ilk adımı attırma’ (Сабыим ыцIэ икъыхэхын, кушъэхапхэм, лъэтегъэуцом) geleneğini sergiledikleri oyunlarla canlandırdılar..
14 Mart 1853’te
ünlü Adige eğitimci Bersey Vımar’ın «Букварь черкесского языка» ‘Çerkesçe Okuma Kitabı’ adlı kitabı baskıdan çıkmıştı. Vımar bu kitabı Stavropol Lisesi’nde (Gimnaziya) Adige gençlerine okuttu, kitapta 12 öykü, Almanca’dan Adigece’ye çeviriler, Adigece masallar ve atasözleri de yer alıyordu.
Bleğoj Mir, 2000 yılında AC Devlet Başkanı Aslan Carıme tarafından Adigece ve Adigece yazı dilinin her yıl belirlenecek bir günde kutlanması kararını almıştı.
(Adıge Maq, 14.03 ve 17.03)
Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız
(Kısaltılarak alınmıştır.)
Sayı : 2009 04
