BM İnsan Hakları Komitesi’nin Cenova’da 12-30 Ekim 2009 tarihleri arasındaki 97. oturumunda 18 bağımsız uzmanı tarafından hazırlanan Rusya raporu yayınlandı. Raporda Rusya’ya yöneltilen en ciddi eleştiriler Çeçenya ve diğer Kuzey Kafkasya cumhuriyetleri konusunda oldu.
Rapor “Olumlu Gelişmeler” ile “Endişeler ve Öneriler” başlıklı iki ana bölümden meydana geliyor.
Raporda yer alan bazı eleştiriler
Komite, yasadışı gözaltı ve işkence yoluyla elde edilen itiraflar üzerinde Çeçenya’daki mahkemelerde terörizm ile alakalı suçlamalara ilişkin çok sayıdaki yargılamadan endişe duyduğunu açıklar.
Komite, giderek artan sayıdaki nefret suçları ve ırkçılık kaynaklı, etnik ve dini azınlıklara yönelik saldırılardan dolayı endişe duymaktadır. Komite ayrıca bu tip suçlarda, devlet yetkililerinin olayları “holiganizm” olarak adlandırarak, gerekli inceleme ve soruşturmaları yapmaktan kaçınmasını da kaygıyla takip etmektedir.
Komite, Çeçenya ve Kuzey Kafkasya’nın diğer bölgelerinde askeri ve güvenlik servisleri ile diğer devlet ajanları tarafından işlenen kötü muamele, işkence, keyfi tutuklama, yargısız infaz suçlarının devam etmesinden; gizli hapishanelerin varlığından ve yetkilerin bu tür yaygın ihlallere göz yummasından, etkili soruşturma ve kovuşturma yapmaktan kaçınmasından ötürü kaygılanmaktadır. Komite özellikle, 2008-2009 döneminde Çeçenya’da kaybolma ve adam kaçırma olaylarında bir artış olmasından, ayrıca Çeçenya’daki toplu mezarlar hakkındaki ithamlardan kaygı duymaktadır. Her ne kadar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ndeki yargılamalara ait kararların uygulanması ve kurbanların yakınlarına ödenecek tazminatlar konusunda görev yapan özel bir birim oluşturulduysa da, devlet yönetimi çoğunlukla kimlikleri bilinen hak ihlallerinin faillerini yargı önüne çıkarmaktan kaçınması Komite’yi endişelendirmektedir. Komite ayrıca terör zanlılarının ailelerine yönelik toplu cezalandırmalar, evlerinin yakılması, taciz edilmeleri, tehdit edilmeleri ve yargılamalar aleyhine misillemeler, kurbanlar ve ailelerinin devlet tarafından korunmasının reddedilmesine dikkat çekerek bu konu hakkındaki endişesini belirtmektedir.
Komite, kolluk kuvvetleri mensupları ve diğer devlet ajanlarınca, failler göz altına alınmadan önce, göz altındayken ya da hapishanede işlendiğini kanıtlayıcı zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı uygulamalarla ilgili raporların yayınlanmaya devam etmesinden ötürü derin kaygı duymaktadır.
Komite, Kuzey Kafkasya’dakiler dahil olmak üzere Rusya çapında gazeteciler ve insan hakları savunucularına yönelik tehditler, şiddet saldırıları ve cinayetlerin sıklığından ötürü endişe duymakta; devlet yönetiminin bu çalışanların güvenliğini sağlamaması ve işlenen suçlarının faillerinin yargı önüne çıkarılmaması nedeniyle ülke çapında oluşturulan korku atmosferinden rahatsız olmaktadır. (waynakh.com)
Sayı : 2009 11
