Evren’e ilk soruşturma
Anayasa değişiklik paketine referandum sonrasında ‘Evet’ çıkması üzerine başta İHD ve 78’liler Girişimi olmak üzere pek çok sivil toplum kuruluşu ve parti, 12 Eylül darbecileri hakkında suç duyurusunda bulundu. 12 Eylül darbecilerinin yargılanıp yargılanamayacağı tartışmalarını açıklığa kavuşturacak başvurulara ilk hukuki yanıt Ankara Özel Yetkili Cumhuriyet Başsavcı vekilliğinden geldi. Savcılık, dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren, Deniz Kuvvetleri Komutanı Nejat Tümer ve Hava Kuvvetleri Komutanı Tahsin Şahinkaya hakkında soruşturma başlattı.
Anayasa değişik paketi referandum oylamasında ‘evet’ sonucunun çıkması, sivil toplum kuruluşlarının harekete geçirdi. İHD, 78’liler Girişimi ile çeşitli sivil toplum kuruluşları ve partiler suç duyurusunda bulundu. İlk soruşturma ise dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren, Deniz Kuvvetleri Komutanı Nejat Tümer ve Hava Kuvvetleri Komutanı Tahsin Şahinkaya hakkında, Ankara Özel Yetkili Cumhuriyet Başsavcı vekilliği tarafından açıldı. Soruşturma sonunda savcılık darbe komutanları Evren, Tümer ve Şahinkaya hakkında dava açabileceği gibi takipsizlik kararı da verebilir. Olası takipsizlik kararına İHD, en yakın özel yetkili mahkeme olan İstanbul’da itiraz edebilecek. Savcılığın vereceği karar örnek niteliği taşıyacak. Bu karar zamanaşımı ve sorumsuzluk gibi hukuki tartışmalara da yanıt olacak.
Soruşturma kapsamında ifade alma, bilgi ve belge toplama, gözaltı ve arama gibi hukuki prosedürler yerine getirilecek. Bu kapsamda Evren ve darbe komutanlarının ifadesi de alınacak. Bu çerçevede yargı ilk kez 12 Eylül darbesini soruşturacak.
Merkez Ankara
12 Eylül’de yapılan referandumda, Anayasa’nın geçici 15’inci maddesinin kaldırılmasıyla, Evren’in de aralarında bulunduğu komutanların ve diğer kamu görevlilerinin yargılanıp yargılanamayacağı tartışması alevlenmiş ve pek çok ilde suç duyuruları yapılmıştı. Ankara’da İHD’nin yanı sıra Yetmez Ama Evet Platformu, Mazlum-Der, 12 Eylül döneminde işkence gören bazı ülkücüler, BDP’li milletvekilleri de suç duyurularında bulunmuşlardı. Savcılığın, Ankara’da yapılan suç duyurularını tek bir dosyada birleştirmesi bekleniyor. Darbe, Ankara’dan yapıldığı için Türkiye dahilindeki tüm suç duyurularının Ankara’ya gönderilebileceği belirtiliyor.
İHD: İnsanlığa karşı suçlar
İHD’nin işleme konulup, 2010/605 hazırlık numaralı dosyaya konulan suç duyurusu özetle şöyleydi: “Milli Güvenlik Konseyi adı altında 12 Eylül 1980’de ülke yönetimine el koyan ve 24 Kasım 1983 yılına kadar bu statüsünü sürdüren askeri cunta yönetiminin hayatta kalan üyeleri Kenan Evren, Nejat Tümer ve Tahsin Şahinkaya’nın işlediği, Nürnberg Şartı ile kabul edilmiş ve tüm devletlerin kendi kanunlarında yer almasa dahi suçun oluşumu halinde takip etmek zorunda oldukları uluslararası hukukun buyruk kuralı niteliğine sahip insanlığa karşı suçlar ve resen takdir edilecek suçlar nedeniyle haklarında Başsavcılık tarafından ceza davası açılması ve haklarında gerekli önlemlerin alınması istemidir.”
Sayı : 2010 09
Yayınlanma Tarihi: 2010-09-01 00:00:00