Prof. Dr. Ziya MOCAN – İç Hastalıkları Uzmanı
Diyabet nedir?
* Pankreasdan salgılanan insülin hormonun tamamen ya da kısmen eksikliğine bağlı ortaya çıkan
* Kan şekeri yüksekliği ile kendini gösteren
* Kısa ve uzun dönemde ciddi olumsuz sonuçları olan
* Kronik tahrip edici bir hastalıktır.
* Kan şekeri yüksekliği ile kendini gösteren
* Kısa ve uzun dönemde ciddi olumsuz sonuçları olan
* Kronik tahrip edici bir hastalıktır.
İnsulin nedir, ne yapar?
İnsülin pankreas organının adacık hücrelerinden salgılanan bir hormondur ve şekerin kandan hücrelere geçmesinde anahtar rol oynar. İnsülin eksikliğinde hücreler kandaki şekeri alamaz ve enerji için kullanamaz. Böylece şeker kanda birikir ve kan şekeri düzeyleri yükselir.
Kaç tip diyabet vardır?
1. Tip I diabetes mellitus: Çocukluk çağı diyabeti
2. Tip II diabetes mellitus: Erişkin çağı diyabeti
3. Gestasyonel diyabet: Gebeliğe bağlı diyabet
4. Bozulmuş glukoz toleransı
5. Diğer diabetes mellitus tipleri
6. İlaçlara ve pankreas hastalıklarına bağlı diyabet
2. Tip II diabetes mellitus: Erişkin çağı diyabeti
3. Gestasyonel diyabet: Gebeliğe bağlı diyabet
4. Bozulmuş glukoz toleransı
5. Diğer diabetes mellitus tipleri
6. İlaçlara ve pankreas hastalıklarına bağlı diyabet
Tip 1 (çocukluk) diyabeti: Pankreastan salınan insülinin eksikliğine veya yokluğuna bağlı gelişir. Genetik olarak Diabete yatkınlığı vardır. Tedavide mutlaka insülin gereklidir. Her yaşta ortaya çıkabileceği gibi en sık 30 yaş öncesi gelişir. Diyabetik semptomlar ani olarak başlar. (Çoğunlukla şeker komasıyla ortaya çıkar) Hastalarda sıklıkla kilo kaybı vardır.
Tip 2 (erişkin) diyabeti : En sık görülen diyabet tipidir. Gelişiminde 3 önemli faktör rol oynar;
-Pankreas insülin salgısının bozukluğu
-Salınan insülinin dokulardaki etkisizliği
-Karaciğerde glukoz üretiminin artması
-Salınan insülinin dokulardaki etkisizliği
-Karaciğerde glukoz üretiminin artması
Hastalar genellikle aile öyküsü olan, şişman, 45 yaşın üstündeki kişilerdir. Çoğu vaka semptomsuzdur, tanı rastlantısal olarak konabilir.
2 diyabet arası farklar : Tip I Diyabet İnsülin hiç yoktur ya da çok azdır. Tedavide insülin şarttır. Aile öyküsü %90 dır. Tip II Diyabet İnsülin kısmen eksik ya da etkisizdir. İnsülin her zaman gerekli değildir.
2 diyabet arası farklar : Tip I Diyabet İnsülin hiç yoktur ya da çok azdır. Tedavide insülin şarttır. Aile öyküsü %90 dır. Tip II Diyabet İnsülin kısmen eksik ya da etkisizdir. İnsülin her zaman gerekli değildir.
Gebelik diyabeti nedir?
Gebelik süresince ortaya çıkar ve genellikle gebelikten sonra kaybolur. Bu hastalarda ileri yaşlarda diyabet görülme olasılığı yüksektir.
Gebelik süresince ortaya çıkar ve genellikle gebelikten sonra kaybolur. Bu hastalarda ileri yaşlarda diyabet görülme olasılığı yüksektir.
Diyabet kimlerde görülür?
Diabetes mellitus her yaşta ortaya çıkabilir. Yeni doğanlarda nadir görülür. Tip I diyabet çocukluk çağında daha sık görülür. Tip II diyabet daha çok orta ve ileri yaşlarda ortaya çıkar. Yaş ilerledikçe Tip II diyabet görülme sıklığı artar.
Diabetes mellitus her yaşta ortaya çıkabilir. Yeni doğanlarda nadir görülür. Tip I diyabet çocukluk çağında daha sık görülür. Tip II diyabet daha çok orta ve ileri yaşlarda ortaya çıkar. Yaş ilerledikçe Tip II diyabet görülme sıklığı artar.
Şeker hastalığının belirtileri
Çok susamak
Sık idrara çıkmak
Yemek yedikten sonra gün içinde çok acıkmak
Kilo kaybı yaşamak
Yorgunluk
Çok susamak
Sık idrara çıkmak
Yemek yedikten sonra gün içinde çok acıkmak
Kilo kaybı yaşamak
Yorgunluk
Şeker hastasının sık su içmesinin nedeni: Kandaki şeker hücre içine giremez. Bu da kan şekerini yükseltir. Vücut kandaki yüksek şekerin bir kısmını idrar ile atmaya çalışır. Şeker bu yolla atılırken bol miktarda su atılımı da görülür. Susama isteğinin oluşumu bundan kaynaklanır.
Çok yemek yendiği halde kilo kaybı: Şeker hücre içine girmediğinden beyindeki doyma merkezine açlık uyarısı gönderilir. Yemek yenilse bile açlık hissi devam edebilir. Kandaki şeker hücreler tarafından kullanılamadığı için kişi kilo kaybı ile karşılaşabilir.
Yorgunluk hissi: Hücreler kandaki yüksek miktardaki şekeri alamaz ve enerji üretmek için kullanamaz. Vücutta yeterince enerji üretilemediği için şeker hastaları kendilerini yorgun hissedebilirler.
Teşhisi: Şeker hastalığının kesin teşhisi için kan şekeri ölçümleri gerekir. Açlık kan şekeri 126 mg/dL üzerinde ise Günün herhangi bir saatinde bakılan kan şekeri 200 mg/dL üzerinde ise (2 ölçüm yapılmalıdır)Şeker yükleme testinde ikinci saat değeri 200 mg/dL üzerinde ise diyabet tanısı konulur.
Diyabet ile obezite arasındaki ilişki
Kan şekerini düşüren hormon insülin hormonudur. Obezite oluşma durumunda pankreasta yapılan insülin hormonunun etkisi azalmakta ve insüline karşı direnç olmaktadır. Bu dirence karşılık vermeye çalışan pankreas zaman içinde yorulur ve bu durumda insülin yapımında çeşitli bozukluklar ortaya çıkmaya başlar. Vücut ağırlığında artış oluştukça diyabet olma riski de artmaktadır. Bu nedenle obez bireyler de vücut ağırlığının kontrolü sağlanmalıdır. Böylece diyabet ve diğer kronik hastalıklardan korunmada önlem alınmış olunur.
Kan şekerini düşüren hormon insülin hormonudur. Obezite oluşma durumunda pankreasta yapılan insülin hormonunun etkisi azalmakta ve insüline karşı direnç olmaktadır. Bu dirence karşılık vermeye çalışan pankreas zaman içinde yorulur ve bu durumda insülin yapımında çeşitli bozukluklar ortaya çıkmaya başlar. Vücut ağırlığında artış oluştukça diyabet olma riski de artmaktadır. Bu nedenle obez bireyler de vücut ağırlığının kontrolü sağlanmalıdır. Böylece diyabet ve diğer kronik hastalıklardan korunmada önlem alınmış olunur.
Sayı : 2011 05