Soçi’de geçtiğimiz günlerde kutlanan ‘Rusya Yerli Halkları Günü’nde, Krasnodar Kray’ın yerli halkı olan Adıgeler yoktu. Hazırlıkları süren ‘Yedinci Rusya Yerli Halkları Forumu’nun amacı ise düzenleyiciler tarafından şöyle ifade ediliyor: “Olimpiyat bayrağı altında, yerli halklarımız ilginç gösteriler sunacaklar. Bu halklar, geleneksel ve kültürel yaşamları farklı olan, ama Rusya’nın etnik haritasının büyüklüğünü ve zenginliğini gözler önüne serecek olan ilginç topluluklardan”. Ancak bu zenginliğe en önemli katkıyı sunan, olimpiyat topraklarının asıl sahibi ve yerli halkı olan Adıgelere yer verilmemiş. Rusya’nın Kuzey, Sibirya ve Uzak Doğu yörelerinden temsilciler çağrılırken, böylesine önemli bir kutlamaya Adıgelerin çağrılmaları unutulmuş olmalı… Adigelere yapılan muamelenin tek örneği bu değil elbet.
Krasnodar Kray’da yürürlükte olan Tüzüğe göre, Adıgelerin o toprağın yerlisi olarak özel bir ulusal statüleri var. Bu statü federal merkez tarafından da tanınmış olmasına rağmen çeşitli engeller nedeniyle uygulanamıyor. Çok sayıda başka örnek de sunabilirim. Bu yakınlarda bir okuyucumuz elektronik posta yoluyla gazetemiz “Şapsığ”a bir resim gönderdi. Resmin üzerinde termal tesisler ve kaplıcalarda taşınan bir kadın çantası da var. Sözünü ettiğimiz çantada Krasnodar Kray’ın şematik bir haritası da var. Bugün bizim Pşıze şotlır,Rusların da Kuban dediği yöre, haritada bir denizden ikinci bir denize doğru uzanan bir “devlet” imiş gibi gösteriliyor. Ancak çantayı hazırlayanlar bir şeyi ‘unutmuş’ olmalılar; Adıge Cumhuriyeti (AC) haritada yok.
Bir başka örnek; Krasnodar “tarihçilerinin” ilkokul sınıfları için yazdıkları “Kuban Tarihine Giriş” adlı ders kitabıdır. bu ders kitabının üzerinde de krayın şematik bir haritası var. Krasnodar Kray sınırlarında ulusal giysileri içinde Grek ve İskitleri, kılıç ve tüfeğini kuşanmış bir Kazak’ı da görebiliyoruz. Adıge savaşçısı da kuşanmış ve silahlı. Dağlı kadın ise omzunda su güğümü taşıyor. Ancak, Adıge savaşçısı ile Dağlı kadınının resimleri alelade çizilmiş ve bir kenara iğreti iliştirilmiş. Kazak kadını ile İskit kadını da gerçeğe uygun çizilmemiş ve yerleştirilmemiş…
Adıge giysileri içinde divanda uzanmış yatan Kazak resmi ise gerçeği yansıtmıyor. Sözü edilen dönemde Adıge giysilerini sadece Çerkesler giyiyor, Kazaklarsa giymiyorlardı…
Nıbe Anzor -Şapsığ gazetesi muhabiri (Adıge maq, 31 Ağustos 2011)
Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız
Sayı : 2011 09
