Çeçen kadınların kahramanlıkları

0
723
Çeçen kadınların silaha sarılması gibi bir geleneğin olmadığını söyleyenlere katılmıyorum. Bu görüş, Çar ordularının saldırısına uğrayan Dadi-Yurt, Ahulgo ve diğer Çeçen köylerinde savaşan kadın kahramanları yok saymaktır. 1842’de yakalanışına kadar on yıl boyunca Çar ordularını atlatmayı başaran efsanevi Taimaskha Molova’yı da görmezden gelmektir.
Dadi-Yurt Terek ırmağının kıyısında yer alan ve yaklaşık iki yüz evden oluşan bir köydü. Çar orduları Eylül 1819’da köyü kuşattı. Tarih kitapları ve şarkılar, köyün kurucusunun cesur kızı Dadi Aibika ve Amaran Zaza’dan bahseder. Amaran Zaza, köyü savunmaya çalışan Dadi-Yurtlu erkeklere güç vermek için caminin önünde bakır tavaları birbirine vurarak şarkılar söylemiştir.
Efsaneye göre Dadi-Yurtlu kızlar, cephane bittiğinde örgülü saçlarını kesip mermi büyüklüğünde parçalara ayırarak boş namlulara tıkıştırdılar. General Yermolov da anılarında bu kadınların nasıl savaştığından bahsetmektedir. Birlikler 15 Eylül’de esir alınan kadınlarla Terek ırmağı üzerindeki köprüden geçerken 46 Çeçen kadın birden Rus askerlerinin üzerine saldırır ve kendilerini esir alanları da beraberlerinde götürerek uçuruma atlarlar. Bu büyük fedakarlık Çeçen şarkı ve şiirlerinde saygıyla anılır.
Kadınlar ve çocuklar, 1839 yılında bir dağ köyü olan Ahulgo kuşatıldığında da aynı şekilde savaştı. Rus saldırılarının bastırılmaya çalışıldığı o Haziran sıcağında Ahulgo’nun yiyecek içecek stoku tükenmişti. Rus General Grabbe üç yönlü saldırı başlattı. Askerlerin bir kısmı vadideki dik kayalıklara tırmanmayı denedi ama keskin nişancı Çeçenler onları teker teker avladı. Bir diğer asker grubu vadinin aşağısından geçmeyi denedi ancak başlarına kaya parçaları yağmaya başladı. Üçüncü asker grubu sarp kayalıklara yönelerek içinde yüzlerce kadın ve çocuğun saklandığı mağaralara doğru ilerledi. Kadınlar davetsiz misafirlerini at üstünde karşıladı ve kincallarını ustalıkla kullanarak paramparça etti. Bu sırada çocuklar kadınların bacaklarına tutunmuşlardı. Binlerce yaralı kadın, çocuk ve yaşlı, ölümüne savaştılar.
Korkusuz Nadezhda Durova ya da bilinen adıyla Gekhi’li Taimaskha Molova, Kafkasya savaşının efsane isimlerindendir. General Falafeyev ve adamları Karadeniz’den Derbent’e kadar savaşan bu kadını yenmek için on yıl uğraştı. Molova, 15 Nisan 1842’de İnguşetya-Bolshoi Yandyrki’deki çatışmada Şamil’in yardımcılarından Akhverdy Magoma’ya bağlı Çeçen birliğine komuta etti. Esir alındı ve sonrasında Vladikavkaz’a gönderildi. Molova’nın kahramanlıklarından haberdar olan Çar Nikolas Petersburg’a getirilmesini emretti. Orada ne kadar kaldığı bilinmiyor, ama çar ve çariçeyi öylesine etkilemiş ki incilerle süslü bir altın kolyeyle yüz ruble hediye edip özgür bırakmışlar. Kafkasya’ya dönmüş ama bir daha savaşmamış. (Paul J. Murphy’nin “Chechen Women in War” kitabından)
Çeviri: Serap Canbek
 

Sayı : 2012 03

Yayınlanma Tarihi: 2012-03-01 00:00:00