Rusya, Vancouver Kış Olimpiyatları’ndaki sönük atletik performansının ardından 2014 Soçi Olimpiyatlarını iple çekiyor. Putin yönetimi, olimpiyatların Rusya’nın süper güç statüsüne geri dönüşünün vitrini olmasını umuyor ama eleştirmenler, Kremlin’in dertlerinin asıl şimdi başladığını düşünüyor. Başbakan eski yardımcısı ve Soçi belediye başkanlığına bir zamanlar aday olmuş olan Soçili muhalefet lideri Boris Nemstov, Foreign Policy editörü Joshua Keating’e Soçi’yle ilgili kaygılarını anlattı.
-2014 Kış Olimpiyatları’nın Soçi’de yapılmasının neden yanlış olduğunu düşünüyorsunuz?
-Tüm Rusya tarihinde bunun kadar çılgın tek bir şey hatırlıyorum. Sovyet dönemi başbakanlarından Nikita Kruşçev, Iowa’yı ziyaret ettikten sonra Kuzey Kutup Dairesi’nde bulunan Murmansk yöresindeki çiftçilere, donmuş tundralarda mısır yetiştirmelerini söylemişti. Şimdi de Putin, Kruşçev’in deneyimini tekrarlıyor.
Rusya’da kışın kar olmayan yerlerden birini buldu. Buz pistlerini en sıcak bölgenin en sıcak kısmına kurmaya karar verdi. Soçi’nin iklimi subtropikal. Burada buz pateni ya da buz hokeyi geleneği yok. Biz Soçi’de futbol, voleybol ve yüzmeyi tercih ediyoruz. Rusya’nın başka bölümlerinin buz saraylarına ihtiyacı var, bizim değil.
-İnşaatlar bölge ekonomisi için yararlı değil mi?
-Tam bir felaket. Olimpiyat tesisleri ne yer açmak için yaklaşık 5 bin insan zorla evlerinden çıkarıldı. Söz verildiği halde evlerin değerini tazmin etmeyen ya da muadil bir eve yerleştirmeyen yöneticilerin suiatimaline ve beceriksizliğine şükranlarımı sunuyorum. Milyarlarca dolar adeta yok oldu. Tüm bu fedakarlıklar, oyunlardan sonra belki de hiç kullanılmayacak tesisler için yapıldı.
-Hava durmunun yanı sıra başka ne sorunlar var?
-Bu olimpiyatlar ekolojik ve ekonomik bir facia olacak. Soçi’den, yakındaki dağlarda bulunan kayak alanlarına giden yolun inşaatının kilometresi 130 bin dolara mal olacak. Bu yol dünyanın en pahalı yollarından biridir ve yolsuzluğun sembolüdür. Ayrıca bu yollar UNESCO’nun koruması altında olan hassas bölgelerin arasından geçiyor.
Putin, başarıyı satın alacağını düşünüyormuş gibi görünüyor. 2007 yılında Guatemela’daki Uluslar arası Olimpiyat Komitesi (IOC) toplantısında Soçi olimpiyat şehri olarak belirlendiğinde Putin, 13 milyar dolar harcama sözü vermişti. Oysa Vancouver sadece 2 milyar dolar harcamıştı.
Sanki Tanrı da Soçi’de olimpiyat istemiyor. Putin’in yakın dostu oligark Oleg Deripaska, Soçi’de deniz kargo limanı yapmaya kalkıştı ve 2009’da Karadeniz’de gerçekleşen büyük fırtına limanı yıktı.
-Peki ya terörizm? Soçi Kuzey Kafkasya’daki tehlikeli bölgelere yakın.
-Terörizmin büyük bir sorun olacağını düşünmüyorum. Soçi’de böyle bir şey yok. Asıl büyük endişeler organize suçlar ve hükümetin yolsuzluğudur.
-Bu sorunları ortaya attığınızda ne gibi tepkiler aldınız?
-Günümüz Rusya’sının hükümet kontrolü altındaki medyasında hükümetin herhangi bir kararını eleştirmek imkansız. Mensubu olduğum “Dayanışma” hareketi, olimpiyatların toplum önünde tartışılması için birçok kez toplantı çağrısında bulundu ama Rusya Olimpiyat Komitesi’den kabul eden biri olmadı.
-Sizce IOC neden bu fikri destekliyor?
-Bence kurum, Putin’in yoğun baskısı altında ve komiteyle arasında gayriresmi bir ilişki var. Er ya da geç bu kararın neden alındığına ışık tutmak için er ya da geç uluslararası bir soruşturma yapılacak. Soruşturmanın olimpiyatlardan önce mi sonra mı yapılacağı ise dünya kamuoyunun ilgi derecesine bağlı. Ama gerçekler ortaya çıkacak ve IOC cevap vermek zorunda kalacak. (www.foreignpolicy.com)
Çeviri: Serap Canbek
Sayı : 2013 05
