Adigey Devlet TV ekibi Uzunyayla Adyge köylerinde çekim yaptı. Adige TV muhabiri Ghuch1elh1 Susanna ve kameraman Yexhulh1 Madin Ramazan bayramı ve sonrasında altı gün boyunca Türkiye’deydi. İki ülkenin “uçak krizi” hadisesinden hemen sonra iki ülke ilişkileri ilk olumlu meyvesini verdi.
Gazetemiz köşe yazarı Alaattin Bayram’ın ev sahipliğini yaptığı TV ekibi, 6 Temmuz Çarşamba günü Kayseri’ye geldiler. İki ülkenin devlet yetkililerinin olumlu demeçlerinin ardından 4 Temmuz’da Türkiye’ye çıkış onayı alan TV ekibi, iki ülke arasındaki soğuk biter bitmez ülkemize ilk gelen kişiler olması nedeniyle de ayrı bir öneme sahip. İlk turist kafilesinin gelmesi ise bu hadiseden iki gün sonra olmuştur.
Ç.ekim ekibinin ziyaretini Alaatin Bayram yazdı:
Melakhiy/Malak
İlk geceyi Melakhiy (Malak)’ta geçirdik. İkinci gün köyde çekimler yapıldı. Yeni binalar ve harabe evlerin yan yana oluşu gözlerden kaçmadı. Günlerden cumaydı. Ekibimiz Cuma günü camimizde misafirimizdi. Muhtarımız Mustafa Bayram nezih Adıgabzesiyle ekibe konuştu. Buluşmanın insanlarımız, kültürümüz ve geleceğimiz açısından önemli olduğunu vurguladı.
Çeçeney/Beserek
8 Temmuz’da Çeçeney (Beserek)köyüne misafir olduk. Beserek köyü Hatıkhoy ve Bjeduğlardan oluşuyor. Köyde son Pşı yaşamış. Çocukluğumda Beserek’te pşı’nın yaşadığını duyardım. Önce kabrinin resmini gösterdiler, sonra da kabrin yerinde gördük. Pşı, Гъук1ыгъуай/Ğuç’uğuay sülalesinden Hayri (Hayırbiy) imiş. Babasının adı Aslanbiy. Pedsiye’ye gittiğimizde Aslanbiy’in adının Batur olduğunu söylediler.
Çeçenay muhtar Ünal Bey’in verdiği bilgilere göre on sekiz hane olarak köye yerleşmişler. Bu gün ise her köyde olduğu gibi boşalmış durumda. Yazın köylerine dönüp baba evini açanlar da az değil.
Xewsay/İnliören
Xewsay’de 8-9 Temmuz tarihlerinde festival yapıldı. Edindiğimiz bilgilere göre sekiz bine yakın katılım sağlanmış. Köy muhtarı Ümit Yılmaz eksik olmasınlar bizleri evinde ağırladı. Güzel bir buluşmaya imza atmışlar. KAFFED başkanı Yaşar Aslankaya, Pınarbaşı Kaymakamı Mehmet Haşim Çelik, Kayseri AKP Milletvekili Hülya Nergis Atçı ve çeşitli illerden hemşerilerimiz katılmışlar.
Nıberıne Hable/Cinliören
Nıberıne Hable’de Şaziye Halayı ziyaret etmeden olmazdı. Allah ömür versin Adıge Literatüründen önemli belgelere sahip. Sürgün sonrası Anayurttan geldiği şekliyle bize Nart destanlarından AŞEMEZ’İ söyledi. Hem de makamıyla, bildiğim kadarıyla makamıyla söylenen destan yeryüzünde yok artıK.
Ardından BOREJ. Borej en az Aşemez kadar ilginç Adıge motifleri barındırıyor. Tarih var, xabze var, kahramanlık var. Oldukça zengin.
Sonra Nıse Tepçe/Geline özgü. Müthiş bir beste, müthiş bir güfte… Orkestrayla söyleneceği günü bekliyorum sabırsızlıkla.
Adiyif hafızam yanıltmıyorsa yeniden Uzunyayla’dan derlendi. Onu da söyledi.
Goşe Ğeğ başka bir hüzün. İhanet, gözyaşı, hüzün vefa iç içe. Parçada bilmediğimiz iki erkek ismi geçiyor. İki kardeşin isimleri… Biri Къайдын/KHAYDIN, diğeri ise Къайсын/KHAYSIN. Ayrıca çalışılması gereken önemli bir konudur. Herbirinin üniversitelerin çalışma konusu olduğundan hiç şüphem.
Pedsiye
Pedsiye, ismini Pşı Pedıs’ten alıyor. Muhtar bizleri ağırlıyor ve bildiği kadarıyla bilgilerini bizlerle paylaşıyorlar.
Pankoy/Panlı
Panlı gayretli bir köyümüz. Kültürüne sahip çıkmaya gayret gösteriyor. Ayrıca anayurda gidip orada üniversite okuyan gençlerin olduğunu gururla söylüyorlar. Köyde ayrıca at çiftliği mevcut. Ekibimiz bütün haberleri büyük bir dikkatle izliyor. Köye ilk yerleşip köyde cenazesi kaldırılan ilk kişinin mezar taşını kayda alıyor. Osmanlıca yazılar var ancak ne yazık ki tüm zorlamalarıma rağmen okumayı yeterince başaramıyorum.
Kayseri’deyiz
Büyük bir zevkle dolaştığımız Uzun yayla gezimizden sonra Kayseri’nin yolunu tutuyoruz. Önce zamanın Kayseri Birleşik Kafkas Derneği’ne uğruyoruz. Bizi kalabalık bir grup karşılıyor. Gerekli çekimler ve röportajlar yapılıyor. Kadınların çalışmaları öne çıkıyor.
Öğleden sonra ise Kayseri Kafkas Derneği’nde oluyoruz. Başkan Mutlu bizi karşılıyor. Müzik ekibindeki iki gencimiz ise oldukça başarılılar. Hem wored sunum yapıyorlar hem röportaj veriyorlar.
Müze gezimiz ise oldukça ilgi çekici oluyor. Hititlerden kalma Pınarbaşı yakınlarında bulunan büyük bir taşa işlenmiş kabartmalarla, amcamların 1890’lı yıllarda haç’eş direğine kazınmış sembol ve ya tamga ifadelerlinin şaçırtıcı benzerliği ise üzerinde çalışılması gereken bir konu olarak duruyor.
Son günü ise üniversite ve Büyükşehir Belediyesine ayırıyoruz. Belediye başkanı Mustafa Çelik Beyefendi olmadık zamanda görüşme talebimizi geri çevirmiyor, bizleri büyük bir nezaketle kabul ediyor. Buradan kendilerine teşekkür ediyoruz. Ayrıca başkanımızın Çerkeslerle ilgili övgü dolu sözleri ise bizleri ziyadesiyle memnun ve mutlu ediyor.
En çok ihtiyaç duyduğumuz ama en büyük eksiğimiz de Üniversitemizle görüşememiş olmamızdır. Görüşme isteğimizin zaman açısından ve bazı sebeplerden dolayı o an içi uygun olamayacağı ifadesine bizler de saygı göstererek ısrar etmedik.
Son günümüzü ise Kayseri gezisiyle tamamlıyor ve misafirlerimizi 12 Temmuz günü, daha güzel günlerde buluşmak ümidiyle, ata yurdumuza uğurluyoruz.
