İsrail’in Wahat al-Salam-Neve Şalom (WAS-NS) köyü müzesinde Dürüstler Korusu projesi için bir toplantı yapıldı. Projenin amacı, Uluslararası Dürüstler’e* bir övgü sunmak… WAS-NS Barış Müzesi yöneticisi ile “Merhametin Sıradanlığı” kitabının yazarı Yair Auron, müze bahçesinde Çerkesler için bir etkinlik düzenledi.
Etkinliğe Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti’nin Besleney köyünden, 1942’de kurtarılan Yahudi çocuklardan birinin kızı dahil üç kişi katıldı. Ayrıca Kfar Kama köyünden çocuk ve yetişkinlerden oluşan bir grup da etkinliğin davetlileri arasındaydı. Kfar Kama’dan gelen çocuklar ve öğretmenleri ulusal Çerkes giysileriyle bir dans gösterisi yaptı.
Etkinliğin ilk bölümünde WAS-NS müzesi müdürü Dyana Razek ile belediye meclisi üyesi Adnan Manaa kısa birer konuşma yaptı. Yuri Auron ise kitabından alıntılar yaparak WAS-NS müzesinin projesinin önemine değindi. Besleney köylülerinin kurtardığı çocuklardan sadece bir tanesinin Naziler tarafından öldürüldüğünü belirten Auron, savaştan sonra bazı çocukların aileleriyle tekrar bir araya geldiğini bazılarınınsa köyde yaşamlarını sürdürdüğünü söyledi. Konuşmasında Besleney köyü sakinlerinin cesaretine vurgu yapan Auron, çocukları kurtarma kararını verenlerin kadınlar olduğunun altını çizdi.
Besleney Belediye Başkanı Alexander Ohtov, köy sakinlerinin bir ödül ya da itibar peşinde olmadığını belirterek 1942’de yaşananlara dair bir konuşma yaptı. Köyde yaşamını sürdüren Yahudi çocuklardan biri olan Katya’nın kızı Julia da yaşananlardan ne kadar etkilendiğini anlattı.
Etkinlikte, Kfar Kama Belediye Başkanı Zekeriya Napso ve Çerkes Miras Merkezi yöneticisi Zoher Thawko da duygularını anlattı. Thawko, çocukların kurtarılmasının Çerkes kültüründen kaynaklandığını belirtti.
Konuşmaların ardından Tipsa Dans Grubu’nun gösterisi sunuldu, WAS-NS çocukları birkaç şarkı söyledi.
Etkinlikten yaklaşık on gün sonra müze bahçesindeki bir zeytin ağacına “Yahudileri kurtaran Çerkeslerin onuruna” yazılı bir levha asıldı. (wasns.org, haaretz.com)
*(İbranice: חסידי אומות העולם, Chassidey Umot Haolam, Dünya uluslarının dürüst insanları): İsrail Devleti’nin Naziler tarafından Holokost’a maruz kalan Yahudileri kurtarmak için hayatını riske atan gayri-Yahudilere verdiği onursal sıfattır.