Osetler 1920 Soykırımı’nın 100. yıl anmalarına hazırlanıyor

0
750

Geçtiğimiz yıl Güney Osetya-Alanya Parlamentosu, Rusya Federasyonu (RF) resmi makamlarından Güney Osetyalıların Gürcü milliyetçileri tarafından uğradıkları soykırımı tanımasını istemişler ancak bu talep, Putin 1918 Abhazya ve 1920 Güney Osetya olaylarını “genosid” olarak adlandırmış olsa da resmen gerçekleşmemişti, tıpkı 1991 yılında benzer bir çağrıya kulaklarını tıkayan Birleşmiş Milletler gibi.

Sovyet devrimi sürecinde Çarlık Rusya’sından ayrılan Gürcistan, önce Alman sonra da ittifak devletlerinin emperyal desteğiyle, bağımsızlığını ilan etmişti. Gürcüler Moğol saldırıları sonrasında Kafkasya’daki varlığı sıradağların iki yakasına sıkışan Alanların ve onların torunları Osetlerin yaşadığı Güney Osetya’yı işgal ve 14. yüzyılda Kral 5. George zamanından bu yana güttükleri ilhak ve etnik temizlik yapma planları için nihayetinde uygun bir fırsat bulduklarına inanarak bölgeyi öncelikle işgal sonrasında da asimile etmeye kalkışmışlardı: Tıpkı daha sonra 1991-2 ve 2008 yıllarında kalkışacakları gibi.

Bu süreçte Sovyetlere bağlı olan Kuzey Osetya ile Güney Osetya Sovyetlerini birleştirmeyi amaçlayan sosyalist önderlerden 13’ü esir alınmış 20 Haziran’da katledilmişti. Bu tarihlerde Valiko Dzhugeli liderliğindeki Gürcü Menşevik birlikleri yüzden fazla Oset köyünü ve şehirlerdeki Oset mahallelerini yakmış, mallarını gasp etmiş, evlerini yağmalayıp sonrasında yakıp yıkarak Osetlerin geri dönmelerini önlemeye çalışmışlardı, üçte birinden fazlası çocuk ve kadınlardan oluşan beş binden fazla Oseti katletmişlerdi. Hayatta kalmak umuduyla çok zor şartlarda Kuzey’e iltica eden 50 bini aşkın Osetten yaklaşık 15 binden fazlası da açlık, salgın hastalık vb. nedenlerle sürgün sırasında ve ardında ölmüştü. Toplamda o zamanki Güney Osetya’daki nüfusunun %20’si kadar olan 21 binden fazla Oset hayatını kaybetmişti, bunlara bir de Kuzey’de ölenleri eklersek durumun vahameti anlaşılır ki bu rakamlar sonraki Sovyet yönetiminin, “halkların kardeşliği” şiarı ışığında düşük tuttuğu tahminlerdir. Nitekim daha sonra da milliyetçi duygulara sebep olmamak adına bu olayların anılması bastırılmıştır.

 

20 Haziran tarihi Güney Osetya-Alanya (GO-A) Devlet Başkanı Anatoly Bibilov’un genelgesi ile “Oset Soykırımı Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan edildi ve resmi anma günlerine eklendi. GO-A Kültür Bakanı Janna Zasseyeva’nın açıkladığı aksiyon planına göre birçok konferans ve toplantı yapılması, anma konseri ve sergilerin organize edilmesi, belgesel ve yayınların hazırlanması planlandı. Böylece bu soykırıma dünya kamuoyunun dikkatinin çekilmesi amaçlandı. Tüm bunlardan sonra da önce özür sonrasında da tazminat talepleri gündeme getirilecek, tıpkı yakın zamandaki Yunanistan’ın Almanya’dan tazminat talepleri gibi.

Bu arada 100. yıl anmalarında kullanılacak olan amblem de bir yarışma sonucu belirlendi. Oset armasını temsilen bir kartal, soykırımı simgeleyen alev biçimindeki kanatlarından damlayan Oset kanı ve ulusal bayrak renkleri ile oluşturulan bu amblem oybirliği ile seçildi.

Soykırımın 100. yılı dolayısı ile bir “Soykırım Müzesi” oluşturulması yeniden gündeme geldi ve Ulusal Müze, ilgili materyallerin toplanması amacıyla halka çağrıda bulundu. Ancak yakın zamana kadar Ulusal Müze’de sergilenen 1920 Soykırımı temalı Tugantı Maxarbeg’in 2×2.5m boyutlarındaki, fotoğraflardan yüzleri çalışarak oluşturduğu anıtsal “13 Komün Üyesinin İnfazı” tablosunun açıklanamayan kayboluşu ve daha da anlaşılmaz olan, bu eserin kayıp/çalıntı olarak bildirilmemesi ve kayıp soruşturmasının sonlandırılması, yakın zamanda da eseri getirene ödeme yapılacağının açıklanması ülke yöneticilerinin bu konudaki ciddiyetini sorgulatıyor. Bu arada eserin 90’lı yıllarda bu binayı üs olarak kullanan Gürcü Milislerce, daha sonra Christie’s’de satışa çıkan meşhur Tshinval Triptik ikonu gibi çalınmış ya da yok edilmiş olabileceği de iddia edildi, daha sonra müzede gördüğünü söyleyenler olsa da.

 

Atsætı Ufuk Güneş

 

Bimbaşatı Kemal Eyidoğan’ın “12-22 Haziran 1920 Soykırımı / Gürcistan Nazizmi” makalesini aşağıdaki adreste okuyabilirsiniz:

http://www.alanvakfi.org.tr/12-22-haziran-1920-soykirimi-gurcistan-nazizmi

 

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz