Çarlık Rusyası’nın “ya itaat ya ölüm” hedefiyle sürdürdüğü, 21 Mayıs 1864 tarihiyle simgeleşen Çerkes sürgün ve soykırımı, insanlık tarihine bir ilk olarak geçti
Kafkasya’da yaşananlar soykırımdır
-Çerkeslerin yaşadığı Kafkasya’da kolonizasyon uygulandı.
-Sivil halk katledildi.
-Köyler, ekinler yakıldı.
-Ormanlar tahrip edildi.
-Abluka uygulanarak gıda ürünlerine ulaşım engellendi.
-Sürgün bir politika olarak uygulandı, Kafkasya Çerkessizleştirilmek istendi.
-Halkın %90’ı sürgün edildi.
-Sürgün sırasında sivil halk ölümleri devam etti. Sürgün limanlarından Trabzon ve Samsun’da 50’şer binin üzerinde kişi öldü.
-Sadece sürgün sırasında 500 bin kişi öldü.
-Savaşlar boyunca yaşamını yitirenlerin sadece %10’u silahla öldürüldü.
-Bazı Çerkes kabileleri tarihten silindi.
-Ubıh dili yitirildi.
Soykırım suçunun önlenmesine ve cezalandırılmasına dair sözleşme
Madde 2- Bu Sözleşme bakımından, ulusal, etnik, ırksal veya dinsel bir grubu, kısmen veya tamamen ortadan kaldırmak amacıyla işlenen aşağıdaki fiillerden herhangi biri, soykırım suçunu oluşturur.
a) Gruba mensup olanların öldürülmesi;
b) Grubun mensuplarına ciddi surette bedensel veya zihinsel zarar verilmesi;
c) Grubun bütünüyle veya kısmen, fiziksel varlığını ortadan kaldıracağı hesaplanarak yaşam şartlarını kasten değiştirmek;
d) Grup içinde doğumları engellemek amacıyla tedbirler almak;
e) Gruba mensup çocukları zorla bir başka gruba nakletmek.
Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi, Aralık 1948’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilmiş ve Ocak 1951’de yürürlüğe girmiştir.