2021-рэ ильэсым ихьугьэ шlагьэхэм ащыщхэр-кlэкlэу

0
820

Щылэ маз 2021

Тыркуе Диаспорэм иlэпыlэгъу 

Тыркуем къыщыхъугъэу Абхьаз хэкум зыгъэзэжьыгъэхэм, Тыркуе Диаспо-рэмрэ Абхьазымрэ язэпхыныгъэ нахь гъэпытэгъэным дэлажьэрэ фондэу Абхьаз Аидглара Атсха зыфиlорэм, Абхьазым КОВИД-19-м ебэныгъэным пае lэпэlэгъу ыугъоинэу марафон зэхищагъ. 

Тыркуемрэ Абхьаз Хэкумрэ я Банкхэм зэзэгъуныгъэ зэдашlыгъ 

Тыркуем и Банкэу Ищ Банк ыкlи Банк Зираат, Абхьазым и Агра Ворлд Карт lоф зэдашlэнэу зэзэгъыъэх. Къэралыгъуитlум язэзэгъыныгъэ диштэу, Агра Ворлд Карта уиlэм Тыркуем ахьщэ къищипхын, lахьщэ зэблэпхъун плъэкlыщт. Ащ фэдэу Тыркуем и Банкхэу Ищ Банк ыкlи Зираат Банк якартэхэр пlыгъмэ Абхьазым lахьщэ lофыр щыпсынкlэщт. 

«Зымылъэгъурэ нэм» 

Саглам Хьарун тырихырэ декументальнэ филмхэм аужырэу «Зымылъэгъурэ нэм» Ютуб нэкlубъоу АФСАД апэрэу щеплъыгъэх.  

Диаспорэм къыщдэкlыгъэ тхылъыкlэхэр 

lУзак Каплан «Кlытагъэ Илъэсхэр», Бэрзэдж Сэфэр «Дюзджэ икlыжьи Кавказым Фэшъыпкъэу Зыгъэзэжьыъэм и щыlэныгъэ гъогу-Нэгъуцу Юсуф Суад», Бэчымыкъо Щэбан, «Рейхьанлы Черкесхэм (Адыгэхэм) яшlуагъэкlэ мыlоу щыт културэр», Кубилай Умар, «Зышъхьа зэкlокlы гъэхэм Ялlэшlэгъу Зэпымыурэ Дэхьащхымакъэхэм я Къэхалъ», зыфиlорэ тхылъыкlэхэр мыгъэ къыдэкlыгъэх.


Мэзай 202l

Огуз Сырры игъэхьаъэхэм апае медал фагъэшъошагъ  

Ти гъэзэт итхакlохэм ащыщэу, НАСА Космос Гупчэу Джонсон-Протехник Систем Иунэшъошl Инженер Шъхьаlэу Дыпщэу Сырры Огуз, НАСА Спасе Х Демо-2 зэрэлъэтагъэм иlахьышlу зэрэхэльым фэшl, «Инжинерский Гъэхьэгъэшхо Зиlэ» зыфиlорэ медал къыфагъэшъошагъ.  

Зэlухыгъо lункlыбзэр 

Титхакlохэм ащыщэу Цуппэ Хьасан Окан «Зэlухыгъо lункlыбзэр» зыфиlорэ итхылъыкlэ къыдэкlыгъ. 

181 еджакlом яныдэльфыбзэ еджэнхэу къыхахыгъ 

КАФФЕД Ныдэльфыбзэхэмкlэ и Комиссие хахьэрэу, Гурыт Еджапlэхэм Къыхахырэ Ныдэльфыбзэм lоф дэзышlэрэ ихэрэ Комиссие икоординацие ишlуагъэкlэ еджэкlуи 181-рэм яныдэльфыбзэкlэ еджэнэр къыхахыгъ. 2021-2022-рэ илъэс еджэгъум Тыркуем зэкlэмджи еджэпlэ 17-м ныдэльфыбзэ классхэм еджэныр ащаублагъ.


Гъэтхап 2021

Гъэтхапэм и 8 

Гъэзэтэу Жинэпс, гъэтхапэм и 8-м икъдэкlыгъэо Дунэе Бзылъфыгъэхэм Ямафэ фигъахьыгъ, ахэм атхыгъэхэр арых къыхиутыгъэхэр.  

а 1-рэ Черкес Бзылъфыгъэ платформыр 

Тыркуем Кавказ хасэхэм я Федерация КАФФЕД зэхищагъэ а 1-рэ Черкес бзылъфыгъэ платформым икlэух джэпсалъэ къыхиутыгъ. 

Нащ апэрэ чlыпlэр къыдихыгъ 

Скулптер цlэрыlоу Нащ Нихьал Конар, Станбул Къэлэ Администрация Мыкlодыжьырэ Кlэнлъапlэхэм алъыплъэрэ къутамэм иунэшъошlыхэм зэхащагъэу, «Станбул Икъэхалъэхэр- къэнэтlэхэсхэр» зыфиlорэм, Нейзен Тевфик (Тыркуем и къамылапшъэ цlэрыlощтыгъ) икъэнэтlэхэс проекткlэ зэнэкъокъум апэрэ чlыпlэр къыфаъэшъошагъ. 

«Кафкъушъхьам и Машlо хэкур ягъэбынэныр» 

Тхакlоу сурэтышlэу Ёзбек Сэтэнае итхылъыкlэ «Кафкъушъхьам и Машlо хэкур ягъэбынэныр» КАФДАВ тхыль тедзапlэм къыдигъэкlыгъ.


Мэлылъфэгъу 2021

«Фитыныгъэр Мальбертым тешlахьыгъ» 

Шамил ыцlэкlэ ажьэрэ «Фонд Култура Шамил» «Фитыныгъэр Мальбертым тешlахьыгъ» зышъхьа шlухьфтын зэрылъ зэнэкъокъу зэхищагъ. 

Диаспорэм тыхылъыкlэу къыщдэкlыгъэхэр 

Канболат Бетюл, «Къалэм екlурэ гъогур», Чаталкылыч Дидэм, «Кавказ Урысхэр зэрикlуатэхэрэр Мэздэгу Линниер 1552-1832», Пекер Хайри Экрем «Черкесхэр я Хэку Зэрэрафыгъэхэр Лъэпкъгъэкlод lотэжь», Ёздемир Аднан «Псэушъхьахэм Япсэкlодхэр», Юстюн Хьулиси, «Гёгерчин» (тхьаркъо) зыфиlорэ тхылъыкlэхэр мыгъэ къыдэкlыгъэх. 


Жьоныгъуакl 2021

Академии Нарт 

Кавказ Хасэхэм я Федерацие хэтэу ныбжьыкlэхэм яеджэн дэлажьэнэу зыублагъэ Академии Нарт 2021-рэ илъэсым зэlукlэхэр лъегъэкlуатэх. Гъэтхапэм и 25-рэм Прф.Др. Айхан Кая «Черкес Диаспорам и Личност-илъэпкъшlэжь Гъэпсэун» зышъхьа, Мэлылъфэгъум и 8-м Станбул Университет Окан Урысыбзэ Зэкlэнхэмкlэ и Кафедра щылажьэрэ Доктер наук Топчу Мурат «1864-рэм Ыуж Урысыем и Политикэр Чlыгур арыгъэ» зышъ хьа семинархэр зэхащагъэх.  

Спортсменхэм ягъэхьагъэхэр 

Къалэу Анталия щыкlогъэ Тыркуем и Зэlухыгъэ Чемпионат Кикбокс я 6-рэ Дунэе зэнэкъокъум Щейма Нур Джанполат (Щэщэн) рэ Челик Назым (Абдзах) текlоныгъэр къыдахыгъ, Еврупэм и Чемпион хъугъэх. Зэнэкъокъум къэралыгъо 30-м къарыкlыгъэ спортсмен 2000 щызэпэуцугъ. 

«Зэlухыгъо lункlыбзэр» 

Литературэ Журналэу Папюрюс Мэзитlум Зэ Хэшыпыкlыгъэ Тхыгъэхэр зыфиlорэм Жьоныгъуакl-Мэкъуогъу мазэхэм 2021 къыдэкlыгъэм, Чуппэ Хьасан Окан Ищджан итхылъэу «Зэlухыгъо lункlыбзэр» зыфиlорэр Октаl Чукоута Абхьыбзэкlэ зэридзэкlыгъ. Ащ щыщ пычыгъохэр Литературнэ журналым къыхиутыгъ. Мыр апэрэу Тыркуем Абхьазыбзэкlэ къыхаутыгъэ тхыгъэу хьишъэм хэхьагъ. 

КАФФУД-ым хэтхэм япчьагъэ 

Къалэу Джейхан щылажьэрэ Темыр-Тыгъаджэ Кавказ Културэ Гъэсэныгъэ Хасэмрэ, Станбул ипсэупlэу Силиври Темыр-Тыгъаджэ Кавказ Културэ Хасэмрэ КАФФЕД зэрэхэхьагъэхэм ишlуагъэкlэ ащ хэт хасэхэм япчьагъэ 55-рэм нэсыгъ. 

«Чьыгэе Чlэгъ Зэlукlэхэр» 

Кавказ Хасэхэм я Федерацие хахьэрэ Нартхэм я Академие иныбжьыкlэхэм зэхащагъ «Чьыгъэе Чlэгъы Зэlукlэхэр» Мэлылъфэгъум и 4-м щыlагъэ ныб- жьыкlэ зэlукlэм «Гъунапкъэхэр зыщзэхэкlуатэрэ (Глоболизация) дунаим Диаспорэм зыкъиухъумэжьыным ихэкlыпlэхэм» щатегущыlагъэх. 

Културэм иунэ 

Къалэу Бига хахьэрэ Адыгэ къуаджэу Османие (Гъобокъуае) Хаджы насух ыцlэкlэ Културэм иунэ къыщзэlуахыгъ. 

Иlэнатlэ lуаъэкlыгъ 

Тыркуем, Политический партиеу CHP хэтэу, Къалэу Бозюйюк Бзылъфыгъэ хэм Ялlыкlохэм ятхьаматэу Нурхан Камалы ъэтхапэм и 18-м къалэу Чанаккале итекlоныгъэ мафэ пае и интернет нэкlубгъо щитхыгъэм Черкесхэм афэгъахьыгъэу мыдэныгъэ гущыlэхэр хэтыгъэх, лъэпкъхэр зэфезъэблырэ гущыlэхэм апкъ къикlэу бзылъфыгъэр иlэнатlэ lуаъэкlыгъ. 

«Го Го Иго; Губзыгъагъэм Иlотакlо Джэгукlэм Ихьишъэ» 

Канболат Бетюльрэ Баресбый Мехмет Эминрэ кlэлэцlыкlу джэгукlэу «Го Го Иго; Губзыгъагъэ Иlотакlо Джэгукlэм Ихьишъ» зыфиорэр зэдатхыгъ. Дунаим ианахь кlэлэцlыкlу джэгукlэ жъыхэм ащыщэу «ГО» фэъахьыгъэ тхылъыр Го Го Иго; Губзыгъагъэм Иlотакlо Джэгукlэм Ихьишъ» Тыркуем апэрэу тыркубзэкlэ къыщдэкlыгъ. 

Хэсашъхьэр кlэу хадзыжьыгъ 

Станбул Абхьаз Културэ Хасэм Хэсашъхьэм ихэдзынхэр щыкlуагъ. Тхамэтэр Ягъан Албуз, Хьащыг Онур,Тапщыпхьа Элиф, Логъ Аслан, Акьхьущба Умар, Кьабыпхьа Ясемин, Бейгуа Окан, Хьылпахьчыпхьа Щуле, Сыд Фиген хадзы гъэх.


Мэкъуогъу 2021

Пинарбашы lУзуняйла Черкес Къуаем Лицензие Къылэжьыъ

Къалэу Бодрум щылажьэрэ «Кавказ Културэ Хасэр»
КАФФЕД-ым хэхьагъ

lузынтарла «Черкес Музейм ишlын рагъэжьагъ»

Къалэу «Сакаря Абхьаз Къуаем Шъольыр Тамыгъэу аъэнэфагъ»


Бэдзэогъу 2021

Хъугъэ шlэгъэ дэй 

Бэдзэогъум и 23-рэм пчьэдыжьым къаалэу Хатай хахьэрэ п. Рейханлы хъугъэ шlагъэ гомыlу мкъэм зыкъщиlэтыгъ. Хьулъфыгъэу Мустафа Ящатыр, илъэс 80-рэ зыныбжь бзылъфыгъэм лые рихыгъ ыкlи иунэ илъ пкъыгъо лъапlэхэр рихыгъэх. Шъобжь зытефэгъэ бзылъфыгъэ ныбжь хэкlотагъэр сымэджэщым ащагъ, бзэджашlэр аубытыгъ, къалэу Искендерун хьапсым нахь хьылъэу зыщаъэпщынэхэрэ Т Зытетым чlагъэтlысхьагъ. 

«1864’м илъэужхэр» 

Анкара Черкес Хасэр зызахащагъэр илъэс 60 зэрэхъугъэр хагъэунэфыкlыгъ, Хэкум Зырагъэкlыгъэхэр илъэс 157-рэ зыщыхъугъэм тефэу, Черкес лъэпкъ гъэкlодыр ыкlи Хэкур «1864’м илъэужхэр» ыцlэу къэгъэлъэгъон зэхащагъ. Къэгъэлъэгъоныр, «Анкара Псэхыехэм Ягъэпщынапl» зыфиорэ хьапсыщтыгъэу Музей ашlыжьыгъэм Тхылъ Тедзапl зыфиlорэ унэшхоу хэтым щызэlуахыгъ. 

«Еджакlом иеплъыкl» 

Гъэзэтэу Жинэпс «И еджакlохэр хэта» анкетым икlэух къыхиутыгъ. 

Черкесхэр яхэку зэрэрафыгъэхэр… 

Къалэу Кахраман Маращ Кавказ Културэ Хасэм lофэу ригъэжьагъэм къыпкъырыкlэу, Кахраман Маращ къэлэ Администрацием Черкесхэр Яхэку Зэрэрафыгъэр Къэзыlуатэрэ Саугъэт аригъэшlыгъ. Саугъэтыр ыкlи ар зыдэщыт паркыр, Маращ епхыгъэ псэупэу Гёксюн хахьэрэ Фындык Хьаблэ къыщзэlухыгъ.  

Къалэу Самсун щылажьэрэ Адыгэ Хасэмрэ къалэм ихьаблэу Атакум и Администрациерэ зэъусэу Хьаблэм, «1864-рэ Адыгэ културэ Парк» къыщзэlуахыгъ.


Шышъхьау 2021

Тиспортсменхэм ягъэхьаъэхэр  

Къалэу Боюйюк хахьэрэ къуаджэу Ени Чепни (Черкес Чепни) Биледжик Додурга хьаблэ и Спортивнэ Клубым зыщызгъасэрэ илъэс 12 зыныбжь пшъэшъэжъыеу Анцокъо Неслищах Энчок Анкара щызэхащагъэ Теквандо Чемпианатым ящэнэрэ чlыпlэр къыщдихыгъ. Ар апэрэу Тыркуе Къэралыгъо зэнэкъокъум хэлэжьагъ. 

Мэкъуогъум и 28-рэ Бэдзэогъум и 3-м 2021-рэ. Анкара щыlагъэ «Ныбжьыкlэхэмрэ Гугъэмрэ Дзюдо Лъэпкъ Командэм и Хэшыпыкlыгъэхэр Зыщзэнэкъокъугъэхэ Принце Спорт Клубым Зыщызгъасэрэ Щэщэн кlэлищ Тыркуем и Чемпион хъугъэх. Ахэр; + кг 90. Ибрахьим Татароглу (Дунаим Дзюдомкlэ и Чемпионэу Селим Татаролу икlал), кг73-рэ Умалт Демирэл, Ибрахьим Демирэл кг60. къэзыщэчыхэрэм атекlуаъэх. 

Хасэхэм Хэсашъхьэхэм яхэдзынхэр ащыкlуагъэх 

Анкара Черкес Хасэм (АЧХ) и я 36-рэ Зэфэс, Бэдзэогъум и 26-рэм щыlагъ. Хэсашъхьэм хадзыгъэх Жьылагъо Бислан, Джадыр Шамил Келещ, Андрыхъуае Мелек Эртан, Вындыжъ Ирем Енер, Щачэ Севда Аслан, Вэкъашlэ Ёзген Ёзгюр, Алтуд Сэтэнэй Акман, Тыркуау Зюхра Демирджан, Хьацlыкlу Эбру Полат, Сэлахь Алтуг Кызылтуг, Хьагъур Юнус Эмре Турхан, Мэмрэщ Зейнеп Аталар, Шакъ Юнус Джанбек, Адэмэй Айщэ Эрбай.  

Къалэу Коджаэли Абхьаз Хасэм ихэсашъхьэ ихэдзынхэри щыlагъ. Ащ щыхадзыгъэхэр, Хьасан Конджа Тхамэатэ, Сэфэр Алтыныщык,Болет Ёздемир, Алпер Яр,Ёмер Атан, Эрай Явуз, Элиф Керце. 

КАФФЕД-ыр Хэкум щыlагъ 

Кавказ Хасэхэм Я Федерацие (КАФФЕД) итхьаматэу Илдыз Щекерджи, тхьамэтэ гуазэу Хьупщ Аднан Аслан, генералнэ секретарэу Сэекъо Серпил Диздарлар, къалэу Кахраман Маращ и Кавказ Културэ Хасэ итхьаматэу МЧА-м исовет хэтэу Бекир Сами Явуз зыхэт куп Адыгеим ыкlи Къэбэртэе Балкар Республикэм щыlагъэх. КАФФЕД-ым илlыкlохэр МЧА-м ихэсашъхьэ ихэдзынхэу щыlагъэ хэлэжьагъэх, Хэкум и апшъэрэ еджапlэхэм ялlыкlохэм аlукlагъэх, тапэкэl зэрзэдэлэжьэщтхэм атегущыlагъэх. 

Псыр къиугъ, тхьамыкlагъу 

Къалэхэу Сакаря, Зонгулдак, Болу ыкlи Дюзджэ ощхыр лъэшэу зэращещхыгъэм пае псыхэр къиугъэх, псыхъохэр янэпкъхэм къадэкlыгъ, цlыфхэр чlыпlэ къин иуцуагъэх. 

Дюзджэ ихьаблэу Джумаери, Чимли ыкlи Акчакоджа нэбгырэ 88-рэм унэ ямыlэу къэнагъ, ячlыухэм псыр бэу арыуцуагъ, ялэжьыгъэхэр ашlуигъэкlодыгъ.

Тхылъыкlэхэр 

«Гупсэ ТВ» зыфиlоэрэ къэбар 1отэ саитым ибысымэу Айла Таш итхыльиту, «Къэбэртэябзэ» ыкlи «Къэбэртэй Черкесыбзэ Граматика -1-», «Черкесыбзэ Зэсэгъашlэ зыфиlорэ тхылъ» зэкlэлъыкlо къыдигъэкlыгъэх. Ахэм я 2-рэ, я 3-нэрэ тедзэгъухэр къакlэлъыкlощтых. 

Эртугрул Июсыф Эрдем «Касабаларын изынде-Паселкэхэм Ялъэужьхэм», Гювен Барыш, «Хэдзэкlо Нэшъухэр», Тавсайты Джахьфар Кочак «Сиунэ Сисыжьышъущтэп» зыфиlоэр тхылъэхэр къыдэкlыгъэх.


lоныгъу 2021

Хьаткъо Аслан Ары къытхэтыжьэп 

Ищыlэныъэ илъэпкъ културэ, илъэпкъшlэжь изэхашlэ фэзгъахьыгъэ Тхьамэтэ мафэу Хьаткъо Аслан Ары игъашlэ щыгъэкlонэу зычlэхъопсыгъэ атэжъ чlыгум Мыекъуапэ ишъхьугъусэ Жьажьый Сюзан игъусэу ыгъэзэжьыгъагъ. Ау бэ темышlэу ищыlэныгъэ ащ щиухыгъ. Хьаткъо аслан Мыекъуапэ къэхалъэм щагъэтылъыжьыгъ.  

Эхэм яхэсашъхьэхэр агъэкlэжьыъ 

Къалэхэу, Станбул Кавказ Културэ Хасэм, Самсун Културэ хасэм, Мерсин Кавказ Културэ Хасэм ыкlи Зэдеlэжь Хасэм, Измир Черкес културэ Хасэм, Икыф Черкес Културэ Хасэм, Бандырма Темыр Кавказ Културэ Хасэм, Адана Черкес Културэ Хасэм ыкlи Кайсери Кавказ Хасэм, Анкара Абхьаз Хасэм, Дарыери Абхьаз Културэ Хасэм яхэсашъхьэхэм язэдзынхэр ащыкlуагъэх. 

ФК 1864 и хэшыпыкlыгъэхэр 

ФК 1864 Спорт Клубым пкгппа А ыкlи IУ -19-м ихэшыпыкlыгъэхэм япчьагъэ хэхъугъ, Шышъхьаlум и 9-м спортсмен нэбгырэ 14 ахэм ахэхьагъ. 

Къашъомрэ орэдымрэ яфестивал 

Къалэу Ялова Темыр Кавказ Хасэм илъэс къэс зэхищэрэ Кавказ Къашъомрэ Орэдымрэ я дунэе яфестивал мыгъый зэхищагъ, ащ хэлэжьагъэх. 

Черкес Муса ыцlэ зыхьырэ Мэщытыр 

Къалэу Айдын ипаселкэу Герменджик ит Антик Къалэу Магнесиа Тхьалъэlупlэу щашlыгъагъ, нэужым Мэщыт, ащ ыуж Грукхэм заштэм Чылыс ашlыгъагъ, ащ Тхьам зызщыфагъазэрэ тlысыпlэу Михьрабымрэ бгъагъэм ылъачlэрэ къыщчlагъэщыгъ. Тхьалъэlупlэр Черкес Муса и Мэщыт зыфаlощтыгъэр арэу къычlэкlыгъ. 

«Нэпэмыкl Хэку Тэ Тиlэп» 

2018 рэ илъэсым Абхьазыбзэкlэ Селчук СЫмсым къыдигъэкlыгъэ «Нэпэмыкl Хэку Тэ Тиlэп-Абхьазым Ишъхьафит Зао (1992-1993)» тхылъым цlэу фишlыгъэр. Абхьазыбзэкlэ зэрадзэкlыгъ. Абхьазием щашlынэу агъэнэфагъэ тхылъым, ипрезинтацие, пандемием ыпкъ къикlэу лъагъэкlотагъ.


Чьэпыоъу 2021

Я 3-нэрэ ныбжьыкlэ зэфэс 

Кавказ Хасэхэм я Федерация КАФФЕД зэхищагъэ я3-рэ Ныбжьыкlэ Зэфэсыр lоныъом и 25-26-рэм Кьалэу Балыккесир ипаселькэу Эдремит щыlагъ. Ащ хэлэжьагъ КАФФЕД-м хахьэрэ Хасэхэм я Ныбжьыкlэ Комиссиехэмрэ Апшъэрэ еджапlэхэм ащеджэрэ куп зэхэщагъэхэмрэ зыхахьэрэ (ЮНИКАФ) илlыкlохэу илъэс 18-30 зыныбжьхэр. 

«Я 7-рэ ныбжьыкlэ зыгъэпсэфыгъор- Къуахькlэ 

хыкъумэм зекlоныр» Станбул ихьаблэу Бахчелиевлер щылажьэрэ Кавказ Черкес Хасэм я 7-рэ зыгъэпсэфыгъо «Къуахьыкlэ хыкъумэм кlоныр» lоныгъом и 4-м зэхищагъ. 

Хасэхэм 

Анкара Черкес Хасэм, Хаджымуратлы хьаблэ щызэхищагъ кlэлэцlыкlу джэгукlэхэр, волейбол турнер ыкlи Черкес къашъохэр. 

Самсун Черкес Хасэм иунакlэ, хьаблэу Атакум зыфиlорэм къыщзэlуихыгъ.

Сакаря Кавказ Културэ Хасэм «Абыста Пчьыхьа Зэхахьэхэр» зыфиlоу пан- демием ыпкъ къикlэу зэпигъэугъагъэр, lоныгъом и 2-м ригъэжьэжьыгъ. 

Алмасты ыумысыгъэх 

«Бзылъфыгъэхэм Амакъ Алмасты», КАФФЕД и Зэхьокlыныгъэ фэгъахьыгъэу Ютуб каналым «Дунэе Адыгэ-Черкес Хасэм КАФФЕД-р зэрэфыщытыр» зышъхьа къэтыным хэлэжьагъэ Хьагъэжьэу Бислан, КАФФЕД-м итхьаматэу Илдыз Щекерджи фъахьыгъэ бзылъфыъагъэр иlумпэм гущыlэ дысэу къыlуагъэхэм апае, ар зэраумысырэ джэпсалъэ къашlыгъ. 

Семпозиум 

Канада зигупчэ щыlэ Черкес Репатриацие Организациемрэ (Circassian Repatriation Organization CRO), Станбул щылажьэрэ Черкес Бзылъфыгъэ хэм я Зыкlыныгъ (ЧЕРКАД) Хасэмрэ зэгъусэу зэрагъэпэшыгъэ семпозиумым Черкес диаспорэм игумэкlыгъохэм, шlэгъэн фаехэм ащытеущыlагъэх. 

Уардым Яшар игъэхьагъэ 

Иллюстрация гъэтхьыным фэlазэу Уардым Яшар иlэшlагъэ-гъэтхьыгъэхэр дуним щыцlэрыlо фирмэхэм къыдагъэкlын фшl фитныгъэ ахынэу зыкъ фагъэзагъ. Тыркуем мыщ фэдэ констрюктер апэрэу иlэ хъугъ. Къалэу Кайсери щыпсэурэ илъэс 27-рэ зыныбжь констрюктер ныбжьыкlэм иlофшlагъэхэр къалэхэу Калифорния ыкlи Лас Вегас дэт биллбиуардхэм къащылъэгъуагъ. 

Абхьаз хасэхэм 

Дюзджэ Абхьаз Хасэмрэ Караэлмас Абхьаз Хасэмрэ яхэсашъхьэхэр къэнэфагъэх. 

Ти спортсмен игъэхьагъэ 

Самсун щыпсэурэ Ажьипхьа Дилара Кёсеоглу, Венгрием икъэлашъхьэу Будапешт, lоныгъом и 16-19-рэ мафэхэм Киск Бокс Чемпионат Кубок Дунэе зэнэкъокъум +кг 70-м якуп хэтэу Киск Лигт (Kick Light) лъэныкъом щызэуагъ, тыжьын медал къылэжьыгъ. 

Доган Кубан идунае ыхьожьыгъ 

Арихитектер, искуствэхэмкlэ шlэныгъэлэжь, критик, тхакlо, 1973-1976-рэ илъэсхэм Станбул Университетым Техника и Архитектура Факултетым идеканыгъ. Доган Кубан Шапсыгъ. илъэс 95-рэм итэу идунае ыхьожьыгъ. Доган Кубан Прф. Др. Комитет Архитектурнэ Премия Ага Хан изещакlохэм ащыщыгъ. 

Къэгъэлъэгъонхэр… 

Щэщэн сурэтышlэ цlэрыlоу Эрол Иылдыр исурэтхэр, Станбул Универстет Гелищим (İGÜ) и Факултет Исскуств къыщигъэлъэгъуагъэх.  

Адыгэ сурэтышlэу Хьапакlэ Хакан Экэр иунэе къэгъэлъэгъон «Шъхьафит ыныгъэ Банэм игъом Льытэн Палатыр» зышъхьа къэгъэлъэгъон, Мюлкие Кюлтюр Меркези зыфиlорэм и зал къыщзэlуихыъ.


Шэкlогъу 2021

«Пщы Цlыкlу» 

Кlэлэцlыкlу пшысэу иный цlыкlуи шlу алъэгъоу заджэхэрэр Адыгабзэкlэ макъэр тетхагъэу къыдэкlыгъ. Пшысэу «Пщы Цlыкlу» зытхыгъэр, макъэм итетхэн дэлэжьагъэр, Гъэзэтэу Жинэпс итхакlо шъхьаlэу, иунэшъошlы хэм ащыщэу Хьажьбэвыкъо Эрдоган Илмаз. 

Суруч иунашьо аухырэп 

Тыркуем икъокlыпlэ щыlэ къалэу Суруч, Бэдзэогъум и 20-м 2015-рэ илъэсым цlыф зэхахьашхом къэзгъаорэ пкъыгъокlэ екlугъэх. ИГИЛ-кlэ заджэхэрэм ицlыф укlакlо, зэхахьэм зыкъщигъэожьыгъ, нэбгырэ 33-рэм апсэ зыдихьыгъ. А хъуъэ шlаъэм изэхэфын суд я 21-рэр, къалэу lурфа дэт Хилван зыифиlорэ Хьапсым и Судебный Зал я 5-рэ Хьыкумым щытегущыlа гъэх. Ащ шыщтагъэ унашъом тетэу зынэбгырэ пщынэн тыралъхьагъ, хьыку мыр зэфашlыжьыгъ. 

Адыгабзэ класхэр 

Кавказ Хасэхэм Яфедерация (КАФФЕД) Ныдэльфыбзэ и Комиссиемрэ Ёдемищ Черкес Хасэр ыкlи Гёксюн Черкес Хасэмрэ зэгъусэу зэрэдэлэжьа гъэм ишlуагъэкlэ, Псэурэ Ныдэльфыбзэхэр ыкlи Жабзэхэр зыфиlорэ прог- рамыр диштэу, къалэхэу Измир Ёдемищ ыкlи Кахраманмаращ и паселкэу Гёксюн я еджапlэхэм Адыгабзэ классхэр къащзэlуахыгъэх. 

Джэгурэ Кlэлэцlыкlу Купэу Наныу 

Станбул Кавказ Културэ Хасэм, кlэлэцlыкlухэм апае Наныу зыфиlорэ Кlэлэцlыкlу Джэгурэ Куп зэхищагъ. Илъэсым щегъэжьагъэу, илъэситфым зыныбжьхэм я егъэджакlор Сарытекин Айфер, Черкесыбзэ цlыкlухэм арегъашlэн фэшl lурыlупчьэхэр аригъэшlэщт, цlыф зэхэтыкlэ ыкlи япкъышъол шъхьапэ фэхъун лъэкlыщт джэгукlэ эфэшъхьафхэр къыугуп шысыщтых. 

Пчьэдыжьашхэ зэдашхэр 

Станбул Кавказ Щэщэн Културэ хасэм зэхищэрэ Пчьэдыжьышхэ Зэдашхэр, Чьэпыогъум и 17-м, Михмандар Лы Шхыныгъохэм яшхапlэ щызэхищагъ. 

Уахьтэм тефэу 

Станбул, Бахчели Эвлер Черкес Хасэм зэпигъэугъагъэ иlофшlэн уахьтэ Чьэпыогъум и 16-м пидзэжьыгъ. 

Кабардинкэр Тыркуем щыlагъ 

Кэбэртэе Балкьар Хэкум и Академический Къэшъокlэо Купэу Кабардикэр Тыркуем щыlагъ. Илъэс 25-рэ тешlагъэу къалэхэу Самсун, Денизли, Балыккесир, Дюзджэ, Измир, Бурса, Анкара, Кайсери, Сивас, Адана ыкlи Станбул концерхэр къащитыгъ, Хымэ чlыгу ис Черкесхэм агу къыдищэеягъ. 

Шlэжьокъуэ Maзэ Сюрер 

Скулптер пшъшъэ ныбжьыкlэу Шlэжьокъо Maзэ Сюрер иlэшlагъэхэм я- къэгъэлъэгъон, Махмут Арт Проект диштэу, Япы Креди Бомантиа зыфиlорэ унэшхом къыщзэlуихыгъ. Шlэжьокъо Мазэ «Гъогум Ыкlэм/2», «Мыгъэнэ- фагъэ Чlыпlэм Игупчэ», «Пчьыхьапlэ Зэтеуагъэхэр», «Зымый Щымыщ-чlыпlэр» зыфиусыгъэ иlэшlагъэхэр къэгъэлъэгъоным хигъэхьагъэх. 


Тыъэгъаз 2021

КАФФЕД и Хэсашъхьэ 

Кавказ Хасэхэм я Федераця я 10-рэ хэдзынхэр щыкlуагъ. Шэуджэн Умит тхьаматэу щыхадзыгъ. Врач, Прф. Др. Шэуджэн Умит игъусэщтых, Аккая Мутлу, Акын Туран, Щерифэ Ясемин, Ёзден Мурат, Канкоч Фериха, Улуташ Селчук, Яман Джанберк, Ягаан Доган, Ёзгюл Тюлюн, Аджы Джанкат, Елбашэ Джанкат, Джандемир Илтер, Севин Мэрал, Каяоглу Незихат. 

АБХЬАЗФЕД и Хэсашъхьэ 

Абхьаз хасэхэм я Федерация (АБХАЗФЕД) я 7-рэ Хэсашъхьэм и хэдзынхэр щыкlуагъ. Хэдзакlохэм инахьыбэм, Орал Кобаш Бгъанба ыкlи Мурат Гюмющ Махариа къагъэлъэгъуагъэ зещэкlо купым адырагъэштагъ. Шэкlогъум и 14-м щыlагъэ хэдзынхэм мэкъэ 272-эм щыщэу 175-р Мурат Гюмющ Махариа дырагъэштагъ, ар АБХЬАЗФЕД-м итхьамэтакlэу агъэнэ фагъ. 

Къокlыпlэ Хыфыжь Ныбжьыкlэхэм я Зэфэс 

Илъэсым зэ зэхащэрэ «Къокlыпlэ Хыфыжь Черкес Ныбжьыкlэхэм я Зэфэс» мыгъэ ибысымыъэр къалэу Мерсин Кавказ Културэ Зэдеlэжь Хасэр ары. Ныбжьыкlэхэр къалэу Мерсин Къэлэ Администрацием и Конгрес ыкlи и Културэ Гупчьэ щыхьакlагъэх. 

Брантlэ Жьанбый Джейлан Тыркуем и Шыухэм я Федерацием хэхьагъ 

Дюзджэ Адыгэ Културэ Хасэм итхьаматэщтыгъэу Брантlэ Щефик икlалэ Жьанбый, Тыркуем Шыухэм Яфедерация и Зещэкlо куп хагъэхьагъ. 

Чаталкылыч гущыlэгъу тыфэхъугъ 

Станбул Кавказ Културэ Хасэм ыкlи Кавказ Черкес Хасэм, lузуняйла Кавказ Културэ Хасэмрэ Шlушlэ Хасэмрэ, Черкес Културэм и Иунэ, Анкара Черкес Хасэм шэкlогъум и 5-13 м тхылъыкlэм щытегущыlагъэх. Шlэныгъэлэжь ушэтакlоу Др. Дидем Чаталкылыч итхыгъэу «Урысхэм Кавказым Зызэрэщаушъомбгъугъэр: Мэздэгу Линиер (1552-1832)» зыфиlо рэ тхыльым нэlусэ фэхъугъэх. 

lэпэкlадзэм имаф 

Къалэу Измир Черкес Културэ Хасэм, Шэкlогъум и 21-рэм 2021-рэ, Алсанджак Хамурджу Рестурант тхылъыкlэ нэlуасэ щфэхъугъэх. Тхылъым ыцlэр «Азаде» Зытхыгъэр Лакоба Нурие Ёзшахин. 

Хасэхэм Яхэсашъхьэхэр 

Къуаджэу Арыкбашы Кавказ Хасэм, Денизли Кавказ Културэ Хасэм, Дюзджэ Адыгэ Културэ Хаэсм, Бига Кавказ Културэ Хасэм, Токат Черкес Хасэм ыкlи Мюнхен Черкес Хасэм кlэу хэсашъхьэхэр ащхадзыгъэх. 

ФК 1864 

ФК 1864 Спорт Клубым я 5-рэ хэдзын щыагъ. Зещэкlо Купыкlэ Клубым иlэ хъугъэ. Иса Тунджер икlэрыкlэу пашэу хадзыжьыгъ. 

Хасэхэм я сезоныкlэхэр 

Станбул Кавказ Културэ Хасэм, Анкара Черкес Хасэм ыкlи Бююк Чекмедже Тымыр Кавказ Културэ Хасэм, Кьашъохэм, орэдым, ныдэльфыбзэм ыкlи нэмыкlхэм я сезон lофшlэн рагъэжьэжьыгъ. 

Ти спортсменхэм гъэхьагъэхэр яlэх 

Бгъуашэ Дэнэф Гюней Чемпионат Тыркуе Художиствинэ Гимнастика зыфиlорэм шэкlогъум и 20-м 2021-рэ щыlагъэм ятlонэрэ чlыпlэр къыщдихыгъ.  

Чьэпыогъум и 15-23рэ мафээм, Италием Жьесоле къалэ щыкlоъэ Киск Бокс Дунэе Чемпионатым хэлэжьагъэ Альджэрый Назым Челик, кг 75-рэ къэзыщэкlыхэрэм атекlуагъ, Дуним и Чемпион хъугъэ. 

Беркерэ Пэрытрэ шъхьафит хъужьынэу 

Богазичи Академикхэр загъэпщынэрэм и я 313-рэ мафэ «Наджи Инджи бзэгу зэрихьыгъэхэм фэшl аубытыгъэхэу Берке Гёл ыкlи Пэрыт Ёзен, зыщаlыгъхэм унэ зэжьум тетысхьапи, тепlон кlэлъыни зэчlэмылъым шъхьаихыгъэ» къашlыгъ. 

Шэмбэт (мэфэзакъо) мафэм и Ныхэр 

Мэфэзакъом и Анэхэр мэкъэ lатыгъэкlэ ачlэупчlагъэх якlодыгъэхэм: ахэр тхьамафэ 869-рэ хъугъэу зэlукlэх. Илъэс 41-рэ ыпэу аубытыгъагъэу, ащ щегъэжьагъэу зикъэбар амышlэрэ Хьэйрэддин Эрен, ащ фэдэу кlодыгъэу Фехми Тосун ипшъашъэу Бесна Тосун къарыкlуагъэм, занкlэ къэтынэу зыхэлажьагъэхэм щачlэупчlагъэх. Хьайреддин Эрен къырыкlуагъэм ышыпхъу Икбал Эрен Ярыджырэ ащ ипшъашъэу Сэтэнай Ярыджырэ. 

Жьэрпжьэжь Станбул щыlагъ 

Къэбэртэе балкьар Хэкум щылажьэрэ орэдыlо купэу Жьэрпжьэжь, Шэкlогъум и 19-м, Бэрэскэшхо пчьыхьам Станбул Кавказ Културэ Хасэм иунэ орэд къыщиlуагъ. 

«Черкесхэм и я 21-рэ лlшlэгъу»  

Мерих Джемал Таймазрэ Севда Аланкушрэ зыдэлэжьагъэу «Черкесхэм и я 21-рэ лlэшlэгъу Личност, Атэжъ чlыгур ыкlи Поллитикэр» зыфиlорэ тхылъыр Дипнот тхылъ тедзапlэм къыщдэкlыгъ. Шlэныгъэлэжьхэм и я 2-рэ тхылъэу «Черкесхэм и я 21-рэ лlэшlэгъу- «Културэр, Обшествор ыкlи я Неущэ» зыфиlорэри шlэхэу тхылъэщхэм ямэкlаехэм къатехьащт. 

«Зэпытхьыгъ» тхылъэщхэм къатехьагъах 

Дэунэ Синэ Эргюн итхылъэу «Зэпытхьыгъ» зыфиlорэр къыдэкlыгъ. 

Кавказ Шхыныгъохэр Лейла Кылыч къыlотагъ 

Станбул Къэлэ Администрациям Къыдигъэкlыгъэ «Блэкlыгъэмрэ Непэрэ Станбул Шхыныгъохэр» зыфиlорэ тхылъым зэдэгущыlэгъу 12, лъэпкъ зэфэшъхьафхэм яшхыныгъохэр къыдэхьагъ. Кавказ Шхыныгъохэм яшъэф къэзыlотагъэр Станбул щылажьэрэ шхапlэу Фычын зыфиlорэр зие Лейла Кылыч. 

Мыгъэ еджэкlо 95-рэм Адыгабзэр къыхыхыгъ 

Тыркуем Гъэсэныгъэмкlэ и Министерство «Псэурэ Бзэхэхэмрэ, Жабзэхэмрэ» зыфиlоу 2021-2022 рэ илъэс еджэгъухэм, Тыркуем икъалэхэу Кайсери, Кахраманмараш, Дюзджэ ыкlи Измир еджэкlо 95-рэ Адыгабзэкlэ еджэныр къыхахыгъ. 

 

Кьэбар хэшыпыкlыгьэхэр зэхэзгьэуцуагьэр: А. Сэда Бэрзэг

Адыгабзэм езгъэкIугъэр: МэфшIукъо Щенгюл

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz