Yusuf Altan Altunok
Kafkas Vakfı Yayınları
Bu kitabın bizi bıraktığı yerde başlayan Kafkas-Rus savaşlarının yankısı nesiller boyunca tüm dünyaya yayıldı ve Kafkasya tarihinin önceki safhaları kaçınılmaz olarak savaşların gölgesinde kaldı. Oysa 1774’e kadar Osmanlı Devleti ile Rusya arasında sınır teşkil eden Kabardey’in iki emperyal güç arasında geçen uzun yılları da oldukça heyecan verici bir hikâyedir. Diplomasiden çatışmalara, sürekli değişen ittifaklardan köle ticaretine, dengeleri belirleyen bütün siyasi, ekonomik ve askeri ilişkileri kapsayan; Osmanlılar, Ruslar ve Kabardeylerin yanında diğer Çerkes kabileleri, Kırım Tatarları, Kumuklar, Nogaylar, Kazaklar ve bölgedeki diğer halkların da aktörleri arasında yer aldığı bir hikayedir bu.
Ancak bu kitap Kabardey’in Osmanlı ve Rusya arasındaki serüvenine eşlik etmenin ötesine geçiyor. Kuzey Kafkasya’nın stratejik açıdan çok önemli bir parçasına odaklanarak, esaslı bir meseleye, iki büyük gücün genel olarak Kafkasya ile ilgili yaklaşım ve politikalarına ışık tutuyor. Üstelik savaşların ve çatışmaların neredeyse günümüze uzandığı bir coğrafyanın hep kabaca geçiştirilen arka planını ve çoğu zaman yanlış anlaşılan yönlerini açık ve kapsayıcı şekilde resmetme çabasıyla bir Kafkasya tarihine giriş niteliği de taşıyor