Tehlike altındaki dilleri konu alan 7-8 Ekim’deki Gençlik Kampı ve 22 Ekim’deki Masal Festivali iki farklı program olmak üzere Tehlike Altındaki Diller Ağı (TADNET) tarafından gerçekleştirildi.
Laz Enstitüsü ve İstanbul Kafkas Kültür Derneği ortaklığıyla ve Avrupa Birliği’nin mali desteği ile yürütülen, Laz-Çerkes Sivil Toplum Ağı projesi kapsamında düzenlenen, genel yönetmenliğini İsmail Avcı Bucaklişi’nin, sanat yönetmenliğini Turna Sümeyye Anıl’ın yaptığı “II. Tehlike Altındaki Diller Masal Festivali” 22 Ekim’de Kadıköy Belediyesi Yeldeğirmeni SANAT’ta yapıldı.
Masal anlatıcıları
Gül Kapar – Zazaca, Vildan Lokumcu Manelişi – Lazca, Ferit Altınsu – Süryanice, Angela Capacli (Kapakli) – Gagauzca, Orhan Biricik – Pomakça, Mahir Özkan – Hemşince, Gunda Ankvab – Abazaca, Natia Poniava – Megrelce, Sezgin Kaplan – Romanca
Söyleşiler
Digeş Merve – “Çerkes Masalları”, Melisa Ferahyan – “Batı Ermenicesi, Masallar ve Anlatıcılık”, Ayhan Gürkan – “Süryanice ve Süryani Sözlü Kültür Ürünleri”, Natia Poniava – “Laz, Megrel, Gürcü Masalları”
Dil aktivizmine katkı
Dil aktivizmine katkıOrganizasyonun koordinatörlüğünde yer alan akademisyen Dr. Murat Topçu (Papşu) her iki etkinliğe dair açıklamalarda bulundu:
“2020 yılında Laz Enstitüsü ve İstanbul Kafkas Kültür Derneği ortaklığında başlayan 3 yıllık ‘Laz-Çerkes Sivil Toplum Ağı’ Avrupa Birliği projesi sona yaklaştı. Projenin başında Türkiye’de tehlike altında olan diller için TADNET adında bir ağ oluşturulmuştu. Lazca ve Çerkesçe üzerine yapılan çalışmalar dışında tehlike altındaki dillerle ilgili de birçok çalışma ve etkinlik yapıldı. Projenin son ayında son iki etkinlik gerçekleşti. Birincisi, 7-8 Ekim tarihlerinde Beykoz’da yapılan Tehlike Altındaki Diller Gençlik Kampı’ydı. Kampa 2’si Çerkes, 1’i Zaza, 1’i Türk ve 15’i Laz olmak üzere 18-29 yaş arası 19 genç katıldı.
Kampın amacı, kendisi veya ailesi tehlike altındaki dilleri konuşan veya bu alanda aktivizm yürüten gençleri buluşturmaktı. İki günlük etkinlikte gençler, iki uzman eşliğinde sosyal dil hakları aktivizmi ve anadili savunusu üzerine atölyeler gerçekleştirdiler.
Proje yürütücüleri olarak gençlerin kültürlerarası etkileşim yaşamalarını, dil aktivizmine katılabilecekleri alanların farkında olmalarını ve katılmak için motive olmalarını sağlamaya çalıştık. İki gün boyunca gençler sosyal aktivitelerle kaynaştılar. Eğlenmenin yanında diller ve kültürler hakkında, dil hakları temelli dijital aktivizm konusunda bilgi sahibi oldular.
Projenin son etkinliği, geçen yıl birincisi düzenlenen Tehlike Altındaki Diller Masal Festivali oldu. 21-22 Ekim’de yapılması planlanan etkinlik, ilan edilen üç günlük ulusal yas nedeniyle bir güne indirildi ve 22 Ekim Pazar günü Kadıköy’de Yeldeğirmeni Sanat Merkezi’nde yapıldı. Çeşitli dillerde masallar anlatıldı, söyleşiler yapıldı, halk dansları oynandı. Programın sonunda sahneye çıkan Peradi Ensemble ise en büyük beğeniyi aldı.
Geçen yıldan farklı olarak bu yıl etkinliğe Anadilde Yayın Sergisi de dahil edildi. Sanat Merkezi’nin alt katında düzenlenen sergide Türkiye’de tehlike altında olan dillerin yayınlarından örnekler yer aldı.
Masal Festivali’ne ve Anadilde Yayın Sergisi’ne kurumsal olarak Hadig, Gürcü Kültür Evi, Suryaniler.com, Romanigodi, Zaza-Der, İstanbul Pomak Derneği, İstanbul Kafkas Kültür Derneği ve Laz Enstitüsü katıldı.
Gençlik kampına katılan gençlerin çoğunun Masal Festivali’nde ve sergide yardım için gönüllü olması kampın amacına ulaştığını gösteriyor.”
