Псауныгъэр къызкъонэщтыр

0
1330

Коронавирусыр цIыфым къеузыгъэмэ къэзыгъэлъэгъорэ анализыр республикэм илабораториищымэ непэ ащашIы — къэбзэныгъэм ыкIи эпидемиологием и Гупчэ, зэпахырэ узхэмкIэ Мыекъопэ сымэджэщым ыкIи кIышъо-венерологическэ диспансерым ахэр ахэтых. Пандемием игъэмэфэ лъэхъан елъытыгъэмэ, джыдэдэм ковидыр къызэуалIэхэрэм япчъагъэ фэдитIукIэ хэхъуагъ.

Мафэ къэс ушэтын 1000 — 1250-рэ лабораториехэм ащашIы, пандемиер къызежьагъэм щегъэжьагъэу уплъэкIун мин 200 фэдиз ашIыгъах. Анализхэр зэрагъэтыхэрэм ахэтых пэтхъу-Iутхъу, ОРЗ зиIэхэр, пневмоние зыфагъэуцугъэхэр, коронавирус къызэузыгъэхэр ыкIи ахэм зэпхыныгъэ зыдыряIагъэхэр, IэкIыбым кIонэу е къикIыжьыгъэу щытхэр, операцие ашIыщтхэр. А зэпстэум зэрафырикъухэрэм ыкIи анализхэм зэфэхьысыжьэу къагъэлъагъохэрэм нэпцIхэр («ложноположительнэхэр» ыкIи «ложноотрицательнэхэр») ахэтэу зыкIэхъурэр зэдгъашIэмэ тшIоигъоу тиупчIэхэр фэдгъэзагъэх къэбзэныгъэмкIэ ыкIи эпидемиологиемкIэ республикэ Гупчэм иврач шъхьаIэу Айтэчыкъо Мариет Нурбый ыпхъум.

-Мариет, шъуилабораторие непэрэ мафэм ехъулIэу анализ тхьапша щашIыгъэр?
-КоронавирусымкIэ ушэтын мин 75-рэм къехъу тшIыгъахэ. Мафэ къэс тилабораторие анализ 500 фэдизмэ язэфэхьысыжьхэр къетых. Зэпахырэ узхэмкIэ госпиталым ыкIи кIышъо-венерологическэ диспансерым ялабораториехэм ушэтын 800 фэдиз зэхэтэу ашIышъурэр. Тэ тилабораторие анализ нахьыбэ зыкIишIырэр федеральнэ программэмкIэ ищыкIэгъэ Iэмэ-псымэхэр къытIэкIэхьагъэхэшъ ары.

-Ау щытми анализхэм язэфэхьысыжьхэм цIыфхэр мэфэ пчъагъэрэ яжэх. Коронавирусыр къапыхьагъэмэ амышIэу гугъу ехьых.

-Ар шъыпкъэ. Апэ, пандемиер къызежьакIэм, анализхэр сыхьат зытIущкIэ хьазыр хъунхэу унашъо къытфашIыгъагъ. ЫкIи псынкIэу тшIыщтыгъэ. Джы непэрэ мафэм анализ 500 къаIыпхын, уугъоин, уушэтыным фэбгъэхьазырынхэ фае, ежь уплъэкIунми охътэ гъэнэфагъэ ехьы. ГущыIэм пае, тиIофышIэхэм сменищэу, сменитIоу зэтефыгъэу Iоф ашIэ, сыхьатыр пчэдыжьым 7-м щегъэжьагъэу чэщым 12-м нэс. Апэрэ сменэм пробэ 200 ештэ, ятIонэрэми — 200, ыпкIэ хэлъэу зытыхэрэр — 100 фэдиз. Анализ 400 — 500-р къыкIэлъыкIорэ мафэм хьазыр зэрэмыхъушъущтыр къагурыIон фае. Мафи, мэфитIуи, мэфищи ехьы, яплIэнэрэ мафэм къэтшIыжьэуи мэхъу. Сымаджэхэрэм япчъагъэ мафэ къэс хэхъо. Ари узшIомыкIын ушъхьагъу. Анализэу къытIэкIэхьагъэр псынкIэу тыушэтыныр тэркIи мэхьанэ зиIэ лъэныкъу. Вирусологиер шIэныгъэ куу, удэлэжьэныр Iоф псынкIэп, зэфэхьысыжь тэрэзхэм уафаемэ, пIэлъэ гъэнэфагъэ апылъэу IофшIэнхэр зэшIопхынэу щыт.

-Зэфэхьысыжь тэрэзхэм алъэныкъокIэ – цIыфхэм жъугъэу къахэхьагъэу анализхэр нэпцI хъунхэ алъэкIынэу рэгущыIэх. ЦIыфэу мысымаджэм коронавирус иIэу къыхагъэщэу, е сымаджэм — ар имыIэ фэдэу, ПЦР шIыкIэм тетэу анализхэм къагъэлъэгъон алъэкIыщта?
-ТэркIэ «ложноположительнэ» е «ложноотрицательнэ» ушэтын хъурэп. Шъыпкъэ, цIыфым клиническэ ушъхьагъу (симптом – Т.З.) зи имыIэу, анализым коронавирус иIэу къыгъэлъэгъон ылъэкIыщт. Ащ фэдэхэри бэу къыхэкIых — командировкэ IофшIэнымкIэ IэкIыбым кIонхэ фаеу анализ зытыхэрэм, вирусыр ахэлъми зымышIэхэрэм, ар къахэдгъэщэу е операцие горэ зышIынэу щытхэм ковидыр яIэу къычIэщэу, ежьхэмкIэ ар ошIэ-дэмышIэу. Бэрэ ащ фэдэхэр мэхъух. Ащ къыгъэлъагъорэр сыд? ЦIыфым ииммуннэ зытет вирусым фырекъу, ыгъэсымаджэрэп, ау зэрэхэлъыр ушэтыным къегъэлъагъо. Джащ фэд сымаджэ хъугъэхэу, ау къапыхьагъэр грипп къызэрыкIо е пэтхъу-Iутхъу къашIошIэу елбэтэу врачым къемыджагъэхэм уахътэр ашIокIошъ, нэужым ПЦР анализ ашIыгъэми коронавирус яIэу къыгъэлъэгъожьырэп. Ар къызхэкIырэр вирусыр ехышъ, тхьабылхэм якIу. Ары джы сымаджэхэр КТ зыкIашIыхэрэр. Ащ гъэнэфагъэу къегъэшъыпкъэжьы цIыфым ковидыр къыпыхьагъэмэ. Тхьабылхэм язытет зэхъокIыныгъэу афэхъухэрэр томографие сурэтым нэфапIэу къеты. ЕтIани къыхэкIы вирусыр псынкIэу ехэу. Тэ титестхэр пэ-жэ зэхэтхэм акIоцI зыщагъэфедэхэрэр, псынкIэу ехыгъэ вирусыр чыим ублэкIыни къипхырэ биоматериалымкIэ уушэтын фае. Ащ фэдэ Iэмэ-псымэхэр щыIэгохэп.

-Адэ зыгорэкIэ щыIэ тестхэм ядэгъугъэ изытет уеджэнджэшынэу щыта? Ащ фэдэхэр къахэкIа?
-Новосибирскэ дэт шIэныгъэ-ушэтэкIо институтэу «Вектор» зыфиIорэр ары тестмэ янахьыбэ къыздикIырэр, джащ фэдэу къэралыгъо шIэныгъэ- ушэтэкIо институтэу ыкIи академикэу Н.Ф. Гамалее ыцIэ зыхьырэ шIэныгъэ институтэу Москва дэтхэм тестхэр къатIупщых. Эпидемиологием, вирусологием Iоф адэзышIэрэ гупчэ инхэу, зыцIэ раIохэу ахэр щытых. Ау щэч зыхэмылъыр — цIыф пэпчъ вирусыр зэрэзэхишIэрэр, ипкъышъол зэрехъулIэрэр зэфэшъхьаф. Ар нэфапIэ къытфэхъугъ. ТIэкIу узэджэнджэшынэу хъурэр анализыр зэраштэрэ шIыкIэр ары. Ау ащи гъэнэфагъэу къетIолIэн щыIэп. Непэрэ мафэм ехъулIэу вирусыр ахэлъми зыпари зэхэзымышIэщтыгъэхэм (бессимптомнэхэм – Т.З.) япчъагъэ республикэмкIэ процент 12-м нэсэу къыхэдгъэщыгъ. ЕтIани хэзгъэунэфыкIмэ сшIоигъор мэлылъфэгъум щыIэгъэ коронавирусымрэ джы щыIэмрэ штамм зэфэшъхьафых. Гриппыр штамм 19-кIэ къалъытэмэ, ковидымкIэ агъэунэфыгъэр джырэкIэ тIу.

-ШъуиIофышIэхэр сменитIоу — щэу лажьэхэу пIуагъэ, цIыфхэмкIэ шъуфрекъуа?
-ШтатымкIэ тызэрэхъурэр нэбгыри 141-рэ, ахэм ащыщэу лабораторием щылажьэхэрэр, анализ ушэтынхэр зышIыхэрэр нэбгырэ 18. Ахэр «зонэ плъыжьым» итхэу мэлажьэх. Тэ типшъэрылъхэр икъоу зэшIотхынхэм тыпылъ. Ау, цIыфхэм анаIэ тезгъэтымэ сшIоигъу, аужырэ ушэтынэу коронавирусым изэгъэшIэнкIэ ашIыгъэхэм къызэрагъэлъагъорэмкIэ, апэ вирусыр зыгорэм ыкIыIу телъэу мэфиблырэ псэун ылъэкIэу аIощтыгъэмэ, джы мэфэ 29-м нэс псэун ылъэкIынэу агъэунэфыгъ. Арышъ, пстэуми типшъэрылъ шъхьаIэр санитарнэ-эпидемиологие шапхъэхэр дгъэцэкIэнхэр, нэгуихъохэр дгъэфедэнхэр, цIыф зэхахьэхэр кIуапIэ тымышIынхэр ары! А шэпхъэ къызэрыкIохэм типсауныгъэ къызэтырагъэнэн ылъэкIыщт, пстэуми ахэр агъэцэкIэнэу тыкъяджэ!

(Адыгэ макъ)

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz