Kadın yazar Ekaterina Petrovna Lachinova’nın (1810-1896) “Kafkasya’daki Hileler” adlı kitabı, E. Hamar-Dabanov mahlasıyla 1846’da yayımlanmış ama kısa sürede yasaklanmıştı.
Nalçik’te faaliyet gösteren M. ve V. Kotlyarov Yayınevi, “Moskovalılar ve Çerkesler” adlı bir kitap yayımladı. Yayınevinin genel yayın yönetmeni Viktor Kotlyarov kitap hakkında şunları söyledi:
“E. Hamar-Dabanov’un yazdığı ve Kafkasya Savaşı’nın perde arkasında neler yaşandığını anlattığı ‘Kafkasya’daki Hileler’ adlı romanı, 1846 yılında Leipzig’de aynı adla Almanca olarak yayımlanmıştı.
Kitap, 1844’de Rusya’da yayımlandığında çok kısa sürede tirajının neredeyse tümü imha edilmiş ve yasaklanmıştı.
İmparator Nicholas I bu eser hakkında ‘Kafkasya hakkında hiçbir şey bilmiyoruz ama bu kitap gözlerimizi açıyor’ ifadelerini kullanırken, Savaş Bakanı A.I. Çernişev çok daha açık konuşarak ‘Bu kitap giderek zararlı olmaya başlıyor, çünkü her satırı doğru’ demişti.
İktidardakilerin böylesine öfkelenmesine neden olan neydi? Çarlık yönetiminin
beceriksizliğini, inatçılığını ve rüşvetçiliğini, generallerin vasatlığını, subayların soğukkanlılığını ortaya koyması… Yazar, Kafkasya Savaşı hakkındaki gerçekleri -itinayla gizlenen gerçeklerin ta kendisini- anlatıyordu. Mesela Kafkasya hattının doğu kanadının komutanı General G. Zass’ın fanatizmi, ele geçirilen topraklar, kabileler hakkında yayılan yanlış söylentiler…”
“Kafkasya’daki Hileler” Rusya’da bir daha hiç yayımlanmadı. Sadece 1986 yılında tekrar yayımlanmıştı.
- ve V. Kotlyarov Yayınevi bu kitabı “Seçilmişler Kütüphanesi” serisi kapsamında yayımladı.
(kbpravda.ru)
Çeviri: Serap Canbek
