Зэрагъэбагъуэ пщалъэхэмрэ есэп нагъыщэхэмрэ

0
110

Гъэ еджэгъуэщlэм щlидзакlэщ. Щlэныгъэм хуэпабгъэ сабийхэм я тхылъылъэхэр тхылъыщlэхэмрэ тетрадыщlэхэмрэ ирашэх. Къалэмхэр, къэрэндащхэр, хьэфэтегъэкlхэр – псори щlэрыпсщ. Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщ еджакlуэ цlыкlухэм нэгъуэщl зы насыпыщlи къахуздихьащ мыгъэрей фокlадэм. Ар и гупыж щlэщыгъуэхэмкlэ адыгэгур игъэпlейтеинкlэ емыш тхылътедзэ, зэхуэхьэсакlуэ, «Нумизмат» тхылъ тыкуэныр зыгъэлажьэ Тхьэкъуахъуэ lэуес «адыгэмэ къакlэрихыу» къыдигъэкlа тетрадыщlэхэрщ.


Нобэрей къыдэкlыгъуэр лъэпкъ газетхэм я номер зэхэту зэрыщытым и фlыгъэкlэ, Тхьэкъуахъуэ lэуес и хъыбар Адыгэ республикэми, Къэрэшей-Шэрджэсми, Тыркуми нэдгъэсыныр тфlэигъуэщ. КъБР-м хыхьэ Нартан къуажэм щыщ щlалэр Мысырым ислъам диным щыхуеджэну ягъэкlуауэ щытахэм язщ. Хэкум къызэригъэзэжу, lэуес и гъащlэри и гуащlэри триухуауэ щытащ а зэманым ди щlыпlэхэм щыгъуэтыгъуей дыдэу щыта, диным и тегъэщlапlэхэр гунэсу къыбгурызыгъауэ тхылъхэр къыдигъэкlыным. Фейдэшхуэ къыхуимыхь пэтми, щlалэм зыхуейр ищlэжырти, дэтхэнэ зыми тыншу къыхуэщэхун тхылъ куэд, муслъымэн диным ухигъэгъуазэу, уеблэмэ нэгъуэщl щlыпlэ щумыгъуэтын купщlэ иlэу къыдигъэкlауэ щытащ, а lуэхум иджыри пэрыкlакъым. Ауэрэ Тхьэкъуахъуэм зритащ адыгэ тхыдэр къызытещ хьэпшыпхэр зэхуэхьэсыжыным, лъэпкъым игъэлъапlэ махуэшхуэхэм ирихьэлlэу, дамыгъэщlэхэр къыдэгъэкlыным. Интернет хъыбарегъащlэхэм бгъэхэlу щlэщыгъуэхэр, лъэпкъым къахэжаныкlа цlыхушхуэхэм я сурэтхэр къызытещ письмоулъэхэр, маркэхэр зыгуэркlэ щыфлъагъумэ, а псори lэуес и тэмакъкlыхьагъым кърихьэлlа «щэнхабзэ гъавэу» зэрыщытым шэч къытевмыхьэ.  

Хъыбарыр щlетшэжьа щхьэусыгъуэм къэдгъэзэжынщи, Тхьэкъуахъуэ lэуес мыгъэрей еджакlуэхэм аргуэру жэрдэмыщlэкlэ яхуэупсащ. Щlалэм игъэхьэзыращ Адыгэ ныпымрэ Адыгэбзэмрэ я махуэхэм ятеухуа тетрадыщlэхэр. Зэкlэ къытlэрыхьахэр лlэужьыгъуиплlу зэщхьэщокl: нэхъ lувыр и теплъэкlэ удзыфэщ, напэу 36-рэ мэхъу, нэхъ пlащlэр – удзыфэ сырыхущ, напэ l2 мэхъу. Ипэрейм и напэхэр «линэшхуэщ», бзэр щадж предметхэм нэхъ хуэщlащ. Абы и щlыlур егъэщlэращlэ «Гъатхэпэм и l4-р Адыгэбзэм и махуэщ» псалъэхэр зи къэухь дамыгъэ гуакlуэм, щхъуэкlэплъыкlэу къэщыпа адыгэ хьэрфхэр къызытещым. Мыр адыгэбзэм е литературэм и закъуэ хухэпхыныр нэхъ къезэгъыу щытмэ, тетрадь пlащlэхэр лlэужьыгъуитl мэхъу: «линэшхуэхэм» я щlыбагъми зи гугъу тщlа адыгэ тхыпкъылъэр тетщ. Есэпым хуэщlа «тетрадь клеткэхэм», нэгъуэщlу жыпlэмэ, зи напэхэм итхъахэр зэбгъузэнатlэу щызэпрышам, иджыри лlэужьыгъуитlу загуэшыж: зыр арифметикэм, бжыным хуэщlащи, и щlыбагъым «зэрагъэбагъуэ пщалъэр», «таблица умножения» жыхуэтlэр тетщ, есэп нагъыщэхэр кlэщlэтхауэ. Адрейр геометрием хуэщlащ, и щlыбагъым «геометрие дамыгъэхэр» тетщ: хъурей, зэбгъузэнатlэ, плlимэ, щимэ. А тетрадым и гупэ жинтым и щlыlум шабзэ гъуэжьищ щызэпрышащ, адрей псомкlи къэралым къыдигъэкl тетрадхэм ещхьщ. Лейуэ гур зыlэт нэщэнэщ тетрадь lувым и щlыбагъым тегъэуа Къагъырмэс Борис и усэхэр:  

Си бзэ дахэу адыгэбзэ, 

Си бзэ щабэу адыгэбзэ, 

Узигъусэщ жэщи махуи,  

Гущlагъщlэлъу си анэм и бзэ.  

Тхьэкъуахъуэ lэуес адыгэ щэнхабзэм пщlэуэ хуищlыр зыхуэдизыр махуэ щlагъуэ къэмынэу утыку кърихьэ тхылъхэми уи фlэщ ящl. Къэбэрдей-Балъкъэрым щыщ еджакlуэхэм я мызакъуэу, мыгъэрей тетрадыщlэхэм дэнэ щыlэ адыгэ сабийхэри балигъхэри зэращыгуфlыкlынум шэч хэлъкъым.

Адыгэ Псалъэ

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz