21 Şubat Dünya Anadili Günü

Kafkas Dernekleri Federasyonu

Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) tarafından 21 Şubat’ta çevrimiçi yapılan “Anadili Hakkı: Güncel Fırsatlar ve Riskler” başlıklı yayının konuşmacıları azınlık hakları konularındaki çalışmaları ile tanınan İnsan Hakları Okulu koordinatörü Dr. Elçin Aktoprak ve İstanbul Okan Üniversitesi Çeviribilim Bölümü Başkanı Dr. Murat Topçu’ydu (Papşu).

Programın moderatörlüğünü KAFFED Genel Sekreteri ve Hukuk, İnsan Hakları ve STK İlişkileri Komisyonu Koordinatörü Av. Ömer Atalar üstlendi.

İstanbul Kafkas Kültür Derneği

İstanbul Kafkas Kültür Derneği (İKKD) Worşer Tiyatro Grubu oyuncularından Caner Şık (Bleğoj), Furkan Sevinç (Avulh), Elif Su Özkaya (Hastoga), Nefne Güçlü (Yeştağle), Ahmet Emin Hadık (Hatko) 21 Şubat’a özel bir sunum hazırladı.

“Bahanelere sığınmayıp harekete geçmek için neyi bekliyorsun? Hiçbir şey için geç değil” ana fikrini paylaşan sunum İKKD Worşer Tiyatro Grubu eğitmeni, tiyatrocu Aysel Yıldırım öncülüğünde hazırlanarak derneğin sosyal medya sayfasından paylaşıldı.

Sakarya Kafkas Kültür Derneği

Derneğin düzenlediği program Sakarya Kafkas Kültür Derneği Başkanı Orhan Sarı’nın açılış konuşması ile başladı. Etkinliğe konuşmacı olarak Ragıp Mete, Muhammet Yaşar Arslan, Rıdvan Yüksek, Özkan Tarba, Latif Erdem (Osetçe şiirle), Sakarya Boşnaklar Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı avukat Furkan Berk ve yönetim kurulu üyeleri, Boşnakça çevirmeni Emre Çokol, Düzce Abhaz Derneği Başkanı İlhan Kıymet, Uzuntarla Adige Derneği Başkanı Vedat Eroğlu, Ketenciler Çerkes Derneği’nden Önder Yalçın, Aysun Yalçın (Adigece şiirle) katıldı.

Sakarya Abhaz Derneği

21 Şubat Dünya Anadili Günü ve Dirmit Gulya’nın doğum günü vesilesiyle Sakarya Abhaz Derneği sosyal medya sayfasından bir sunum yayımladı. Sunumu derneğin Kültür Komisyonu Koordinatörü Zerrin Kobaş Şamba seslendirdi. Sakarya Abhaz Derneği Çocuk Kulübü’nün Abazaca eğitmeni Manuella Hurhmal da sosyal medya aracılığıyla 21 Şubat Dünya Anadili günü mesajını yayımladı.

Adiga iTV

İnternet üzerinden yayın yapan Adiga iTV’nin programına Nazar Hamit (Türkiye), Karden Musadin (Kabardey-Balkar Cumhuriyeti, akademisyen) ve Ğogunıkue Lena (Ürdün, eğitmen) konuşmacı olarak katıldı. Yayın Adiga iTV’nin Facebook sayfası ve YouTube kanalından izlendi.

İnsan Hakları Derneği

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi’nin “Anadili Söyleşileri” başlıklı etkinliğine Mutlu Can, Pakrat Estukyan, Remziye Alparslan, Hüseyin Ayrılmaz konuşmacı olarak katıldı.

Tehlike Altındaki Diller Ağı

Laz Enstitüsü ve İstanbul Kafkas Kültür Derneği ortaklığında oluşturulan Tehlike Altındaki Diller Ağı’nın (TADNET) 21 Şubat Dünya Anadili Günü nedeniyle düzenlediği program, 24 Şubat’ta Kozyatağı Kozzy Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Program kapsamında Abazaca, Çecence, Adigece ve Zazaca dahil 10 farklı dilde şiirler okundu.

Konser iptali

Bingöl Valiliği, Eğitim Sen’in 21 Şubat Dünya Anadili Günü dolayısıyla düzenleyeceği Metin-Kemal Kahraman konserini, etkinlikten kısa bir süre önce hiçbir gerekçe göstermeden iptal etti.

Gazete Duvar’a konuşan Metin Kahraman, “Kendi anadilimizde dahi şarkılarımızı söyleyemiyoruz. Hiçbir hoşgörü yok artık. Farklı kültürlere karşı tahammülsüzlük giderek artıyor. Bunun peşini bırakmayacağız. Yasal haklarımızı kullanacağız. Gerekirse mahkeme yoluna gideceğiz” dedi.

Mikrofon kapatıldı

Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili Türkan Elçi, Meclis Genel Kurulu’nda Dünya Anadili Günü kapsamında söz aldı. Elçi’nin mikrofonu, konuşmasında Kürtçe kelimeler geçtiği için MHP Milletvekili ve Meclis Başkanvekili Celal Adan tarafından kapatıldı.

Adan ayrıca DEM Parti milletvekili Beritan Güneş’in Kürtçe selamlamasını ve TBMM Genel Kurulu’na Lazca hitap eden Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Rize Milletvekili Tahsin Ocaklı’nın mikrofonlarını da kapattı.

Anadili hakkı Meclis gündemine taşındı

21 Şubat Dünya Anadili Günü’nde, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) milletvekilleri George Aslan, Serhat Eren ve Nevroz Uysal Aslan’ın sunduğu soru ve araştırma önergeleriyle anadili hakkı TBMM gündemine taşındı.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Milletvekili ve TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanvekili Sezgin Tanrıkulu da yazılı bir açıklama yaparak, “Bir dilin ‘ölümü’ ya da ‘yok olması’ aynı zamanda bir halkın, bir toplumun yok olmasıdır. Toplumun geçmişinin, geleneklerinin, kültürünün dünya yüzünden silinmesidir, dolayısıyla telafisi mümkün değildir. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde bireyin anadilinde eğitim alması temel haklardandır, aynı zamanda bireylerin anadillerinde eğitim almasının engellenmesi de en büyük insan hakkı ihlallerinden birisidir” ifadelerini kullandı.