İstanbul’un Şile ilçesine bağlı Kabakoz Mahallesi’nde 91.040.86 m²’lik alan üzerinde plan değişikliği teklifi ile yine kıyı yağmasının önü açılacak. Alanın tamamı bakir ve sahil şeridi. Ayrıca son yıllarda Şile’ye yoğun bir akın var. İstanbul’da inşaat ruhsatnamesi ile yapılaşmadaki yoğunluğun en çok olduğu ilçelerden biri.
Şile kent merkezi ve çevresinde bu yoğunluk ile ilgili artışlar sürerken, diğer taraftan bölgedeki bakir alanlar da birilerinin iştahını kabartmış olacak ki, tam 9.02 hektarlık bir alanda, tamamı Maliye Hazinesi’ne kayıtlı, Şile, Kabakoz Mahallesi 3402 ada, 207 parselde 1:1000 ölçekli Uygulama İmar Plan Değişikliği teklifi askıya çıkarıldı. Plan teklif raporlarında, tarımsal nitelikli korunacak alan olarak belirlenmiş yer, 15.6.2009 tarihinde İBB Meclisi’nden geçmiş, 1:100 bin ölçekli çevre düzeni planında da “Tarımsal nitelikli korunacak alan” içinde kalmakta. Planlama alanında jeolojik ve jeoteknik etüt kapsamında “Uygun olmayan alanlar, kaya düşmesi açısından riskli bölgeler (UOA-2.3)” olarak belirlenmiş. Burada 17.3.2016 tarihinde 479 sayılı kararla onaylanmış 1:5000 ölçekli planda da “Ağaçlandırılarak korunacak alan, TT-2 rumuzlu turizm alanı, park ve yeşil alanlar ve orman ihtilaflı alanlar” içinde yer almakta. 1:1000 ölçekli uygulama imar planında da “Tarımsal niteliği korunacak alan” içindedir.
Plan kararlarında da görüldüğü gibi, hiçbir şekilde yapılaşma koşulları olmayan bu alanda; yeni istihdamlar yaratmak, turizm tercihli faaliyetler ile ziyaretçilerin kaliteli vakit geçirebilecekleri yerleri oluşturmak amacı ile plan değişikliği talebi var. Teklif plan bir özel şirket tarafından hazırlanmış. Belli ki bu alan üzerinde plan değişikliği yapıldıktan sonra, burası adrese teslim bir ihale ile birilerine 30 yıllığına işletme için verilecek gibi. Bu sistem şimdi Türkiye’nin doğal güzellikleri ile korunması gereken birçok alanında uygulanıyor. Tabii işletmeyi uzun süre işletecek olan kişi veya kuruluş, burada inşa edeceği tesislere yapacağı ilaveler ile teklif planının çok üstünde yapılaşma ile bölgeyi talan edecek. Bu sistemin bugüne kadarki uygulamalarında yapılanma şekli bu yolla olmuş.
Teklif planda neler var diye bir bakacak olursak; 12.00 mt’lik bir ulaşım yolu ile başlayan planda, gelişme konut alanı, günübirlik tesis, teknik yapı kullanım alanları, sosyal tesis, kır lokantası, kır gazinosu, büfeler, WC’ler, bisiklet yolları, atıcılık faaliyetleri ile ilgili spor alanları, piknik alanları, fuar eğlence alanları, lunaparklar, sergi üniteleri, özel sosyal alanlar (kreş, kurs, yurt binaları, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, yaşlı-engelli bakım evi, rehabilitasyon merkezi, toplum merkezi ve şefkat evleri) yapılacak. Ayrıca 1.000 m²’nin üzerindeki park alanları içinde yüksekliği 4.50 mt’yi geçmeyen, toplamda da park alanının %3’üne tekabül eden alanlarda, her biri 15.00 m²’yi geçmeyen büfeler ile toprak kotu eğimi altına kalacak kapalı otoparklar yapılabilecek.
Öneri plan kararları bunların tamamına imkân veriyor. Burada ısrarla belirtmek gerekir ki, bu uygulamalara ait denetimlerin yapılmaması sonucu ihaleyi alan şirketin alan üzerinde inisiyatif kullanarak planda öngörülenlerin de dışına çıkacak uygulamalar yapacak olmasıdır. Arazi eğimlerine göre inşa edilecek kapalı otoparkların eğim kotlarını kimler, nasıl alacak? Yapılacak kır gazinosu veya kır lokantası gibi hacimlerin açık kullanım terasları, bunların örtülmesi ve zaman içinde kapalı alan haline getirilmeleri, tesislere inşa edilecek ilave depo vs. alanları ile ilgili kontrolleri kimler yapacak? Hepimiz biliyoruz ki, o ihaleden sonra bu alana dışarıdan girmek mümkün olmayacak. Yapılanları kamu adına dahi kontrol etmek isteyen kim olursa olsun, içeriye alınmayacak. İşte masum bir turizm yatırımına imkân veren plan değişikliği talebi bu teklifin onayı ile tamamen bir kıyı yağmasına dönüşecek.
Plan raporunda konut alanları için 15.144,73 m², günübirlik tesisler için 20.096 m², özel sosyal tesisler için 1.975,63 m², yollar için 10.115,76 m², trafo alanları için 2.008 m²’lik alanlar belirlenmiş. Plan değişikliği içindeki fonksiyonlara ve o fonksiyonların işletilmesi için gerekecek alanlara bakıldığında verilen bu değerlerin de çok üstünde bir yapılanma olacağı aşikâr.
Kıyı yağmasının tüm gücü ile devam ettiği bir ortamda, yasal olmayan işgaller, kamu alanlarının kanunsuz ve kuralsız şekilde kullanımının yanı sıra, Orman Kanunu’nda ve kıyı kanunlarında yapılan değişiklikler, bir gecede alınan kanun hükmündeki kararname kararları, yeni yönetmelikler, plan değişikliği önerileri ile ortaya çıkan bu korkunç kıyı yağması engellenmelidir. Bu esaslara dayalı olarak son dönemlerde ihaleye verilmiş alanlara ve oradaki yapılanmalara bakıldığında büyük fotoğrafı daha da net görmek mümkündür. Hiçbir sade vatandaşın algılama sınırlarına girmeyen bu talanlar durdurulmalıdır. Bu konuda mücadele eden meslek odaları, sivil toplum kuruluşları, örgütlenmeler desteklenmeli ve kıyı yağması derhal engellenmelidir.
Osman Güdü
Mimarlar Odası İstanbul Büyük Kent Şb.
Anadolu II Bölge Tems. Başkanı
