Тхыдэм мы мазэм

Мэлыжьыхьым и 1, гъубж

• Къуалэбзухэм я дунейпсо махуэщ.
• Ауанымрэ дыхьэшхымрэ я махуэщ.
• 1674 гъэм Кърым хъаным и дзэшхуэ Къэбэрдейм къытеуат, ар зэхидыгъуэу, цlыхухэр гъэр ищlын мурад иlэу. Хьаным и дзэр зэтракъутащ.
• 1906 гъэм «Осетинхэм я литературэм и ухуакlуэ» зыфlаща Коста Хетагуровыр дунейм ехыжащ.
• 1923 гъэм Адыгей автономием и япэ конституциер ягъэхьэзыращ.
• 1930 гъэм къалъхуащ уэрэджыlакlуэ, Адыгэ Республикэм и цlыхубэ артисткэ Щауэжь Розэ.
• 1937 гъэм къалъхуащ Социалист Лэжьыгъэм и Лlыхъужь, РСФСР-м щlыхь зиlэ и механизатор Дадэ ХьэмытIэ.
• 1943 гъэм къалъхуащ КъШР-м и цlыхубэ дохутыр, жылагъуэ лэжьакlуэ Тэмазэ Анатолэ.
• 1950 гъэм къалъхуащ Щоджэнцlыкlу Алий и цlэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым и актрисэ, Адыгэ Республикэмрэ КъБР-мрэ щlыхь зиlэ я артисткэ КIуэкIуэ Елизаветэ.

Мэлыжьыхьым и 2, бэрэжьей

• Сабий тхылъхэм я дунейпсо махуэщ. Андерсен Ханс Кристиан (1805-1875 гъ.гъ.) къыщалъхуа ма-хуэм ирихьэлlэу ягъэлъапlэ.
• 1911 гъэм Цагъуэ Нурий Истамбыл адыгэбзэкlэ къыщыдигъэкlащ «Гъуазэ» газетым и япэ номерыр.
• 1932 гъэм къалъхуащ журналист, УФ-м щэн­хаб­зэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ АфIэунэ Рае.
• 1937 гъэм къалъхуащ Социалист Лэжьыгъэм и Лlыхъужь, Урысей Федерацэм щlыхь зиlэ и механизатор Дадэ ХьэмытIэ.
• 1944 гъэм къалъхуащ бзэщlэныгъэлl, филоло­гие щlэныгъэхэмкlэ доктор Абдокъуэ Iэуес.

Мэлыжьыхьым и 3, махуэку

• Гуфlэгъуэ пшыхьым и дунейпсо махуэщ
• 1840 гъэм Тенгинскэ лъэсыдзэ полкым и за­уэлl Осипов Архип гын хъумапlэр къигъауэри, Михайловскэ быдапlэр зыубыдыну къебгъэрыкlуэ адыгэ зауэлlу мини 3-м нэс иукlащ. Иужькlэ а быдапlэр здэщытам деж Архипо-Осиповкэ урыс къуажэр къыщыунэхуащ, быдапlэр хъумэным зи псэр щlэзыта зауэлlым и фэеплъу.
• 1963 гъэм къалъхуащ усакlуэ, Адыгэ Респуб­ликэм щэнхабзэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ Къуий Щыхьымбий.
• 2020 гъэм Исмаил Оздемир Озбай дунейм ехыжащ.

Мэлыжьыхьым и 4, мэрем

• Интернетым и дунейпсо махуэщ
• Компьютерыр зэтезыухуэм и дунейпсо махуэщ
• 1896 гъэм къалъхуащ адыгэхэм я къекlуэ­кlыкlам теухуа лэжьыгъэ куэд зиlа, тхыдэ щlэны­гъэ­хэмкlэ доктор, профессор Кокиев Георгий.
• 1949 гъэм къалъхуащ къэрал къулыкъущlэ, Абхъаз Республикэм и етlуанэ президенту щыта, АР-м и Лlыхъужь Бэгъэпщ Сергей.
• 1951 гъэм къалъхуащ усакlуэ, Адыгэ Рес­публикэм щэнхабзэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ Емыжь Мулиlэт.
• 1966 гъэм къалъхуащ философие щlэныгъэ­хэмкlэ доктор, профессор, УФ-м цlыхухэм щlэныгъэ нэхъыщхьэ егъэгъуэтын и lэнатlэм щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ Къумыкъу lэуес.
• 1972 гъэм «Щэнхабзэмрэ Зэдэlэпы­къун­ыгъэмрэ и Ищхъэрэ Кавказ Хасэ»-р зэзыгъэпэщахэм я щыщ Бексултан Батырхан дунейм ехыжащ.
• 1980 гъэм къалъхуащ дунейм бэнэкlэ хуи­тымкlэ и чемпион Нартокъуэ Аслъэн.

Мэлыжьыхьым и 5, щэбэт

• Гъэсэныгъэм и дунейпсо махуэщ.
• Хьэнтхъупсым и дунейпсо махуэщ.
• 1956 гъэм къалъхуащ бзэщlэныгъэлl, фило­логие щlэныгъэхэмlэ доктор, профессор, ЩlДАА-м и академик Пlаз Сергей.
• 1972 гъэм Абазэ тхакlуэ Жыр Хьэмид дунейм ехыжащ.

Мэлыжьыхьым и 6, Тхьэмахуэ

• 1929 гъэм къалъхуащ, тхыдэ щlэныгъэхэм я доктор, профессор, Акмеологие щlэныгъэхэм я академиеу Санкт-Петербург щыlэм и действительнэ член Бэчыжь Мухътар.
• 1937 гъэм къалъхуащ Урысей Федерацэми Къалмыкъ Республиками я цlыхубэ артист, КъБР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат, дирижёр, композитор Темыркъан Борис.
• 1937 гъэм къалъхуащ, бзэщІэныгъэлІ, филологие щlэныгъэхэм я доктор, Адыгэ къэрал университетым и профессор Бырсыр Батырбий.
• 1943 гъэм къалъхуащ Къэрэшей-Шэрджэсым и цlыхубэ усакlуэ Абытlэ Хъызыр.
• 1948 гъэм къалъхуащ, психологие щlэныгъэхэм я доктор, профессор Къэбардэ Мухьэмэд.
• 1958 гъэм къалъхуащ, физико-математикэ щlэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессор Хъуэкlуэн Мулиlэт (Мурат).
• Адыгей тхакlуэ Джэш Рахьмэт къыщалъхуа махуэщ.

Мэлыжьыхьым и 7, блыщхьэ

• Узыншагъэм и дунейпсо махуэщ
• 1937 гъэм къалъхуащ мэкъумэш щIэныгъэхэмкIэ кандидат Уэркъуасэ Владимир.
• 1940 гъэм къалъхуащ тхакIуэ, журналист, «Адыгэ псалъэ» газетым, КъБР-м и Журналистхэм я зэгухьэныгъэм я унафэщIу илъэс куэдкIэ щыта, УФ-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, АР-ми КъШР-ми щIыхь зиIэ я журналист Мэзыхьэ Борис.
• 1948 гъэм къалъхуащ Къэрэшей-Шэрджэсым и цIыхубэ усакIуэ, КъШР-м щIыхь зиIэ и егъэджакIуэ, Къандурым и цIэр зезыхьэ саугъэтыр зыхуагъэфэща Бемырзэ Мухьэдин.
• 1958 гъэм къалъхуащ биологие щlэныгъэхэмкlэ доктор, КъБКъУ-м и профессор Къуэжьокъуэ Мухьэмэд.
• 1995 гъэм Шэшэным, Самашки къуажэм къыщыхъуа лъыгъажэ.

Мэлыжьыхьым и 8, гъубж

• Цыджанхэм я дунейпсо махуэщ.
• 1336 гъэм къалъхуащ Азие Курытым щыщ къэрал къулыкъущlэ, дзэзешэ, Кавказым и тхыдэми лъэужьышхуэ къыхэзына Тамерлан (Тимур).
• 1703 гъэм сэлэт мин 60 зыхэт дзэ Кърым тэтэрхэмрэ абыхэм я акъылэгъухэмрэ къызэрагъэпэщри, Къэбэрдейм къытеуат. Ар зэхадыгъуат, яфыщlат, мылъкушхуэрэ цlыху куэдрэ фlахьат.
• 1901 гъэм Наиб Мухьэмэд Емин дунейм ехыжащ.
• 1908 гъэм къалъхуащ Адыгэ Республикэм щыщ парт, совет лэжьакlуэ, Социалист Лэжьыгъэм и Лlыхъужь Чэмокъуэ Аслъэнджэрий.
• 1918 гъэм адыгэ узэщlакlуэ, щlэныгъэлl Сихъу Сэфарбий и усэхэр зэрыт тхылъ къыдэкlащ.
• 1938 гъэм къалъхуащ композитор, УФ-м гъуазджэхэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ Тыкъуэ Къаплъэн.
• 1945 гъэм къалъхуащ Адыгеймрэ УФ-мрэ я цlыхубэ сурэтыщl, АР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат Къат Теучэж.
• 1957 гъэм къалъхуащ къэрал, жылагъуэ лэ­жьа­кlуэ, КъБР-м и Парламентым и депутат Пащты Борис.
• 1957 гъэм къалъхуащ, КъБР-м и Жылагъуэ палатэм хэта Шэшэн Муlэед.
• 1960 гъэм Абхъаз усакlуэ Дирмит Гулия дунейм ехыжащ.

Мэлыжьыхьым и 9, бэрэжьей

• 1938 гъэм къалъхуащ биологие щlэныгъэхэмкlэ доктор, КъБКъУ-м и профессор Азэмэт Лалушэ.
• 1947 гъэм къалъхуащ литературэдж, критик, къэрал лэжьакlуэ, филологие щlэныгъэхэмкlэ доктор, профессор Тхьэгъэзит Юрэ.
• 1954 гъэм къалъхуащ Тыркум щыщ Къайсэр вилайетым и губернатору щыта Джамбулэт (Яхэгуауэ) Нихьэт.
• 1964 гъэм къалъхуащ КъБР-м и Муслъымэнхэм я lуэхущlапlэм и унафэщl, дин лэжьакlуэ Дзасэжь Хьэзрэталий.

Мэлыжьыхьым и 10, махуэку

• Фашизмэм пэщIэтыным и дунейпсо махуэщ Зэдэлъхузэшыпхъухэм я дунейпсо махуэщ.
• 1945 гъэм Иуан Хьэсэн Совет Союзым и Лlыхъужь цlэр къыфlащащ. Одер псым япэу зэпрысыкlар абы и унафэ щlэт ротэращ. Адрыщlым зыщагъэбыдэри, Армэ Плъыжьым и Дзэр псым къызэпрысыкlыху, бийр псы lуфэм кърагъэкlуэлlакъым. А зэхэуэм Иуаныр уlэгъэ хьэлъэ щыхъуат.
• 1964 гъэм «КъБР-м и цIыхубэ усакIуэ», «КъБР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ», «КъБР-м щIыхь зиIэ и ухуакIуэ» цIэ лъапIэхэр ягъэуващ.
• 1897 гъэм къалъхуащ япэ адыгэ бзэщIэныгъэ еджагъэшхуэ Iэщхьэмахуэ Даут.
• 1942 гъэм къалъхуащ СССР-м щIыхь зиIэ и энергетик, Урысейм и ЕЭС-м щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, КъБР-м щIыхь зиIэ и энергетик Хьэмыкъуэ Ахьмэд.
• 1956 гъэм къалъхуащ УФ-м щlыхь зиlэ и артисткэ Дау Марьянэ.
• 1958 гъэм къалъхуащ радиожурналист Гъурф Бэллэ.
• 1958 гъэм къалъхуащ КъБР-м щIыхь зиIэ и артист, Къэбэрдей къэрал драмэ театрым и актёр Лу Рэмэзан.

Мэлыжьыхьым и 11, мэрем

• Фашист гъэрыпlэм исахэр хуит къызэращlыжам и дунейпсо махуэщ.
• Паркинсон узыфэм ебэныным и дунейпсо махуэщ.
• 1863 гъэм дунейм ехыжащ япэ адыгэ тхакlуэ, узэщlакlуэ, генерал-майор Къаз-Джэрий Сулътlан.
• 1892 гъэм къалъхуащ адыгей тхыбзэр зэхэзылъхьа Бекlухъу Ахьмэд.
• 1931 гъэм къалъхуащ УФ-м щэнхабзэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ, журналист Кlасэ Чэмал.
• 1936 гъэм къалъхуащ техникэ щlэныгъэмкlэ доктор, профессор, публицист, ЩlДАА-м и академик Щоджэн Аслъэнбэч.
• 1940 гъэм къалъхуащ филологие щlэныгъэхэмкlэ доктор Батокъуэ Нияз.
• 1966 гъэм къалъхуащ КъБР-м щlыхь зиlэ и артисткэ Аслъэн lэсият.

Мэлыжьыхьым и 12, щэбэт

• Цlыхум хьэршым япэу лъагъуэ щыхиша дунейпсо махуэу ООН-м игъэуващ.
• Авиацэмрэ космонавтикэмрэ я дунейпсо махуэщ.
• 1899 гъэм къалъхуащ, хамэщl щыпсэу адыгэхэм ящыщ хэкулl, Египетым (Мысырым) и усакlуэ, драматург, юрист Абазэ Хьэзиз (1899- 1969). Къэралым и генеральнэ прокурорым и къуэдзэу лэжьащ.
• 1961 гъэм Гагарин Юрий «Байконур» щаутlыпща «Восток» кхъухьым ису дунейм щыяпэу хьэршым лъэтащ.
• 1929 гъэм къалъхуащ публицист, КъБР-м щэнхабзэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ Кlумыхъу Жылэбий.
• 1942 гъэм къалъхуащ тхакlуэ, публицист Къущхьэунэ Алексей.

Мэлыжьыхьым и 13, Тхьэмахуэ

• 1517 гъэм Каир щхьэ-пылъэ щащlащ адыгэ мам-люкхэм я дзэпщ, Мысы-рымрэ Сириемрэ я сулътlан Ал-Ашраф Тумэн-бей.
• 1708 гъэм Кърым-Тырку дзэшхуэр Къэбэрдейм къытеуат. Адыгэм бийм и дзэр зэхикъутащ.
• 1794 гъэм Имам Мансур урысхэм лъэхъуэщым щраукlыхьащ.
• 1905 гъэм къалъхуащ адыгэ узэщlакlуэ, еджагъэшхуэ Гъукlэмыхъу lэбубэчыр (1905-1993).

Мэлыжьыхьым и 14, блыщхьэ

• 1583 гъэм Тыркумрэ Кърым хъанымрэ я дзэ зэгухьар Къэбэрдейм къытеуащ. Адыгэхэм бийр зэтракъутащ.
• 1922 гъэм Адыгэ тхыдэтх Мэт Чынэтыкъуэ дунейм ехыжащ.
• 1950 гъэм къалъхуащ, КъБР-М щlыхь зиlэ и дохутыр Безрокъуэ Олег и ныбжьыр илъэс 70 ирокъу.
• 1951 гъэм къалъхуащ, биологие щlэныгъэхэм я доктор, КъБКъМУ-м и профессор Тау Ибрэхьим.

Мэлыжьыхьым и 15, гъубж

• Щэнхабзэм и дунейпсо махуэщ.
• Экологием теухуа щlэныгъэхэм я дунейпсо махуэщ.
• 1395 гъэм Тамерланрэ Тохъутэмыщрэ я дзэхэр Тэрч и деж щызэзэуащ.
• 1708 гъэм Кърымымрэ Тыркумрэ я дзэ зэгуэтыр Къэбэрдейм къытеуат, ауэ гущlэгъуншэу зэтракъутащ.
• 1934 гъэм къалъхуащ биологие щlэныгъэхэмкlэ доктор, профессор, КъБР-м щlэныгъэхэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ, ЩlДАА-м и академик Слъон Лудин.

Мэлыжьыхьым и 16, бэрэжьей

• Макъым и дунейпсо махуэщ.
• 1902 гъэм къалъхуащ, бзэ щlэныгъэхэм я доктор, профессор Турчанинов Г.Ф. (1902 -1989). Абы адыгэбзэри, Кавказым и нэгъуэщl лъэпкъхэм я бзэхэри куууэ иджат. 1939 -1941, 1947-1950 гъэхэм адыгэбзэмрэ литературэмкlэ щригъэджащ Ленинград университетым и бзэ щlэныгъэ къудамэм. Адыгэбзэм и грамматикэм теухуауэ лэжьыгъэ куэд иlэщ.
• 1963 гъэм Осетинхэм я тхакlуэ-журналист Алихъан Къантемыр дунейм ехыжащ.

Мэлыжьыхьым и 17, махуэку

• Гемофилием (лъыр пцlэным пыщlа узыфэщ) и дунейпсо махуэщ.
• Циркым и дунейпсо махуэщ.
• 1690 гъэм Кърым хъан Къазджэрий и дзэшхуэ Къэбэрдейм къытеуащ. Абы къехъулlащ цlыхухэр гъэр ищlыну, lэщ куэд здихуу кlуэжыну.
• 1927 гъэм къалъхуащ уэрэджыlакlуэ, УФ-м щlыхь зиlэ и артисткэ Кlуащ Верэ.
• 1929 гъэм къалъхуащ Социалист Лэжьыгъэм и Лlыхъужь, РСФСР-м щlыхь зиlэ и машинэухуэ Ахъуэхъу Анатолэ.
• 1955 гъэм къалъхуащ «Краснодарпроектстрой» lуэхущlапlэм и унаэфэщlу щыта, Краснодар крайм и Хабзэубзыху Зэхуэсым и депутат, УФ-м щlыхь зиlэ и ухуакlуэ Тутэрыщ Батырбий.
• 1971 гъэм къалъхуащ юридическэ щlэныгъэхэмкlэ доктор, КъБКъУ-м и профессор, КъБР-м щlэныгъэхэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ Дол Анжелэ.

Мэлыжьыхьым и 18, мэрем

• Фэеплъхэмрэ тхыдэ мыхьэнэ зиlэ щlыпlэхэмрэ я дунейпсо махуэщ.
• Радиор фlыуэ зылъагъухэм, ар зэпкърылъхьэным дихьэххэм я дунейпсо махуэщ.
• 1970 гъэм Балэ Мухьэдинрэ Къардэн Хьэсэнрэ «Мадинэ» япэ адыгэ оперэр ягъэуващ.
• 1953 гъэм къалъхуащ техникэ щlэныгъэхэмкlэ доктор, КъБКъМУ-м и профессор Балъкъэр Руслан.

Мэлыжьыхьым и 19, щэбэт

• 1783 гъэм генерал Потемкин зи унафэщl урыс дзэм Кърымыр къизэури, Урысейм и щlыналъэм гуигъэхьащ. Ар Кавказ Ищхъэрэр къэзэунымкlэ Урысейм гъуэгур хузэlузыха lуэхугъуэщ.
• 1929 гъэм къалъхуащ филологие щlэныгъэхэмкlэ доктор, АКъУ-м и профессор, УФ-ми АР-ми щlэныгъэхэмкlэ щlыхь зиlэ я лэжьакlуэ, ЩlДАА-м и академик, Дунейпсо Адыгэ Хасэм и тхьэмадэу щыта Щхьэлахъуэ lэбубэчыр.
• 1937 гъэм къалъхуащ тхакlуэ, драматург, КъБР-м гъуазджэхэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ Журт Биберд (1937-2003).
• 1965 гъэм къалъхуащ биологие щlэныгъэхэмкlэ доктор, КъБКъМУ-и профессор Беслъэней Эдуард.

Мэлыжьыхьым и 20, Тхьэмахуэ

• 1922 гъэм Ипщэ Осетия автономиер яухуащ.
• 1925 гъэм къалъхуащ, КъБР-м щlыхь зиlэ и сурэтыщl Сындыку Тобий (Анатолэ).
• 1932 гъэм къалъхуащ, режиссёр, УФ-ми КъБР-ми гъуазджэхэмкlэ щlыхь зиlэ я лэжьакlуэ, КъБР-м и Къэрал саугъэтыр зрата Теувэж Сулътlан.
• 1933 гъэм къалъхуащ, КъБР-м щlыхь зиlэ и журналист Нэщlэпыджэ Ибрэхьим.
• 1940 гъэм къалъхуащ, УФ-ми КъБР-ми щэнхабзэмкlэ щlыхь зиlэ я лэжьакlуэ, ЩlДАА-м и академик Джырандокъуэ Михаил.
• 1940 гъэм къалъхуащ, Германием щылажьэ адыгэ хасэхэм я зэгухьэныгъэм и тхьэмадэу щыта ТІамжьыкъуэ (Цей) Умар-Фарукъ.
• 1940 гъэм къалъхуащ, «Эльбрус» тхылъ тедзапlэм и уна-фэщl, КъБР-м, КъШР-м я цlыхубэ уса-кlуэ, Къэбэрдей-Балъкъэрым и къэрал саугъэтым и лауреат Ацкъан Руслан.
• 1940 гъэм къалъхуащ, Белгород къалэм потребкооперацэмкlэ и университетым и къудамэу Налшык дэтым и ректору щыта, педагогикэ щlэныгъэхэм я доктор, профессор, УФ-ми КъБР-ми егъэджэныгъэмкlэ щlыхь зиlэ я лэжьакlуэ Щоджэн Ахьмэд.

Мэлыжьыхьым и 21, блыщхьэ

• 1925 гъэм къалъхуащ, Къэрал къулыкъущlэ, генерал-майор, Иорданием и лlыкlуэу Тыркум, Иракым, Китайм щыlа, Адыгэ Фlыщlэ Хасэм и тхьэмадэу щита Бырмамыт Фоуаз.
• 1941 гъэм къалъхуащ, УФ-м щlыхь зиlэ, Къэбэрдей-Балъкъэрым и цlыхубэ артисткэ, КъБР-м и Къэрал саугъэтыр зрата Жьакlэмыхъу Кlунэ.
• 1996 гъэм Джэхар Дудаевым ракетэкlэ къеуэри яукlащ.

Мэлыжьыхьым и 22, гъубж

• Щlы-Анэм и дунейпсо махуэщ.
• Секретарым и дунейпсо махуэщ.
• Экологием къихь шынагъуэм зыщыхъумэным и махуэщ.
• 1886 гъэм къалъхуащ бзэщlэныгъэлl, КъБР-м щlэныгъэхэмкlэ щlыхь зиlэ и егъэджакlуэ Елбэд Хьэсэн.
• 1942 гъэм къалъхуащ химие щlэныгъэхэмкlэ доктор, УФ-м щlэныгъэхэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ, РАЕН-мрэ ЩlДАА-мрэ я академик Мэкlэтlей Абдулыхь.
• 1952 гъэм къалъхуащ урысей географие обществэм хэт, ныбжьыщlэхэм я «Додо Клаб» зэгухьэныгъэм (КъБР) и унафэщl Мысырджэн Муlэед.

Мэлыжьыхьым и 23, бэрэжьей

• Тхылъымрэ авторым и хуитыныгъэхэмрэ я дунейпсо махуэщ.
• Шэшэн Республикэм анэдэлъхубзэм и махуэр щагъэлъапlэ.
• 1912 гъэм къалъхуащ КъБР-м и цlыхубэ тхакlуэ Теунэ Хьэчим.
• 1942 гъэм къалъхуащ генерал-лейтенант, Абхъаз Республикэм Зыхъумэжыныгъэмкlэ и министру щыта, Абхъазым и Лlыхъужь Сосналы Сулътlан.
• 1961 гъэм къалъхуащ республикэм и псыщlэгъэлъадэ lэнатlэм хэлъхьэныгъэшхуэ хуэзыщlа Тохъу Мухьэмэд.

Мэлыжьыхьым и 24, махуэку

• Щlалэгъуалэм я зэкъуэтыныгъэм и дунейпсо махуэщ.
• Лабораторэхэм къыщагъэсэбэп псэущ­хьэ­хэр хъумэным и дунейпсо махуэщ.
• Ермэлы лъэпкъым за-лымыгъэ щыкlэлъызэра-хьам хэкlуэдахэм я фэеплъ махуэщ. 1915 гъэм Уэсмэн пащтыхьыгъуэм щызэтраукlащ ермэлы лъэпкъым щыщ куэд. Абыхэм илъэс зыбжанэкlэ леишхуэ къащытехьащ Тыркум.
• 1854 гъэм Хьэжы Мурат дунейм ехыжащ.
• 1899 гъэм къалъхуащ адыгэхэм я къекlуэкlыкlар зыджа, тхыдэ щlэныгъэхэмкlэ доктор, профессор Кушевэ Екатеринэ.
• 1958 гъэм къалъхуащ уэрэджыlакlуэ, КъБР-ми Ингушми щlыхь зиlэ я артисткэ Даур Иринэ.
• 1973 гъэм Тхылъ тезыдзэ, шэшэн тхакlуэ Мэхьмэт Кетей дунейм ехыжащ.

Мэлыжьыхьым и 25, мэрем

• Техьэгъуэм пэщlэтыным и дунейпсо махуэщ.
• ДНК-м и дунейпсо махуэщ.
• Адыгэ ныпым и махуэщ.
• 1913 гъэм къалъхуащ АР-м и цlыхубэ тхакlуэ, УФ-м щэнхабзэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ Лъостэн Исуф (1913-1998).
• 1944 гъэм къалъхуащ пшынауэ lэзэ, КъБР-м щlыхь зиlэ и артист Къуэдз lэбубэчыр.
• 1953 гъэм къалъхуащ КъШР-м щlыхь зиlэ и артисткэ, КъБР-м и цlыхубэ артисткэ Щэрмэт Людмилэ.
• 1954 гъэм къалъхуащ биологие щlэныгъэхэмкlэ доктор, профессор, къэрал лэжьакlуэ Щхьэгъэпсо Сэфарбий.
• Адыгэ ныпым и махуэщ.

Мэлыжьыхьым и 26, щэбэт

• Радиацэ къэхъукъащlэхэм я зэранкlэ дунейм ехыжахэм я фэеплъ махуэщ.
• Цlыху акъылым къилэжьа мылъкум и дунейпсо махуэщ.
• 1958 гъэм къалъхуащ АР-м и политикэ лэжьакlуэ, театровед, журналист, УФ-м щэнхабзэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ Щхьэлахъуэ Светланэ.

Мэлыжьыхьым и 27, Тхьэмахуэ

• Лэжьыгъэм и дунейпсо махуэщ.
• 1713 гъэм Кърым тэтэрхэр, я акъылэгъу дзэхэр щlыгъуу, адыгэщlым къытеуащ. Абы къехъулlащ Къэбэрдейри Шэрджэсри зэхидыгъуэу, зэхифыщlэу игъэзэжыну.
• 1952 гъэм къалъхуащ УФ-ми КъБР-ми щlыхь зиlэ я артист, КъБР-м и Къэрал саугъэтым и лауреат Шыбзыхъуэ Басир.
• 1958 гъэм къалъхуащ шэрджэс политик, хьэрычэтыщlэ, псапащlэ Къэзанокъуэ Руслан.

Мэлыжьыхьым и 28, блыщхьэ

• 1874 гъэм къалъхуащ, Хэку зауэшхуэм быни 9, зы нысэ, къуэрылъху-пхъу-рылъхуу 3 зыгъэкlуа шапсыгъ анэ Щхьэлахъуэ Чэбэхъан. Абыхэм ящы-щу къэзыгъэзэжа имылъагъуу дунейм ехыжащ ар.
• 1902 гъэм къалъхуащ Шэрджэс тхакlуэ Дыщэкl Мухьэмэд.
• 1907 гъэм къалъхуащ япэ адыгэ тхакlуэхэм, узэщlакlуэхэм ящыщ Каз-Джэрий Сулътlан.
• 2020 гъэм Кавказ бгырысхэм и конфедерацием и унэфэщl, «Абхъазым я лlыхъужь» Щэныбэ Муса Юрэ дунейм ехыжащ.

Мэлыжьыхьым и 29, гъубж

• Къафэм и дунейпсо махуэщ.
• 1553 гъэм, Кърым хъаным и зауэлlу мин бжыгъэ куэд хъу дзэр Къэбэрдейм къы-теуащ. Адыгэхэр къызэрытегуплlэм пэмылъэщыжу, ар икlуэтыжат. Илъэс нэхъ дэмыкlыу, Кърым хъаным и дзэр аргуэру Къэбэрдейм къытеуащ.
• 1770 гъэм Австралиер къахутащ.
• 1942 гъэм кхъухьлъатэзехуэ Къардэн Къубатий Ленин и орден етlуанэу къратащ.
• Щоджэнцlыкlу Алий и цlэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым 1964 гъэм щагъэуващ «Лалуцэ» япэ адыгэ балетыр.

Мэлыжьыхьым и 30, бэрэжьей

• Ветеринархэм я дунейпсо махуэщ.
• Джазым и дунейпсо махуэщ.
• 1949 гъэм къалъхуащ, биологие щlэныгъэхэм я доктор, профессор, Къэбэрдей-Балъкъэрым щlэныгъэхэмкlэ щlыхь зиlэ и лэжьакlуэ Дзу Руслан.
• Филологие щlэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессор Щоджэнцlыlкlу Нинэ lэдэм и пхъур къыщалъхуа махуэщ.