Fransa’da işçiler ve öğranciler emek karşıtı yasayı püskürttü
Fransa’da emek karşıtı yasaya karşı direniş neticesi hükümetin geri adım atması, üç milyon kişinin katılımıyla gerçekleşen genel greviyle, sokaklarda süren çatışmalarıyla, üniversite işgalleriyle tepkisini gösteren halkın, isterse aleyhindeki yasaları geri çevirebileceğinin somut bir kanıtı oldu.
7 Şubat’ta İlk İşe Alım Sözleşmesi’ne (İİS/CPE) karşı Fransa’da başlayan direniş ateşi, sürekli yükselip, 28 Mart’ta doruğa ulaşarak tarihsel bir eylem özelliği kazanırken, aynı günlerde İngiltere’de yüzbinlerce emekçi belediye çalışanlarının emeklilik yaşını 60’dan 65’e yükseltmeyi amaçlayan sosyal güvenlik “reformuna” karşı sokaklardaydı. Yunanistan’daki ve Almanya’daki emekçiler de bu “Bahar Direnişini” kaçırmak istemezcesine hareketlendiler.
CNE (Yeni İşealım Sözleşmesi) Nedir?
Emek piyasalarını daha da esnekleştirmede kararlı olan Fransız hükümeti, 2005 yılında CNE (Yeni İşealım Sözleşmesi) ile ilk girişimde bulundu. İşletmelerin %98’i ile işçilerin üçte birini kapsayan bu düzenleme ile Belirli Süreli Sözleşme ile Belirsiz Süreli Sözleşmeler’in tanıdığı işgüvencesi ile ilgili haklar budanıyor, işverene, dilediği zaman, dilediği şekilde, nedensiz işten çıkarma olanağı tanınıyordu. Örneğin fazla mesaiye kalmayı kabul etmeyen bir işçi için bu durum işten kovulma nedeni olmaktaydı. Kabul edilen ama, yürürlüğe henüz konulmamış olan bu yasal düzenleme, İİS’nin de habercisiydi. Bu düzenleme ve buna gösterilemeyen tepkiden de cesaret alan hükümet, bu kez daha kapsamlı bir saldırıya yöneldi. 26 yaşından küçük herkesi, ilk kez işe başlamış ise, iki yıl boyunca nedensiz, her an işten atacak bir yasal düzenlemeye gitti. Adeta iki yıllık bir deneme süresi getirdi. Bu yasanın temel özelliklerinden biri de, bu sözleşme ile işe alınacak olanlara hiçbir değerlerinin olmadığı, istenirse her an kapının önüne konulacak, ama kendilerine ihsan edilmiş bulunan bu iş ile yetinmeleri halinde birlikte gül gibi geçinip gideceklerinin anlatılmasıydı.
İşte bu yasya karşı Fransa’da yaklaşık 400 bin öğrenci ve emekçinin katılımı ile başlayan direniş, süreklileştirilerek, önce 18 Mart’ta 1.5 milyon öğrenci ve emekçinin katıldığı gösterilere, ardından da genel grev ile desteklenen 28 Mart eyleminde 3 milyon öğrenci ve emekçinin katıldığı gösteriler ile doruğa ulaşırken, iktidar üzerinde de güçlü baskılar oluşturmaya başladı.
En nihayeti 10 Nisan günü, Fransa’da aylarca ülkeyi sarsan yeni istihdam yasası Cumhurbaşkanı Jacques Chirac tarafından geri çekildi. Elysee Sarayı tarafından yapılan açıklamadan kısa bir süre sonra Başbakan Dominique de Villepin kameraların karşısına geçti ve kaldırılan yasanın yerine yeni bir düzenleme getirileceğini açıkladı. Cumhurbaşkanı Jacques Chirac da yaptığı yazılı açıklamada yasanın gençler yararına bir düzenlemeye gidilerek değiştirileceğini belirtti. Açıklamada, “Cumhurbaşkanı, Başbakan’ın teklifi ve parlamento grup başkanları ve çoğunluktaki yetkilileri dinledikten sonra, şanslar eşitliğine ilişkin yasanın 8’inci maddesini zorda olan gençlerin işe alınmaları yararına bir düzenlemeyle değiştirme kararı aldı” denildi.
Öğrenciler ise karardan son derece memnun. Açıklamanın hemen ardından haber ajanslarının görüşlerine başvurduğu öğrenciler, “CPE bitti, kazandık” dediler. Ne diyelim “Darısı Türkiye”nin başına. Fransa’daki başarı, sözde sosyal güvenlik “reformuna” ilişkin eylemlilikler belki moral verir. Zira ciddi hak kayıplarını yaşayan ülke emekçilerinin bu morale ihtiyacı var.
Sayı : 2006 05
