1991 yılında, Rusya Federasyonu’na (RF) bağlı Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nin başkenti Nalçik’te kurulan Dünya Çerkes Birliği (DÇB) 7. Olağan Genel Kurul toplantısı, 6 Mayıs günü İstanbul Kozyatağı’nda Zübeyde Hanım Öğretmenevi Konferans Salonu’nda yapıldı.
Genel Kurul’a; RF, Abhazya, Hollanda, Almanya, ABD, Ürdün, Suriye ve İsrail’den 74 delege katıldı. 10 delegenin mazeretleri nedeniyle Genel Kurul’ a katılamadığı bildirildi. RF’den katılım; Federasyon cumhuriyetleri olan Adıgey, Karaçay-Çerkes ve Kabardey-Balkar Cumhuriyeti derneklerinden ve Moskova, Krasnodar, Saint Petersburg dernekleri ile Kıyıboyu Şapsığ derneğinden olmak üzere gerçekleşti.
Adıge ve Abhaz halklarına yönelik kurulan DÇB’nin kuruluş nedenini, Türkiye’den katılan Kafkas Dernekleri Federasyonu (Kaf-Fed) başkanı Cihan Candemir şöyle açıkladı:
“Dağıstanlılar, Osetyalılar ve Çeçen-İnguş halkları kendi tarihi topraklarında yoğun bir nüfusa sahip olup, buna karşın diasporadaki nüfusları oldukça azdır. Dolayısıyla onların nüfus ihtiyacı ve geri dönüş diye bir sorunları yoktur. Ya da çok azdır. Buna mukabil, Abhazya, Adigey, Karaçay-Çerkes, Kabartay-Balkar ve Kıyıboyu Şapsığ Bölgesi’nde Adige-Abhaz-Wubıh halkları yüzde 80-90’lar oranında sürgüne tabi tutulmuşlardır. Tarihi topraklarına dönüş hakkının kazanılması, kazanılan bu tarihi hakkın süratle kullanılması yoluyla asimilasyonun ve kültürel yok oluşun önlenmesi gerekmektedir.”
Genel Kurul’da delegeler dışında söz alan izleyiciler de oldu. Eski ve yeni milletvekilleri, Türkiye-RF İş Konseyi Başkanı ve Kafkasya’dan bir edebiyatçı dışında söz verilen izleyicilerin iş adamı oldukları dikkati çekti. DÇB başkanı da konuşmasında sık sık iş adamlarına atıfta bulunarak verdikleri destek için teşekkür etti ve desteğin sürmesi gerektiğini vurguladı. Türkiye-RF İş Konseyi Başkanı Turgut Gür ise konuşmasında özetle; “Ekonomik ilişkileri geliştirme konusunda Kafkasya’ya özel önem veriyoruz. Bölge insanı genelde tarımla uğraşıyor. Sanayi kuruluşları çalışmıyor. Dünyadan ve Türkiye’den iş adamları kendi iş alanları ile ilgili bu bölgeye yönelmeli” diyerek Kafkasya genelinde tarımın ağırlığını vurguladı.
Genel Kurul konuşmaları içinde dikkati çeken diğer konu ise; DÇB eski başkan yardımcısı ve Kaf-Fed başkanının eleştirel yaklaşımına karşın, DÇB başkanının geçen süreci olumlayan yaklaşımı idi. Eleştirel yaklaşımı olduğunu öğrendiğimiz, konuşmasının çevirisine ulaşamadığımız için sınırlı bilgi aktarabildiğimiz DÇB eski başkan yardımcısının; başarısız olduklarını ve bunun için mazeretlerinin olmadığını, bir daha görev almayacağını deklare etmesi dikkati çekti.
İzleyici konumundaki Asetin Halis Aşetey söz alarak bir soru yöneltti: “1942’ den beri dernek çalışmalarının içindeyim. Kuzey Kafkasyalılar olarak, Hazar’dan Karadeniz’e anlayışı ile ruh birliği içinde çalıştık. Türkiyeli Kafkasyalılar olarak akraba olduk, kan birliği içine girdik. Ayrı yapılanmalara rağmen kardeşlik devam ediyor zannediyorum. Ancak bugünkü toplantıda bir şüphede kaldım. Kafkasya’dan bahsedilirken sadece Adıgeler söz konusu edildi, Osetler ismen dahi anılmadı. Bunu Sayın Başkan açıklayabilir mi?”
Soruya divan başkanlığına seçilen Muhittin Ünal yanıt verdi; “1991’de DÇB kurulurken Kafkasya’da nüfusa gereksinimi olan yerler ele alındı ve Adıge-Abhaz ekseninde kuruldu. Amaç nüfus dengesini kurmaktır. Ama bu durum diğer bölgelerin sorunlarını dikkate almıyoruz anlamına gelmez. Herkes federasyonlaşsın, Osetler, Dağıstanlılar,… sonra Kuzey Kafkasya Konfederasyonu oluşsun dileriz.”
DÇB çalışmalarının başarısının maddi olanaklara bağlanması ve bunun için de iş adamlarının işaret ediliyor olmasını eleştiren Türkiye’den katılan Şamil Jane, Ankara’da dernek çalışmaları sırasında maddi kaynak için çalışmalar yaptıkları geçmiş bir dönemde, iş adamlarının değil halkın desteğini alabildiklerini aktararak ‘paranın Genel Kurul’un yapıldığı salondan bulunması gerektiğini’ vurguladı ve DÇB üyesi birimlerin aidatlarını ödememe nedeninin sorulmasını talep etti.
Genel Kurul ayrıntılı bilgileri için: www.kafkasfederasyonu
Dünya Çerkes Birliği Delegasyonu:
1.Türkiye- Kafkas Dernekleri Federasyonu 14
2.Kabardey – Balkar Xase 9
3.Kabardey – Balkar Rodina 4
4.Karaçay – Çerkes/Adıge 5
5.Karaçay – Çerkes/Abaza 3
6.Adıgey – Adıge Xase 6
7.Moskova – Adıge Xase 3
8.Saint Petersburg – Adıge Xase 2
9.Krasnodar Kray – Adıge Xase 2
10.Kıyıboyu Şapsığ – Adıge Xase 5
11.Abhazya – Dünya Abhaz-Abazin Birliği 5
12.Hollanda – Adıge Xase 2
13.Almanya – Çerkes Kültür Derneği 4
14.Kaliforniya 3
15.New Jersey 2
16.Ürdün – Adıge Xase 5
17.Suriye – Adıge Xase 5
18.İsrail – Adıge Xase 2
19.Revizyon Komitesi 3
Toplam 84
Sayı : 2006 06
