Ankara’da Çerkesler bir arada: Kuzey Kafkas Sitesi

90’lı yıllardı. Çerkes arkadaşlarla her bir araya gelişimizde Ankara’da çok dağınık oturduğumuzu ve bunun da arkadaşlık ve akrabalık ilişkilerimizi zayıflatabileceğini, çocuklarımızın Adıge kültürü ve xabzelerinden* uzak kalacağını konuşurduk. Dahası biz orta yaşlıların da emekliliğimizde beraber olabilmemiz için neler yapılabileceğine dair kafa yorarken, bir araya gelip kooperatif kursak nasıl olur diye dillendirmeye başladık. Bu düşünceler hayli yoğunlaşınca etrafımızdaki Çerkes arkadaşlarımıza danıştık ve çok olumlu tepkiler aldık. “Hemen beni de alın” diyenlerin de cesaretlendirmesi sonucu hiçbirimizin kooperatifçilikle ilgisi olmaması nedeniyle bazı arkadaşlarımızı görevlendirerek işe girişmiş olduk.

İlk kuruluşta kooperatifin adı Kuzey Kafkas değildi, kooperatif kuruluşu için gittiğimizde Çerkes kültürünü ve adını çağrıştıran hiç bir isim alamadık, hatırladığım kadarıyla birçok ismin yanında Adıge, Kafkas, Kafdağı, Elbrus, Çerkesler gibi isim önerilerimizin hiçbiri kabul görmedi. Kimisi bölgeci, kimisi ırkçı bulundu. En sonunda oradaki bir memurun önerisi oldu, “Yahu Çerkes kelimeleri için boşuna direnmeyin, kabul görmez, neşe koyun gitsin” dedi. Bizler de çaresiz kabul ederek yıl 1993 olduğu için NEŞE 93 ismi altında faaliyetimizi başlatmış olduk. Çekirdek kadro olarak bir yazısız anayasa oluşturduk, üyelerimizin tamamı Çerkes olmalıydı (en azından Kafkasyalı). Eğer inşaat devam ederken veya bittikten sonra ayrılacak ya da satacak, kendisi oturmayıp kiraya verecekler olursa kesinlikle Çerkes veya Kafkas kökenli yani aynı kültürü paylaşabileceğimiz birinin dışında satış, devir yapılamayacaktı. Aynı şart kiracılık için de geçerliydi. Bu kırmızı çizgileri üye olan herkese bildirdik ve kabul edenleri üye yaparak işe koyulduk. Dediğim gibi hiçbirimiz inşaattan veya kooperatifçilikten anlamamamıza karşın o çekirdek kadro canla başla çalışarak, çok az aidatlarla ve hiç kredi almadan 2 blok inşaatını -Blok A 15, B 15 olmak üzere 30 daire- 6 yıl gibi bir sürede bitirerek 1999 yılında evlere oturulmasını sağlamış olduk.

İnşaat sürecinde gerek bürokratik işlerde, gerekse inşaatın yapımında bu çekirdek kadronun emekleri unutulur gibi değil, hepsine teşekkür borçluyuz. Bu arkadaşları tek tek isimleriyle anmak istemiyorum, ama iki arkadaşımız var ki özel olarak değinmek ve anmak isterim. Hem fikirsel yönden hem emekleriyle hep biz çekirdek kadronun yanında yer alan; hatta bizlerden çok çaba gösteren, fakat ne yazık ki daireleri bitmiş olmasına rağmen özel nedenlerden dolayı satmak zorunda kalan, şu anda bizlerle olamayan Sayın Şinasi Şahin (Kuşpoko) ve Sayın Nizamettin Kandur’a (Kandur) tüm sitemiz adına bir kez daha teşekkürlerimi sunuyorum.

Kooperatifimizin Neşe 93 olan adı, 2000 yılındaki genel kurulda değiştirilerek tam bir oy birliğiyle KUZEY KAFKAS SİTESİ adı verildi. Sitemiz A ve B blok olmak üzere ikiz bina, her iki blokta 15+15 olmak üzere 30 aile oturuyor. Ortak bir bahçemiz var, tahmin edeceğiniz gibi tam bir Çerkes bahçesi konumunda olup ağaçlarla (meyve ve süs ağaçları) ve yeşilliklerle bezeli. Bahçenin ortasında ortak kullandığımız bir kamelyamız var, kamelyada gündüzleri özellikle emekliler, akşamları da çalışan arkadaşlar oturuyor. Kamelyamız tam bir Çerkes sohbetine sahne oluyor, aramızda konuk vb. yabancı yoksa kesinlikle Çerkesce konuşuluyor ve tam bir xabze hüküm sürüyor. Zaman zaman da çok iddialı (pasta-şıpsısına) okey, tavla ve dama gibi vakit öldürme amaçlı oyunlar oynuyoruz, oyun esnasında sağ olsun Çerkes kadınları devreye giriyor ve çayla beraber halujdan Adıge helvasına kadar her çeşit ikramda bulunuyorlar. Xabzenin en gevşetildiği zamanlar da işte bu oyunlar esnasında oluyor, çünkü bir Thamadeyle bir orta yaşlının eş olması, bir orta yaşla bir gencin eşleşmesi kaçınılmaz oluyor. Zira eleme usulü okey oynarken yenenler eşleşmek durumundadır, bu da gençlerle yaşlıların kuşak çatışmasına değil de birlik ve beraberliğe zemin hazırlamaktadır. Bir Adıge atasözümüzün dediği gibi; Nahıj zıde’şıam nahı’şey şı’as / Büyüğün olduğu yerde küçük de vardır. Kısacası bir Çerkes köyünde yaşadığımız hissine kapılıyoruz. Bunun gibi anlatacak örnek çok ama bu kadarını söyledikten sonra gerisini sizler de tahmin edersiniz.

A blok 15 daireden oluşuyor, önü ortak bahçeye, arka tarafı çok işlek olmayan tek yönlü trafiğin işlediği sokağa bakıyor. Çocuk yaştaki gençlerimizin bisiklet pisti olarak kullanmalarında fazlaca bir tehlike oluşturmuyor. Sokak kaldırımını araba parkı olarak değerlendiriyoruz, her arabaya tahsis edilmiş zincirle bölünmüş olarak A blok binasının 20, B blok binasının da 20 araç olmak üzere 40 araçlık park yerimiz var, konuklarımız çok olursa binanın yanlarında yedek park yerimiz mevcut. A blok alt katında bir kapıcı dairemiz, geniş bir depo ve çok yönlü değerlendirdiğimiz güzel bir salonumuz var. Bu salon her türlü toplantı, nişan, bayramlaşma ve düğün için kullanılırken gençler için kütüphane, bilardo ve masa tenisi oyunları oynamak için de değerlendiriliyor. Binalarda kapıcı yok, tüm hizmetler özel temizlik şirketlerine verilmiştir. Bahçıvan da tutmuyoruz, çünkü neredeyse herkes gönüllü bahçıvanlık yapıyor, özellikle emekli arkadaşlarımız çiçek, çim, ağaçların sulanması ve bakımını gönüllü ve de çok iyi yapıyor. Yönetim Kurulu ve Yönetici hiç bir ücret almaksızın hatta üstüne para harcayarak fedakarca binanın sorunlarını hallediyor. Kapıcı dairesinin bir bölümü bir Çerkes arkadaşımıza konut olarak kiraya verildi, dairenin bir odası da ofis olarak bir başka Çerkes arkadaşımıza göstermelik bir kirayla verildi. Sitemiz Ankara-Kızılay’a 23-25 km. uzaklıkta ve ulaşım sorunu yok.

B blok ikizi gibi 15 daire, dairelerimiz net 100 m², o zamanki belediye yasalarına göre bunun üstüne çıkamadık. Yine zemin katta geniş bir depo hatta dükkân yapmaya elverişli bir yerimiz var, zaman zaman kiraya vermek suretiyle binamıza maddi katkı sağlıyoruz, içinde mini mutfağı olan bir odamız var, orayı daha çok kış aylarında sohbet etmek, çay içmek ve oyun oynamak için değerlendiriyoruz. Geniş bir kütüphaneye sahibiz, bu kütüphanede Çerkeslerle ilgili kitap dergi gazete gibi şeyler var. B blokun önü ortak bahçeye, arka bölümü sokağa bakıyor. Yan tarafı açık ve parka bakıyor, bu park spor aletlerinden çocuk oyuncak parkına, yürüyüş parkurundan halı sahaya varana dek kapalı kamelyaların da içinde bulunduğu yemyeşil güzel bir alandır. Özellikle yaşlılarımız dinlenme ve vakit geçirme konusunda bu parktan çok yararlanıyor. Gençlerimiz de halı sahada futbol oynuyor.

Sitemizde yaşları 55-58 arasında değişen12 emekli var. Site sakinleri genellikle orta halli insanlar. Memur, işçi, Kobi düzeyinde esnaf ve emeklilerden oluşuyor. Sözünü ettiğim gibi yazları kamelyada veya bahçede sohbet ediyoruz, kışınsa evlere toplu ziyaretler yapılır ve yine gerekirse A bloktaki büyük salonda veya B bloktaki odada toplanılarak sohbet, akordeon dinletisi, küçük çaplı düğünler yapılıyor. Ramazanlarda neredeyse her akşam birilerin davetine icabet ediliyor, yemek vs. hoş bir kaynaşma sağlanıyor. Birimizin nişanı özel toplantısı, düğünü olduğu zaman A bloktaki salonumuz hizmet veriyor.

Düğün ya da cenaze olduğu zaman tüm bloktaki evlerin kapıları sonuna kadar açık olduğundan, inanın gelen konuk düğün veya cenaze evinin hangisi olduğunu bilemiyor. Doğrusunu söylemek gerekirse en rahat olan düğün veya cenaze evidir, nerdeyse tüm hizmetler komşularca ortaklaşa halledildiğinden ev sahibine iş kalmıyor. Ankara sınırları içinde bir Çerkes düğünü olduğunda tüm site olarak katılıyoruz ve para hediye ediyoruz. Bir cenaze olduğunda da neredeyse tüm site tam kadro katılıyoruz. Çerkeslikle ilgili bir aktivite oldu mu yine boş bırakmayız, örneğin 12 Mart mitingine tamamına yakın katılım olmuştu. Ankara Çerkes derneğinin her yıl düzenlediği pikniklere ailece 30 hane katılıyoruz. Ayrıca kendi aramızda piknikler düzenliyoruz, hatta bazen de hiç uzağa gitmeksizin kendi bahçemizde piknik yapıp kebap keyfini yaşıyoruz. Bu da kuşaklar arası kültür uçurumu olmaması için kaynaştırıcı bir rol oynamaktadır, samimiyet perçinlenmektedir.